Federal İletişim Komisyonu (FCC), yapay zekanın kötüye kullanımı mücadelesinde yeni ve güçlü bir silaha kavuşuyor. Yapay zeka tarafından oluşturulan seslerin, otomatik arama dolandırıcılıklarında kullanımını “yapay” olarak nitelendiren FCC, bu tip aramaları kesinlikle yasadışı ilan ediyor. Bu karar, ABD’nin seçim sezonunda seçmenlerin telefonlarını meşgul eden sahte Joe Biden aramalarını ortadan kaldırmayabilir, ancak yine de zararlı etkileri azaltacak önemli bir adım olarak görülüyor.
Yapay zeka, son yıllarda gelişmekte olan ve hayatımızın birçok alanına nüfuz eden bir teknoloji. Bir taraftan bize büyük olanaklar sunarken, diğer taraftan da bazı sınırlamalara tabi tutuluyor. Kötü kullanıma örnek olarak; etik, yasal sorunlar ve güvenlik riskleri yer alıyor.
Mevcut düzenlemelere uyumluluk
FCC, aylarca üzerine düşündüğü ve kamuoyuna açıklanan bu yeni kararı uygularken aslında yepyeni bir düzenleme getirmiyor. 1991 tarihli Telefon Tüketicisini Koruma Yasası kapsamında yapay ve önceden kaydedilmiş mesajların telefon rehberindeki numaralara rastgele gönderilmesi uygulamasını “robocall” olarak tanımlayarak zaten büyük ölçüde yasaklıyordu.
FCC’nin bu noktada yanıt aradığı soru, yapay zeka tarafından üretilen bir sesin kurgulanmış senaryoyu okuduğu durumların da bu kapsama girip girmediğiydi. Federal hükümetin bazı konularda yeterince açık davranmaması dikkat çekse de FCC uzman görüşü alarak yapay zeka destekli arama kayıtlarının yasaklanması gereği üzerinde net bir karara vardı. 1991 yasasına artık yapay zeka da dahil edildi.
Başkan Biden’ı taklit eden aramalar
Robocall yasasına yapay zekanın ekleme kararının hız kazanmasında, New Hampshire vatandaşlarına Başkan Biden’ı taklit eden aramaların yapılması ve seçmenleri oy kullanmamaya çağıran mesajların bırakılması önemli rol oynadı. Yasal süreç devam etse de bu operasyonu yürütenler, başsavcılar, FCC ve muhtemelen gelecekte daha fazla devlet otoritesi tarafından, caydırıcı cezalar verilmek suretiyle, emsal teşkil edecek bir vaka olarak yargılanıyor.
Olayın dikkat çeken yanı ise zaten böyle bir olayın yasa dışı olması. Yasaya göre hala izinsiz otomatik arama anlamına geliyor ve muhtemelen bir tür seçmen baskısı olarak sayılabilir. Öte yandan davaların kanıtlarla desteklenmesi gerekiyor. FCC’nin aldığı karar öncesinde de Başkan’ın yapay zeka ile taklit edilmesi bazı yönlerden zaten yasa dışıydı, ancak otomatik aramalar bağlamında özel olarak değerlendirilmiyordu. Bugünden itibaren ise aramada kullanılan sesin yapay zeka tarafından üretildiği gerçeği, davalarda sanık aleyhine kullanılacak unsurlardan biri olabilir.
Tüketiciler artık daha korumalı
FCC’nin açık karar metni, tüketicileri koruma konusundaki kararlılığını da ortaya koyuyor. Metinde yapay zekanın olumsuz kullanımlarının caydırılacağı, bu tür aramalar durumunda Tüketicinin Korunması Yasası hükümlerinin devreye gireceği vurgulanıyor. Ayrıca kararda, yapay zekanın canlı bir temsilciyle aynı etkiyi sağlama çabalarına dair düzenleme boşluklarından faydalanmak isteyen girişimlerin önüne geçileceği de net bir şekilde belirtiliyor.
FCC şu noktalara da dikkat çekiyor:
- Ses klonlama ve diğer çağrı teknolojilerinin kötüye kullanımı tüketicilere ciddi zarar verebilir.
- Ses klonlama, arayan kişiyi, aradığı kişinin tanıdığı veya önemsediği biri olduğuna inandırmaya çalışır. Örneğin aradığı kişiyi aile üyesi gibi davranarak harekete geçirmeyi amaçlar.
- Bu tür görüşmeler için izin istenmesini zorunlu kılmak, tüketiciyi bu tarz aramaları alıp almama ya da dikkatli olma konusunda bilgilendirip yetkilendirir.
TikTok’ta cinsiyet ayrımcılığı iddiası ve sosyal medyalara yaş sınırı
Yüksek Mahkeme kararının beklenen etkileri
Son derece kritik sayılabilecek bu yetkinin, Yüksek Mahkeme’de görüşülen karar ile tehdit altında olabileceği de not ediliyor. Bu karar bazı çevreleri kaygılandırıyor zira onlarca yıllık emsal uygulamaları devre dışı bırakarak ABD düzenleyici kurumlarını hareketsizleştirebilir. Bu durum daha fazla robocall ve bilgi kirliliği anlamına gelebilir.
ABD’de de alınacak kararlar, ilerleyen zamanlarda Avrupa ve ülkemiz içinde örnekler teşkil edebilir. Böyle bir durumda kalmamak için siz de yapay zeka destekli bir robocall alırsanız, kaydetmeye çalışın ve bölgenizdeki savcılığa bildirin.
Öne çıkan kaynak görseli: Geralt / Pixabay
