Bilgisayarda sık olmasa da denk geldiğimiz kavramlardan bir tanesi de boot, yani açılış kavramıdır, peki bu kavram nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır, boot hataları durumunda ne yapmalı?
İngilizce bir kavram olan boot, kullanıldığı yere göre farklı anlamlara gelebilmektedir. İşte boot nedir, ne demektir sorularının yanıtları.
Boot nedir?
Bir bilgisayar kavramı olarak boot, işletim sistemine erişebilmek için bilgisayara güç verme işlemidir. Bu işlem İngilizcede boot kelimesi ile ifade edildiği gibi, boot up, start up ve booting kelimeleriyle de ifade edilmektedir.
Boot ne işe yarar, boot edilen bir bilgisayarda neler olur?
Boot nedir sorusunun ardından merak edilebilecek bir diğer konu ise, boot edilen bir bilgisayarda neler olduğudur. Boot işlemi sırasında, bilgisayar, donanımların düzgün çalıştığından ve gerekli yazılımın doğru bir biçimde yüklenebildiğinden emin olmak için bazı prosedürler izler. Bir boot işlemi sırasında bilgisayar aşağıdaki görevleri gerçekleştirir.
- Bilgisayardaki güç düğmesine basıldığında, bilgisayar kasasının içindeki diğer donanım bileşenlerine güç sağlayan güç kaynağı başlatılır.
- Bilgisayardaki tüm donanımların düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için POST olarak da bilinen otomatik bir tanılama işlemi gerçekleştirilir .
- BIOS, ön yükleyiciyi çalıştırmak için sabit diski denetleler. Bu, sabit diskin ilk bölümünde yer alır.
- Önyükleyici sabit sürücüdeki işletim sistemin arar ve bulunan işletim sistemini (ör. Windows, MacOS veya Linux) yüklemeye başlar .
- İşletim sisteminin, bilgisayar kasası içerisinde donanım bileşenlerini kullanmasına ve onlarla etkileşim içerisinde girmesine olanak tanıyan donanım sürücüleri yüklenir.
- Şayet yapılandırılmışsa, kullanıcının oturum açmak için bir kullanıcı adı ve parola girmesine izin veren bir oturum açma ekranı görüntülenir.
- İşletim sistemiyle başlamak üzere ayarlanan ve başlangıç programları olarak isimlendirilen ek yazılımlar yüklenir. Başlangıç programları arasında genellikle virüs koruma veya yazıcı yönetim yazılımları yer alır.
Bilgisayar boot edilirken, aşağıdaki resme benzer bir görüntü ortaya çıkar. Bu görüntüde, işlemci, bellek ve bilgisayar türünü gösteren BIOS bilgileri bulunur.
Boot (açılış) hataları
Bazı durumlarda bilgisayardaki boot yani açılış işleminde hatalarla karşılaşılabilir. Bu genelde Bilgisayarın POST olarak da bilinen otomatik tanılama işlemini gerçekleştiremediğine veya sabit sürücü ve bellek gibi bir aygıtın düzgün olarak çalışmadığına işaret eder.
Şayet bilgisayardaki açılış problemi işletim sisteminden kaynaklanıyorsa, yani işletim sistemi dosyaları bulunamıyor veya bozuk olduğu için yüklenemiyorsa, kullanıcıya bir hata mesajı gösterilir. Mavi ekran hatası olarak isimlendirilen bu hata mesajında, işletim sisteminin neden yüklenemediğine dair bilgiler yer alır. Burada problemin çalışmayan bir donanım sürücüsünden mi yoksa farklı nedenlerden mi kaynaklandığını görebilirsiniz.