Devir, dengeli büyüyen girişimler devri; nereden mi biliyoruz? Geçtiğimiz yıl unicorn’lar için harika geçti. Venture Beat verilerine göre, dünyadaki unicorn sayısı 229’a, aldıkları yatırım miktarı 175 milyar dolara, toplam değerlemeleri ise 1,3 trilyon dolara ulaştı. Yalnızca 2015’te 81 yeni unicorn doğdu.
Devir, dengeli büyüyen girişimler devri!
Gelgelelim ihtişamlı günler pek de uzun sürmedi. Teknoloji girişimciliği alanında yavaşlamanın ilk sinyalleri ayyuka çıkmaya başladı. CB Insights, 2015’in dördüncü çeyreğinde girişimlerin topladığı küresel yatırım miktarını 27,3 milyar dolar açıkladı. Bu miktar bir önceki çeyrekten 11,4 milyar dolar düşük.
- 11 bini aşkın kadın Vodafone desteğiyle girişimciliğe adım attı
- Fonlar tükendi, milyar dolarlık startup devri kapandı
Dev yatırım turlarının sayısında da dev bir azalma söz konusu. 2015’in dördüncü çeyreğinde yalnızca 38 tane 100 milyon dolardan yüksek yatırım gerçekleştirilirken, bir önceki çeyrekte bu sayı 72 olarak kaydedildi.
Tüm bu veriler, unicorn’lara biçilen değerlemelerin daha işin başında abartılı olabileceği fikrini akla getiriyor. Çoğu unicorn bu yüksek değerlemelerin ceremesini çekmeye başladı ve sürekli olarak yeni gelir kaynakları bulmaları yönünde baskı altındalar.
İlk şokun ardından piyasa normale dönme eğilimi gösteriyor fakat genel kanı bunun daha başlangıç olduğu yönünde. İlk dalgada büyük yara alan unicorn’lardan bazılarına göz atalım; hepsi tanıdık isimler.
Square: Değerlemesi 6 milyar dolardan 3 milyar dolara düştü
Snapchat: Değerlemesi 16 milyar dolardan 4 milyar dolara düştü
Git Groupe: 1,1 milyar değerleme gördükten sonra 250 milyon dolara satıldı
Good Technology: 1 milyar dolar değerleme gördükten sonra 425 milyon dolara satıldı
Foursquare: 1 milyar dolar değerlemeye ulaşma yolunda ilerlerken, şu an 330 milyon dolara geriledi.
Unicorn’lar yaralarını sarmakla meşgulken, ekosistem yeni bir girişim türünün varlığının farkına vardı. Kimileri dayanıklılıklarına ithafen onlara hamamböcekleri dese de, ABD merkezli kuluçka merkezi Launch Academy’nin kurucularından Alex Chuang onlara su ayıları demenin daha iyi bir fikir olduğunu düşünüyor ki biz de bu fikre sıcak bakıyoruz.
Türünün en dayanıklıları
Su ayıları (tardigrada veya yavaşadımlılar), suda yaşayan sekiz bacaklı mikroskobik boyutlarda hayvanlar. Dünyanın en dayanıklı hayvanı olarak bilinen su ayıları, dondurucu soğuklarda, uzun süren kuraklıklarda ve yüksek doz radyasyonda yaşayabiliyor. Dirençli ve küresel ekonomi ikliminin çalkantılarına rağmen ayakta kalabilen girişimler için bundan daha uygun bir isim olamazdı herhalde.
Su ayıları sessizce hedeflerine ilerliyor. Belki şu an göz önünde değiller fakat büyük bir çıkışa hazırlanıyorlar. Unicorn’lar yaralarını saradursun, su ayıları birkaç ana stratejiyle başarıya yürüyor.
İlk gelen alır
Dağıtım platformlarının sırtına binmek yeni bir strateji değil. Oyun şirketi Zynga, Facebook reklam ağının ilk ciddi müşterilerinden olarak, tıpkı Facebook gibi astronomik büyüme elde etti. Airbnb ise kendi ürününü Craiglist’e tersine mühendislik ile dahil ederek 10 milyon kullanıcıya ulaştı. Gelgelelim örnek olarak ele aldığımız başarı hikayeleri artık uygulanabilir değiller çünkü bu platformların fırsat penceresi kapandı. Fakat yeni dağıtım platformlarını erken benimsemek hâlâ geçerli bir büyüme stratejisi. Su ayılarının dikkat kesildiği bazı yeni platformlar şöyle:
Slack: 3,8 milyar dolar değerlemeye ulaşan Slack, 80 milyon dolarlık yeni yatırım turunun ardından diğer uygulamaların da Slack’e entegre edilebilmesini mümkün kıldı. Her gün 2,7 milyon çalışan tarafından kullan anlık kurumsal iletişim uygulamasından avantaj sağlayan su ayılarının başında ise Workato geliyor. Slack’in ağını kullanarak yeni müşteriler kazanan girişim, yarattığı Workbot isimli bot ile kullanıcılara Intercom, Eventbrite, Dropbox ve Salesforce’dan veriler sunuyor.
Mesajlaşma uygulamaları: 2020 yılında 5 milyar insan akıllı telefon sahibi olacak. Bunların çoğu WhatsApp (900 milyon kullanıcı), Messenger (800 milyon), QQ Mobile (860 milyon), WeChat (650 milyon) ve Line (215 milyon) gibi uygulamaları kullanarak iletişim kuracak. Mesajlaşma ekosistemi, kullanıcılara birlikte çalışma, fatura ödeme, mobil imza, oyun oynama ve çöpçatanlık servisleri ulaştıran uygulama geliştiricileri için büyük fırsatlar sunuyor.
Sanal gerçeklik uygulamaları: 80’lerde teknoloji dünyasının en büyük hedefi her masaya bir PC koyabilmekti. Sonra her kucakta bir dizüstü olmalı fikrinin peşine gidildi. Şimdi ise her cebe bir akıllı telefon sokmaya çalışılıyor. Her ne kadar emin konuşmak imkansız olsa da, yakın gelecekte her kafaya bir sanal gerçeklik başlığı takmak isteneceğe benziyor. Sanal gerçekliğin verinin aktarımını ne şekilde manipüle edeceğini söylemek pek mümkün değil fakat bu teknoloji akımının gelecekte bugünkünden çok daha farklı görüneceği ve içerisinde olunması gereken bir alana dönüşeceği kesin.
Growth hacking
Su ayıları istikrarlı büyümelerini growth hacking yöntemlerine borçlular. Yeni müşteri kazanma ve mevcut müşteriyi elde tutmanın dengeli bir kombinasyonunu içeren yaklaşımları, müşteri yaşam boyu değerini artırırken, aynı zamanda müşteri erime oranını azaltmayı amaçlıyor. Bu son derece mantıklı çünkü yeni kullanıcı kazanmaya çok odaklanıp mevcut müşterileri elde tutmayı ihmal etmek bir köpeğin kendi kuyruğunu yakalamaya çalışmasına benziyor. Tam tersi senaryoda mevcut müşteriyi tutmaya odaklanmak ise çok yavaş bir büyüme ivmesi getirecektir. Bu iki odak noktasına dengeli yaklaşmak su ayılarının karakteristik özelliklerinden.
Günümüzün dengesiz pazar dinamiklerinden sağ çıkmayı başaracak su ayıları, büyümenin üç kaldıracı müşteri kazanma, koruma ve parasallaştırma arasında ustaca denge kurma olacak. Gelecek ise dengeli büyüyen girişimler tarafından yazılacak.
*Unicorn: Değerlemesi 1 milyar doları aşmış girişim.
