EDGE, 3G, H+, 4G ve 5G nedir sorusu, her geçen gün gelişen mobil ağlar konusunda aklınızı kurcalayan bir soru olabilir. Mobil ağ sembolleri kafanızı karıştırıyorsa, konu hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlattık.
EDGE, 3G, H+, 4G ve 5G nedir: 2G
2G, ilk olarak 1991’de piyasaya sürüldü ve SMS ile MMS gibi veri hizmetlerinin, cep telefonlarında kullanılabilir hale gelmesine izin veren teknolojiydi.
Radyo sinyallerinin, analog yerine (1G) dijital hale gelmesini sağlayan 2G, spektrum verimliliği sağlamasının yanı sıra cep telefonu pazarının gelişmesine yardımcı oldu.
Saniyede 20 KB maksimum hıza sahip olan 2G ağları artık kapatılıyor, buna rağmen gelişmekte olan ülkelerde hala tercih edilmekte olan bir ağ.
G
G, General Packet Radio Service, yani GPRS kısaltması olan ve 2000 yılında yaygın olarak kullanılan bir ağ altyapısıydı. 2,5 G’nin resmi olmayan versiyonu olarak da adlandırılan GPRS altyapısı, 3G ağlarını geliştirmek adına tılan en büyük adım olarak değerlendiriliyor.
EDGE, 3G, H+, 4G ve 5G nedir sorusunda GPRS, ilk “sürekli açık” mobil internet ağı olarak adını duyurdu. Saniyede 114 KB veri aktarma hızına sahip olan GPRS, yine de bugünün ağları ile karşılaştırıldığında en yavaş bağlantı standardı oluyor.
GPRS, WhatsApp gibi anlık mesajlaşma servislerini destekleyebilir ancak daha karmaşık olan uygulamaları ve web sitelerini yüklerken zaman aşımına uğratabilir, takılabilir ve en iyi durumda size zaman kaybettirir.
EDGE
EDGE, Enchanced Rates for GSM Evolution, yani GSM devrimi için gelişmiş veri hızları, gibi bir anlamı olan kısaltmadır. EDGE ağı, 2003 yılında önceki altyapılardan neredeyse üç kat daha hızlı veri sunarak popüler hale geldi.
Saniyede 217 KB maksimum hızı destekleyen EDGE, G ağ hızlarından ciddi ölçüde hızlıdır. Modern bir web sitesinde gezinmek ya da düşük çözünürlüklü bir video izleyebilirsiniz. Ancak kaliteli bir web ya da görüntü içeriği izlemek için, EDGE ile mücadele etmeniz gerekebilir.
Şu anda dünyada 213 ülkede 604 EDGE ağı bulunuyor ve bu da EDGE’i dünyanın en yaygın mobil internet teknolojilerinden biri yapıyor. EDGE, 3G öncesindeki son mobil internet teknolojisiydi, bu nedenle 2.75 G olarak da anıldı.
- Samsung, 6G için tarih verdi
- 5G özellikli telefonların fiyatı çok daha uygun olacak
- iPhone 12 pil testi; 5G, pil ömrünü 2 saat kısaltıyor
3G
3G ağ teknolojisinin geçmişi, birçok insanın sandığının aksine eskidir. İlk ticari 3G ağı Japonya’da 2001 yılında kuruldu. Avrupa ve Asya’nın kalan kısmında 3G, 2002 başlarında geldi. Aynı şekilde ABD’nin ilk 3G ağı olan Verizon Wireless, 2002 Temmuz’da geldi.
3G ağı, yukarıda bahsettiğimiz öncül teknolojiler olan GSM, GPRS ve EDGE)’in herhangi birine değil, UMTS, yani evrensel mobil telekomünikasyon hizmeti standartlarına dayanır.
Bugün deneyimlediğimiz mobil internet deneyimini destekleyecek kadar hızlı olan ilk ağ olan 3G, saniyede 384 KB maksimum veri hızına ulaşmayı sağladı. Bu da müzik ve videolar için fazlasıyla yeterliydi.
Yaygın kullanımı ve akıllı telefonların gelişimi nedeniyle 3G, mobil internet ağları içinde en çok bilinen teknolojidir. Sesli telefonlardan mobil televizyona kadar her şeyde 3G teknolojisi ile karşılaşabilirsiniz.
H (HSPA)
H sembolü, HSPA (High Speed Packet Access) yani yüksek hızlı paket erişimi bağlantınız olduğu anlamına gelir. HSPA standardı, 3G ile aynı teknolojiye dayanmaktadır ancak 3G, UMTS standardının yerini alarak saniyede 7,2 MB maksimum hız sunar.
YouTube videoları, Spotify akışı, web taraması ve diğer uygulama kullanımlarını rahatlıkla idare edebilen H, buna karşın film ve büyük torrrent dosyalarını indirme konusunda yeterince iyi değil. İndirme süreci çok zaman alabilir. Dünya genelinde 2010 yılında başlayan H, şu an birçok gelişmiş ülkede mevcut bir mobil internet standardı.
H+
H+, HSPA+ olarak da ifade edilen, gelişmiş yüksek hızlı paket erişimidir. Bu teknolojinin, her biri önceki sürüme göre daha yüksek indirme hızı sunan beş sürümü vardır.
6. sürüm, saniyede 14,4 MB maksimum hız sundu. 7. sürüm, saniyede 21,1 MB hıza çıktı. 8. sürüm, 42,2 MB hıza çıkmayı sağladı. 9. sürüm saniyede 84,4 MB, 10. sürüm ise saniyede 168.8 MB ile zirveye çıktı.
Gördüğünüz gibi, mobil ağ teknolojisi inanılmaz bir şekilde gelişti, ancak bu hızları normal bir kullanımda nadiren göreceğinizi unutmamak lazım. Bu teorik hızlar, her yerde, herkes için geçerli değil.
4G
Bildirim çubuğunuzda 4G ifadesini görüyorsanız şanslısınız. Çünkü dünyanın en yeni ve en büyük mobil internet ağlarından birine erişimi olan şanslı grup içindesiniz.
Dünyada halka açık ilk 4G ağı 2019 yılında Stockholm ve Oslo’da sunuldu ve diğer ülkeler de yavaş yavaş onlara katıldı. Birleşik Krallık’ta 4G ağı 2014’te yaygınlaşmaya başlarken, ABD’nin en büyük şehirlerinde artık 4G yer noktada erişilebilir.
Bu ağların çoğu, LTE (Long Term Evolution) standardı kullanıyor ancak ABD’de Sprint dahil bazı ağlarda farklı standartlar da kullanılıyor. LTE’ye alternatif bir standart olan WiMAX de yaygındır.
İki ağ, son kullanıcı açısından önemsiz derecede fark içerir. WiMAX’in en önemli dezavantajı, yeterli ölçüde benimsenmemesidir. Bu da LTE’yi standart haline getirdi. Peki operatörler neden LTE’yi tercih etti?
- WiMAX ağları, 2G ve 3G gibi eski sistemleri desteklemezken, LTE uyumludur. Birlikte daha kolay dolaşım sağlar.
- LTE daha yüksek bir maksimum hıza sahiptir.
- LTE daha az pil gücü harcar.
- 4G’deki hız, saniyede 1 GB’a kadar çıkabilir.
5G
Tanıtımları, dünya genelinde 2019’da başlayan ve 2025 sonunda, 1,7 milyardan fazla insana hizmet vermesi beklenen 5G, mevcut en gelişmiş mobil ağ teknolojisi.
5G’nin 4G’ye karşı en önemli avantajı, artan bant genişliğidir. Potansiyel maksimum 10 GB saniyelik hızı, 4G’nin üst sınırından 100 kat daha hızlıdır.
Şu anda telefonlarda 5G kullanan insanların sayısı hızla artsa da, 5G teknolojisinin ev internetinde de bir devrim yaratabileceği öngörülüyor. Şirketler, evlere kablo döşemek zorunda kalmadan internet verebildikle, geleneksel ISP internetler tehlike altına girecek.
5G’nin dezavantajına gelirsek, sinyal aralığı en önemli konulardan. 5G, yüksek frekanslı radyo dalgaları kullanır, dolayısıyla daha fazla 5G kulesi gerekir ve bu da dağıtım maliyetlerini artırır. 5G, üç farklı frekans bandına sahip. Bunlar 600-700 MHz ile düşük bant, 2,5-3,7 GHz ile orta bant ve 25-39 GHz ile yüksek banttır.
6G ne zaman gelecek?
EDGE, 3G, H+, 4G ve 5G nedir sorusuna yanıtlar bu şekilde. Peki 5G’den sonra gelecek olan 6G altyapısını ne zaman bekliyoruz? 5G’ten on kat hızlı olması beklenen ve saniyede 96 GB veri aktarımı sunacak 6G için şu anda Çin, Güney Kore ve Japonya’da çalışmalar sürdürülüyor.
6G teknolojisinin, 2030 yılından önce ticari olarak kullanılabilir olması beklenmiyor.
