4K nedir, ne işe yarar, 4K’ya geçmeli miyim?

Bu yılın, tartışmasız en önemli trendlerinden biri de 4K televizyonlar.

4K nedir, ne işe yarar, 4K’ya geçmeli miyim?

Ocak ayında düzenlenen CES Tüketici Elektroniği Fuarı’nda bir sürü dev 4K televizyonlar, kavisli 4K televizyonlar ve bükülebilir 4K televizyonlar tanıtıldı. Bunca hengame de, tüketicinin kafasında soru işaretleri oluşmasına sebep oldu. 4K nedir? Yeni aldığım televizyonun eskidiği anlamına mı gelir? Bundan sonra 4K olmayan televizyonlar eski mi sayılacak? Tüm bu sorular tüketicinin kafasını karıştırdığı için, biz de bir rehber ile bu sorulara cevap aradık.

Ultra HD deniyor her yerde. Benim yeni televizyonumun modası geçti mi şimdiden?

Elbette geçmedi, ancak yakında, sanat eseri olan yeni nesil ürünlerin gerisinde kalacak.

Peki Ultra HD tam olarak ne anlama geliyor?

Ultra yüksek çözünürlük (UHD), yükek çözünürlüğün üzerindeki standarttır. Tüketici Elektroniği Birliği, UHD ekranların da, HD olanlar gibi 16:9 oranına sahip olmasını zorunlu kılıyor ve bu televizyonların en az 3840×2160 piksel olması gerekiyor. Bildiğimiz Full HD ise en fazla 1920×1080 piksel boyutuna ulaşabiliyor.

“Ultra HD” buysa, 4K ne oluyor? Başka bir format mı?

Şu an için, 4K ve Ultra HD terimleri, birbirinin yerine kullanılabiliyor. 4K, minimum Ultra HD pikseli olan 2160p çözünürlüğü ifade ediyor ve hızla en yaygın UHD standardı olma yolunda ilerliyor. Bir diğer UHD standardı olan 8K ise 4320p çözünürlüğe sahip olarak çıkmış durumda ama henüz kullanan yok.

Nasıl 720p ve 1080p görüntüler yüksek çözünürlük olarak değerlendiriliyor ama 1080p daha yüksek çözünürlük sunduğu için Full HD olarak adlandırılıyorsa, 4K da aynı şekilde düşünülebilir.

Peki bu 1080p, 2160p ve 4320p çözünürlüklerde bulunan p ne anlama geliyor?

O “p”nin açılımı, progressive scan. Türkçesi ise, “tek seferde tarama” olarak değerlendirilebilir. Günlük kullanımda ise, p harfi bir ekrandaki yatay piksel çizgi sayısını ifade eder. Yani 2160p bir ekran, 1080p’nin iki katı yatay çizgiye sahiptir. Dikey çizgiler de aynı şekilde ikiye katlanır ve toplamda 4 kat daha fazla piksel elde edilir.

4K görüntüler, 8.3 milyona yakın pikselden oluşur. 1080p görüntüde ise 2 milyonun biraz üzerinde piksel bulunmaktadır.

Yani 4K’da, Full HD’den çok daha fazla piksel var. Peki gerçekten o kadar fark ediyor mu?

Elbette ediyor. 4K görüntü, 1080p’in 4, 720p’in de 8 katı daha fazla piksele sahip. Bunu aldığımız telefonlar veya fotoğraf makinelerinin kamera pikselleri üzerinden örneklendirebiliriz. 720p görüntü 2 MP bir kamera olursa, 4K da 8 MP olur, yani epey fark eder.

Peki o pikselleri görebilir miyim?

Duruma göre. Ekstra pikseller, mağazaya gittiğinizde 4K televizyonların dibindeyken harika bir görüntü sağlar. Ancak evde koltuğunuz televizyondan 2-3 metre uzaktaysa, 60 inç veya daha büyük bir televizyon almadan farkı anlayamazsınız. Televizyondan ne kadar uzakta olursanız, 4K’nın etkisini görebilmek için o kadar büyük bir ekrana ihtiyaç duyarsınız.

Ancak Ultra HD standardı, sadece çok fazla piksel alamına gelmiyor. Görüntü açısından da, daha fazla renk alanı sağlıyor. Bu da pikselleri göremeseniz bile, çok daha iyi bir görüntü oluşmasına sebep oluyor.

Şu an 4K formatında izleyecek bir şey var mı?

Şimdilik deneme yayınları hariç 4K yayın yapan bir kanal yok. Türkiye’de ilk olarak Digiturk, 2015 yılında 4K yayına başlayacak ve onun dışında YouTube’da 4K videolar bulunuyor. ABD’deki Amazon, Hulu ve Netflix gibi hizmetler de bu yıldan itibaren 4K içerik üretmeye başladılar. Hatta Netflix, ilk kez House of Cards dizisini 4K olarak kullanıcıya sunacak.

Elimdeki Blu-Ray’ler, UHD televizyonda çalışır mı?

Blu-Ray’ler de dahil olmak üzere tüm HD içeriğiniz, Ultra HD televizyonlarda da rahatlıkla kullanılabilir. Ekrana uymak için yeniden boyutlandırılırlar ve bu yüzden de gerçek 4K içerik kadar iyi görünmeyebilirler. Şu anki Blu-Ray’ler 1080p’ye kadar olan görüntüleri destekliyor. Ancak Blu-Ray Disk Birliği, 4K uyumlu Blu-Ray’ler konusunda çalışmaların devam ettiğini açıkladı.

Ultra HD bir televizyon alırsam, yanında bir sürü de yeni donanım almam gerekir mi?

Muhtemelen eninde sonunda gerekecektir. Birçok TV ekipmanı HDMI üzerinden çalışır. Ancak sadece son iki HDMI sürümü, yani 1.4 ve 2.0 olanlar 4K çözünürlüğü destekliyorve yalnızca HDMI 2.0, saniyede 60 kare yayını kaldırabiliyor. HDMI 1.4, saniyede 30 kare ile 4K yayınını tam olarak sunamıyor.

Şu an kullandığınız kutunuz, alıcınız veya Apple TV’niz 2-3 yıl önce alındıysa, muhtemelen HDMI 1.4 veya 2.0’ı desteklemiyordur. Bu yüzden donanım ihtiyacı duyabilirsiniz.

Çok kare olması önemli, değil mi?

Saniyede ne kadar çok kare olursa, görüntü o kadar net olur. 4K içeriği kısıtlayan şey, günümüzde sadece 30 FPS(frame per second-saniyede kare sayısı) desteklenmesi. Ancak bu da zamanla yeni içeriğin de çıkmasıyla değişip gelişecektir.

HDMI 2.0 ise 2013’ün Eylül ayında tanıtıldı ve halen piyasaya giriş aşamasında. Çoğu 4K televizyonda bulunmuyor bile. Bu yüzden HDMI 2.0’a sahip bir Ultra HD televizyon alırsanız, eski cihazlarınız üzerinde rahatlıkla kullanmakla birlikte, gelecek teknolojiyi de evinizde hazır bekliyor olursunuz.

4K teknolojisi çok ilgi çekse de, fiyatları ne durumda?

Yeni 4K televizyonlar şu an için oldukça pahalı ama gün geçtikçe fiyatları da düşüyor. İlk çıkan 4K televizyonu Sony 24.000 dolardan satışa çıkarmıştı ama şimdi Vizio’nun 1000 dolarlık 4K televizyonunu da piyasada bulmak mümkün.

Ayrıca hatırlamakta fayda var. İlk çıktıklarında HD televizyonlar da çok pahalıydı ancak fiyatları günden güne düştü. Şu an HD olmayan bir televizyon bulmak zor hâlde geldi.

Yeni çıkan bir teknoloji ürününü bir an önce almak istemek oldukça çekici olsa da, 4K televizyonlar için pazarın biraz daha olgunaşmasını beklemek çok daha faydalı olacaktır.