APU, CPU ve GPU nedir? Özellikleri ve farkları [Rehber]

Bilgisayar işlemcisi kısaltmaları kafanızı mı karıştırdı? APU, CPU ve GPU nedir diye düşünüyorsanız, özelliklerini ve farklarını anlattık.

Yeni bir bilgisayar satın alırken, CPU, GPU ve APU nedir sorusunun yanıtını bilmek önemli bir avantajdır. Hatta size ciddi bir bütçe tasarrufu da sağlayabilir. Özellikle, kendi bilgisayarınızı kendiniz oluşturmak istiyorsanız bu önemli.

Üç teknoloji, farklı ele alınsa da yakın roller üstleniyor. Her birinin işlevi ve bu işlemciye ihtiyacınız olup olmadığını bilmek ise önemli. Peki APU, CPU ve GPU arasındaki fark tam olarak nedir?

APU, CPU ve GPU nedir: Aralarındaki farklar ve özellikler

CPU | Merkezi İşlem Birimi

The Central Processing Unit, yani Merkezi İşlem Birimi anlamına gelen CPU, bilgisayarın ana beynidir. İlk bilgisayarlarda CPU, birden fazla çipe yayılmıştı. Bununla birlikte verimliliği artırmak ve maliyeti düşürmek adına artık CPU, tek bir çip üzerinde bulunuyor. Bu daha küçük CPU’lar, mikroişlemciler olarak da adlandırılıyor.

CPU’nun kapladığı alanı azaltmak, daha küçük ve kompakt cihazların tasarlanmasına ve üretilmesine olanak sağladı. Dizüstü bilgisayarlar daha ince hale geldi ve performansları yükseldi. Aynı şekilde akıllı telefonlar konusunda da, yeni modeller geleneksel muadillerine göre ince olmasına karşın, çok daha güçlü.

CPU, bilgisayarınız için temel bilgi işlem işlemlerini gerçekleştiren birimdir. Cihazınızın RAM’inde depolanan talimatlar, işlenmesi için CPU’ya gönderilir. Bu Getirme, Kod Çözme ve Yürütme aşamalarından oluşan üç parçalı bir sistemdir. Genel olarak bu süreçler, girdileri almak, ne olduklarını anlamak ve istenen çıktıyı yaratmak anlamındadır.

CPU, işletim sisteminizi yüklemeye, programları açmaya ve hatta elektronik tablolarda hesaplamalar yapmaya varana kadar her şeye yardımcı olur. Video oyunları gibi, kaynak ağırlıklı işlemler CPU’ya önemli yükler ekler. Bu nedenle testler, genelde oyun standartlarına göre yapılır.

CPU’lar, enerji açısından verimli, tek çekirdekli çiplerden en yüksek performansı sunan sekiz çekirdekli modellere kadar farklı seçeneklere sahiptir. Intel, Hyper-Threading teknolojisini, dört çekirdekli bir CPU’nun bir okta çekirdekli CPU gibi davranmasını sağlamak için kullanır. Bu da, CPU’nuzdan en yüksek gücü ve verimliliği almanıza yardımcı olur.

GPU | Grafik İşleme Birimi

CPU’lar konusundaki ilerlemelerde hala eksiklikler söz konusu. Bunların başında da grafikler geliyor. CPU’lar girdi alır ve bunu doğrusal adımlarla çalıştırır. Bununla birlikte, grafik işleme sürecinde ise birden fazla verinin aynı anda işlenmesi gerekir.

The Graphics Processing Unit, yani Grafik İşlemci Birimi anlamına gelen GPU, CPU üzerindeki yükü azaltır ve video performansını artırır.

Birçok masaüstü ve dizüstü bilgisayar, hem CPU hem de GPU ile donatılmıştır ancak bu durum her zaman böyle değildir. Özellikle düşük fiyat segmentli cihazlarda, özel bir GPU yerine tümleşik grafikler sunulur.

Hem GPU hem de CPU benzer işlevleri yerine getirir. Ancak aradaki fark, bunu nasıl yaptıklarıdır. GPU’nun paralel yapısı, amacına özel olarak uyarlanmıştır. Bu, işlemci ünitesinin oyun ve video oynatma için gereken, saniyede milyarlarca hesaplama işlemini yapmasına yardımcı olur. GPU genellikle, kendi RAM’ine sahip olan farklı bir ekran kartına yerleştirilir.

Bu, kartın ürettiği verileri saklamasını sağlar. Ayrıca bu yerleşik RAM sayesinde, GPU bir arabellek oluşturabilir ve tamamlanmış görüntüleri, siz görüntülemeniz gerekene kadar depolayabilir. Bu özellik özellikle, video izlerken oldukça faydalıdır.

Bu kartlar kolayca değiştirilebildiğinden, genellikle bilgisayarlarınızda yapabileceğiniz en iyi yükseltmelerden biri olarak görülür. Yüksek performanslı ekran kartlarının genellikle yüksek fiyatlı olduğu söylenebilir. Bununla birlikte her bütçe için farklı, gelişmiş seçenekler sunan ucuz ekran kartları da vardır.

• Nvidia’nın yeni nesil GPU’su Ampere A100, şimdi Google Cloud’da
• NVIDIA’nın yeni giriş seviyesi GPU’lerı göründü
• AMD yeni Zen CPU mimarisini tanıttı

APU | Hızlandırılmış İşlem Birimi

Fiziksel boyut ve üretim maliyetleri, donanım üreticilerini farklı birimler üzerinde düşünmeye itti. Bu teknolojinin son ürünü, System-on-a-Chip, yani çip üzerinde sistem (SoC) yapıları. Bu tasarımla, tüm ana elektronik bileşenler tek bir kalıpta birleştirilmiştir. Bu da, düşük maliyetli işlemcilerin ortaya çıkmasını ve buna paralel olarak, akıllı telefonların daha uygun fiyatlı olabilmesini sağladı.

SoC sisteminin öncüsü ise, Accelerated Processing Unit, yani Hızlandırılmış İşlem Birimi. APU, CPU ve GPU’yu tek bir çip üzerinde birleştirerek bir işlemci birimi oluşturdu. Bu durum sadece maliyeti düşürmekle kalmadı, aynı zamanda verimliliği de artırdı. İkisi arasındaki fiziksel mesafenin en aza indirilmesi, daha hızlı veri aktarımı ve daha yüksek performans sağladı.

GPU’lar, daha hızlı hesaplama hızları için optimize edildiğinde, GPU bazı işlemleri GPU’ya aktarabilir. Ayrı bir düzende, bu yük paylaşımından elde edilen verimlilik avantajı, fiziksel mesafe nedeniyle zayıf bir durum ortaya çıkarabilir. Ancak APU, daha yüksek bir hızı mümkün kılıyor.

Buna rağmen APU, özel bir CPU ve GPU ile aynı performansı vermiyor. Bunun yerine en iyi entegre grafiklerden bir adım ötede görülüyor. Bu da APU birimini, bilgisayarını güncellemek isteyenler için uygun maliyetli bir yükseltme olarak düşünebileceğinizi gösteriyor.

APU, işlemci üreticisi AMD tarafından geliştirildi. Ancak işlemcileri bu şekilde birleştiren tek şirket AMD değil. Intep de, CPU ve GPU’yu entegre etmeye başladı. Aradaki temel fark, AMD’nin özel bir APU serisi yayınlaması. Intel ve diğer şirketler ise, bu işlemi ürün gruplarında yapıyor.

APU vs CPU vs GPU: Hangisini tercih etmeli?

APU, CPU ve GPU nedir sorusuna yanıt verdiğimize göre, artık bilgisayarınız için işlemci konusunda birçok seçeneğe sahip olduğunuzu biliyorsunuz. Ayrı bir CPU ve GPU tercih ederseniz, muhtemelen daha fazla bütçe ayırmanız gerekecek. Ancak önemli ölçüde yüksek performansa da sahip olacaksınız.

Bir APU tercih etmek, bütçe ve performans arasında bir uzlaşma gibi değerlendirebilir. Şu anda, standart entegre grafiklerle çalışıyorsanız, APU önemli bir yükseltme olabilir.

Bilgisayarınızda APU, CPU ve GPU arasında bir seçim yapmadan önce, bu işlemci yükseltmelerinin hangisinin bilgisayarınıza en ciddi iyileştirmeyi sunacağını düşünmelisiniz. Bu aşamada, bilgisayarınızın kapasitesini ve kullanım amacınızı da değerlendirebilirsiniz.