Dijital içerikler, gerçeklerine en yakın taklitler olmayı amaçlarlar. Bu da analog verilerin ikili sayı sistemi yardımıyla dijital kodlara çevrilmesiyle mümkündür. Bir ses dalgasını veyahut bir kitabı 1’ler ve 0’lar yardımıyla dijital ortamda okunabilecek ürünler haline getirdiğimizde, iki değer arasında sınırsız ihtimali belirli okuyucuların tanımlayabileceği kodlarla ifade etmiş oluruz. Bu verilerin yazılma ve okunma hızları günümüzde bilgisayar işlemcilerinin gelişimiyle halen gitgide artmakta.
İlk işlemcinin üretiminden beri, neredeyse halen geçerliliğini koruyan Moore yasasının da öngördüğü gibi, her 18 ayda bir işlemcilerin bilgi işlem güçleri aşağı yukarı iki katına çıktığından, sunucularda veri tutma maliyetlerimiz de ters orantıyla yarılanmakta. Tam da bu nedenle üretilen herhangi bir içeriğin bir kopyasının daha üretilmesi ve dağıtılması için gerekli olan marjinal maliyet de her geçen gün azalmakta. Bu sayede işletmeler ve son kullanıcılar her gün daha hızlı ve daha fazla veri üretiyor. Kulağa oldukça olumlu gelen tüm bu gelişmeler ise kontrolü her geçen gün güçleşen koca bir veri havuzunun oluşmasına neden oluyor.
Son dönemde hayatımızın eksilmez bir parçası olan entegre teknoloji ürünlerinin ve nesnelerin interneti cihazlarının ürettiği verilerin bulutlarda saklanması müthiş bir maliyeti ve işlem gücü ihtiyacını da beraberinde getiriyor. Ancak verilerin işletmeler için önemi de yadsınamaz derecede büyük. Bugün veriler sayesinde önemli içgörüler elde ediyor ve iş süreçlerimizi de buna göre şekillendiriyoruz.
Basitçe verilerin üretildiği yerde işlenmesi ve depolanmasıyla gecikmeyi ve bant genişliği kullanımını mümkün mertebe azaltmayı vaat eden sistemler olarak tanımlayabileceğimiz sınır bilişim teknolojisi, bulut bilişimin verimli olamadığı ağ gereksinimlerini karşılayan bir mimari olarak tanımlanabilir. Sınır bilişimin uygulama alanları, nesnelerin interneti cihazlarını, dizüstü bilgisayarları, yeni nesil akıllı telefonları, güvenlik kameralarını hatta kablosuz bağlantı özelliğine sahip bulaşık makinenizi dahi kapsamaktadır.
5G kablosuz bağlantı standardına geçişe hazırlandığımız bu günlerde, sınır bilişim teknolojilerinin de gelişmesiyle; düşük gecikmeli ve anlık bilgi işleme kabiliyetine sahip organizasyonların, bu tarz yeniliklere adapte olamayan rakiplerinin bir adım ötesine geçmesi işten bile değil.
Sınır bilişim teknolojisi ile şirketler kontrol yeteneklerini artırma şansına da sahip oluyorlar. Bant genişliği nedeniyle karşılaşılan hız problemleri, verilerin uç noktalarda işlenmesiyle yüksek oranda ortadan kalkıyor. Bu sayede, hem kullanıcı deneyimi iyileşiyor hem de işletmenin karşılaşacağı aksaklıklar daha küçük ölçekte gerçekleştiğinden çevik çözüm yöntemleriyle sıkıntılar çok daha çabuk çözülebiliyor. Sınır bilişim teknolojisi, günümüzde çok çeşitli sektörlerde, farklı ürünlere ve hizmetlere dahil ediliyor. Örneğin:
- Fabrikalar: Üretim birimlerinde sınır bilişim yardımıyla gerçek zamanlı veri analitiği ve yapay zeka sistemleri kullanılarak iş süreçleri izlenebilir. Bu, fabrikalarda kullanılan ek sensörlerin yardımıyla ürün kalitesi hakkında çok önemli içgörüler edinilmesine yardımcı olur. Nihai hedefler, fabrika tesisi ve üretim operasyonları hakkında daha hızlı karar vermeyi, kullanılmayan verilerden yararlanmayı ve fabrika sahasındaki güvenlik tehlikelerini ortadan kaldırmayı içerir.
- Video konferans uygulamaları: Pandemi dönemiyle hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan video konferans uygulamalarının sorunsuz çalışması için geniş bant genişliğine ihtiyaç vardır. Sınır bilişim sayesinde işlemleri videonun kaynağına yaklaştırmak gecikmeyi azaltacak ve iletişim aksaklıklarını en aza indirecektir.
- Otonom araçlar: Otonom araçlarda sınır bilişim, araç hareket halindeyken; hız, trafik koşulları, yayalar, oluşabilecek arızalar, yol koşulları gibi hayati konularda gerçek zamanlı olarak bilgi almayı mümkün kılar. Sınır bilişim, sıfır gecikme vaat ettiğinden otonom araçların gelişim süreci için hayati önem taşır.
- Akıllı şehirler: Sınır bilişim, şehir meydanlarında ve ara sokaklarda; aydınlatma, akıllı elektrik şebekeleri, toplu taşıma ağları gibi akıllı bir şehrin olmazsa olmazı denebilecek tüm unsurlara güç sağlayabilir.
- Tıbbi cihazlar: Sınır bilişim ile hastanelerde ve veteriner kliniklerinde internete entegre izleme cihazların bir bulut sunucusundan haber beklemesine gerek kalmadan, gerçek zamanlı olarak, yanıt alabilmesi birçok hayatı kurtarabilir.
Tehditlerin interneti
Sınır bilişimin kullanılacağı her uç cihazı ufak veri merkezlerine benzetebiliriz. Ancak bu tarz bir minimizasyon, genellikle sınırdaki cihazın maliyetini düşürmek için siber güvenlik önlemlerinin ortadan kaldırılması veya hafifletilmesi anlamına gelecektir.
Nesnelerin interneti cihazlarının sayısı arttıkça, bilişim teknolojileri uzmanlarının siber güvenlik sorunlarını anlaması ve bu sistemlerin güvenliğinin sağlandığından emin olması gerekecektir.
Ancak sınır bilişim her zaman siber güvenlik riskini artırmaz, hatta yerel şifreleme önlemleri, erişim kontrol protokolleri ve sanal özel ağlar aracılığıyla; doğru güvenlik tedbirleri alındığında, daha ciddi saldırıları önleyecek bir kalkan görevi görebilir.
Nesnelerin interneti cihazlarının ve 5G ağlarının yaygınlaşmasıyla birçok sektöre yön vermesini beklediğimiz sınır bilişim teknolojisi yatırımların odak noktasında.
Günün sonunda
Bulut bilişim teknolojisinin benimsenmesi ve tüm sistemlerin birbirine bağlı olması, verilerin yakalanması ve analiz edilmesi için daha kapsamlı bir yaklaşımı mümkün kıldı. Sınır bilişim ile ise işler daha da verimli hale geldi. Sonuç olarak, ticari faaliyetlerin kalitesi oldukça yükseldi. Sınır bilişim, uygun ortam sağlandığında çok hızlı sonuç almayı mümkün kıldı ve yüksek düzeyde esneklik gerektiren veriye dayalı işlemler için işletmelere çözümler sundu.
Bu tarz bir yaklaşım, dağınık bir kullanıcı kitlesini hedefleyen firmalar için fark yaratıcı bir seçim olabilir. Mesafelerin kısalmasıyla daha hızlı veri akış süreçleri uzakta konumlandırılacak uygulama alanlarının verimini artırmada başarılı sonuçlar getirecektir.
Gerekli siber güvenlik önlemlerinin alınmasıyla, 5G bağlantının dünya genelinde yaygınlaşmasıyla ve uzman kadroların sınır bilişim geliştirmelerine hız vermesiyle teknolojiye çok daha entegre ürün ve hizmetlere geçişimiz tahmin ettiğimizden bir hayli yakın olabilir.
Bu yazı Digital Report Dergisinin 15. sayısında yayınlanmıştır.
