Apple, App Store’daki uygulamaları bu ilkbahardan itibaren kullanıcılarından izleme izni istemeye zorlayacak.
Geçtiğimiz Perşembe, yani 28 Ocak, verilerin önemi ve kullanıcı gizliliğini korumak amacıyla belirlenmiş ve korumanın önemi hakkında farkındalık yaratmayı amaçlayan Veri Gizliliği Günü idi.
Son zamanlarda mahremiyetini afiş haline getiren ve kullanıcıların şirketlere vereceği bilgileri seçebilmesi için çalışmalar yapan bir teknoloji şirketi varsa o da Apple’dır.
2010’da All Things Digital konferansında konuşan Apple’ın kurucu ortağı Steve Jobs, seçim gücünün kullanıcının elinde olması gerektiğini belirtiyor ve “İnsanların akıllı olduğunu düşünüyorum ve bazı insanlar diğerlerinden daha fazla veri paylaşmak istiyor.. Onlara her seferinde sorun. Verileriyle ne yapacağınızı tam olarak bilmelerini sağlayın. ” diyordu.
Apple’ın yeni uygulamaları ve gizlilik stratejisiyle yaptığı tam da bu: Kullanıcının karar vermesine izin vermek.
Bir sonraki iOS beta sürümü ile birlikte gelecek olan Uygulama İzleme özelliği, geliştiricileri, kullanıcıları takip etmek için kullanıcılardan izin istemeye zorlamaya başlayacak. Geliştiricilerin uygulamalarını nasıl tasarladıkları konusunda mevcut olandan farklı beklenen bir paradigma değişikliği olacak.
Apple son zamanlarda gizlilik ile ilgili neler yaptı?
Geçen ay Apple, mobil cihazlarındaki tüm uygulamaların, kullanıcıdan topladıkları verileri bir ürünün beslenme bilgileriymiş gibi göstermesi gerektiğine karar verdi. Bu, Facebook’tan eleştiri gelmesine ve Google’ın tüm uygulamalarını güncellemediği halde iPhone’daki izleme politikasını değiştirmesine neden oldu.
Bu gizlilik özellikleri Apple’ın attığı yalnızca ilk adımlar. Yakında, iOS, iPadOS ve tvOS yazılımlarına Uygulama İzleme özelliği ile ilgili yeni bir güncelleme gelecek. Bu özellik, kullanıcının bir uygulama veya web sitesinin verilerini izlemesi için izin talebi içeren bir ekran bildirimi ile karşılaşacak.
Uygulama İzleme, kullanıcılara şirketlere sağlamak istedikleri verileri daha da fazla seçme olanağı verecek. Apple’ın kullanıcıları bu sürece daha fazla dahil etmek istemesinin ana nedeni, onları ağırlıklı olarak yılda yaklaşık 227 milyar dolarlık bir iş modeli haline getiren teknoloji şirketlerinden kaynaklanıyor.
Bu koşulu kabul etmek ya da etmemek ömür boyu bir anlaşma olmayacak ve kullanıcı istediği zaman fikrini değiştirebilecek. Bunu yapmak için Ayarlar’a gidip hangi uygulamalara izin verildiğini görmeniz ve uygun gördüğünüz değişiklikleri yapmanız yeterli olacaktır.
Gerçek şu ki, bu yeni seçenekler şirketin kullanıcı verilerine ne olacağı konusunda attığı ilk adımlar değil. 2005 yılında Safari tarayıcısı zaten varsayılan olarak çerezleri engelledi, iOS 11’de izlemeyi sınırlamaya başladı ve 2019’da Apple ile Oturum Aç’ı başlattı, bu da üçüncü taraflara e-posta vermeden hizmetlere kaydolmanıza olanak tanıdır.
Hangi bilgiler toplanıyor?
Uygulama İzleme, farklı uygulamaların izleme yeteneklerine odaklanıyor. İzleyiciler, günlük olarak kullanılan uygulamalara gömülü bulunuyor ve her uygulamanın ortalama olarak yaklaşık altı izleme seçeneği bulunuyor. Sorun, uygulamaların işlevini yerine getirmek için kullanılanlardan değil, kullanıcının haberi olmadan dijital bir profil oluşturan izleyicilerden kaynaklanıyor. Apple gereksiz izinlerin önüne geçmeyi amaçlıyor.
Yani iPhone üreticisi için, sorun veri toplama değil, çünkü bunun birçok uygulamanın iyi hizmet vermesi şart olduğunu biliyor. Bununla birlikte endüstrinin giderek daha büyük ve opak hale geldiğini savunuyor.
Apple, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için farklı teknoloji şirketlerinin bir kullanıcıdan, normal bir yürüyüş esnasında toplayabildiği tüm bilgiler şu şekilde örnekliyor;
John, 7 yaşındaki kızıyla parkta bir yürüyüş planlar. Gitmeden önce bilgisayarından günün hangi gün olacağını arar, günün haberlerini okur, cep telefonundan hava durumunu ve trafiği kontrol eder. Bu süre zarfında ortalama 4 uygulama, John’un nerede olduğunu bulmak için arka planda konumunu izler. Bu veriler, bu babanın kim olduğunu bilmemelerine rağmen, diğer uygulamalardan farklı olarak çapraz referanslarla ona dijital bir yüz ekleyebilir ve onun bir profilini oluşturup nerede olduğunu bilmek isteyen üçüncü şahıslara satılabilir.
Parka giderken Emma, arabaya binerken babasının tabletiyle oynuyor. Uygulamaların navigasyon bilgileri sayesinde sadece babanın zevklerini değil, aynı zamanda yaşadıkları yer, şehir, küçük bir çocuk sahibi olması ve hatta yaşadıkları yer gibi bilgiler şirketler tarafından ele geçiriliyor. Ve bu bilgiler daha sonra başta reklam olmak üzere pek çok amaçla kullanılabiliyor.
Apple’ın dört ilkesi
Apple, gizliliğin temel bir insan hakkı olduğuna inanmaktadır ve bu nedenle ürünleri ve hizmetleri dört temel gizlilik ilkesi etrafında tasarlamıştır. Şirketin amacı, kullanıcıların verilerini istedikleri gibi, güvenli bir şekilde paylaşabilmelerine, neyin gerektirdiğini anlayıp ve kontrol edebilmelerine olanak sağlamaktır.
- Veri minimizasyonu: Hizmette gerekli olan işi gerçekleştirmek için gereken minimum miktarda veriyi toplayın.
- Şeffaflık ve kullanıcı kontrolü: Kullanıcıların hangi verilerin paylaşıldığını ve nasıl paylaşıldığını bilmesini sağlayın. Kontrolü onlara verin.
- Cihaz üzerinde işleme: Mümkün olduğunca işlemler Apple’ın sunucularına gönderilmek yerine aygıtın kendisinde gerçekleştirilmelidir. Bu, kullanıcı gizliliğini korumaya ve veri toplamayı en aza indirmeye yardımcı olur.
- Güvenlik: Verileri güvende tutmak ve kullanıcı bilgilerinin sızmasını önlemek için bir dizi ek donanım ve yazılım geliştirin.