İçindekiler
İnternette yapılan eylemler nasıl gizlenir veya gizlemek mümkün müdür? İnternetteki tüm eylemler kaydedilir ve kullanıcılar bu durumdan rahatsız olur. Bir şekilde kişisel hayatlarımızın sürekli olarak istila edildiği oldukça ortadadır. Peki internette yapılan eylemler nasıl gizlenir? İşte çevrimiçi izlemeden kurtulmanın dört yolu.
Gizli modu etkinleştirin
Dijital ayak izinizi azaltmanın en kolay yolu, Chrome tarayıcısının dediği gibi gizli modu kullanmaktır. Firefox ve Safari’de bu “Özel Erişim” ve Edge – InPrivate şeklinde konumlanmıştır. Bu modda tarayıcı tarama geçmişini hatırlamaz. Ayrıca gizli mod, tarayıcının sitelerin ve reklam verenlerin çevrimiçi etkinliklerinizi izlemek için kullandığı aramaları ve çerezleri kaydetmesine de izin vermez. Aynı zamanda dosyaları ve yer imlerini gizli modda da kaydedebilirsiniz. Ancak Google, Amazon ve Facebook gibi siteler yine de etkinliğinizi kaydedecektir. Amazon’u anonim modda açar ve lamba aramaya başlarsanız, bir sonraki aramalarınızda lamba reklamlarının arttığını görürsünüz.
Dijital ayak izinizin cihazda kalmayacağını, ancak işveren veya internet sağlayıcısının gizli mod açık olsa bile izleyebileceğini unutmayın. Firefox’ta çalıştırmak için Windows’ta Shift + Ctrl + P, macOS’ta Shift + Cmd + P tuşlarına basın. Burada bahsedilen diğer tarayıcılarda, Windows’ta Shift + Ctrl + N veya macOS’ta Shift + Cmd + N tuşlarına basmanız gerekir. Hem normal tarayıcı penceresini hem de gizli pencereyi kullanabilirsiniz. Ancak karıştırılması kolay olduğundan dikkatli olmalısınız.
VPN kullanın
VPN’ler çeşitli nedenlerden dolayı oldukça kullanışlıdır. Örneğin VPN uygulamaları, başka bir ülkeden internete eriştiğiniz görünümü oluşturabilirler. Ancak en önemlisi, eylemlerinizin çevrimiçi takibinden kurtulmanızı sağlarlar. Bir çok VPN hizmeti k verilerinizi saklamayacağına söz verir. Ancak unutulmamalıdır ki aslında bu durum, veri merkezlerinde özel testler olmadan doğrulanamaz.
Kısacası, iyi incelemelerle ücretli ve iyi bilinen bir çözüm seçmek daha iyidir. Çünkü bu durum, gizliliğiniz için büyük bir sorumluluk gerektirir. VPN de gizli mod ile aynı mantıkla çalışır. Twitter ve Facebook gibi platformlardaki eylemleriniz her durumda izlenecektir.
Arama geçmişinizi temizleyin
MacOS’ta Safari’de Geçmiş → Geçmişi Temizle’yi seçmeniz gerekir. Microsoft Edge’de sağ üst köşedeki üç noktayı tıklayın ve “Geçmiş” → “Tarama geçmişini temizle” yi seçin. Firefox’ta, sağ üst köşedeki üç satırı tıklamanız ve “Ayarlar” → “Gizlilik ve Güvenlik” → “Geçmişi Temizle” yi seçmeniz gerekir. Bu tarayıcı aynı zamanda yalnızca gizli modda değil, normal modda bile geçmiş kaydetmeyi devre dışı bırakmayı teklif eder. Chrome’da, sağ üst köşedeki üç noktayı tıklamanız ve “Ayarlar” → “Geçmişi Temizle” yi seçmeniz gerekir. Bu tarayıcı yalnızca geçmiş işlemleri değil, çerezler de dahil olmak üzere diğer verileri silmeyi önerir.
Chrome’un ise kendine özgü bir özelliği bulunur. Bir Google hesabıyla ilişkiliyse, işlemleriniz hem yerel bilgisayardaki Chrome’a hem de Google bulutuna kaydedilebilir. Google’ın kaydettiği tüm etkinlik verilerini silmek ve gelecekte bu eylemi yapmasını engellemek için hesap ayarlarınızda ilgili sayfaya gitmeniz gerekir.
Tor tarayıcı veya Tails OS kullanın
Daha fazla korumaya ihtiyacınız varsa, bazı araçlara başvurmalısınız. Bunlardan biri, bir VPN şeklinde çalışan Tor tarayıcıdır. Tor tarayıcı, kullanıcıları dünyadaki sunuculara yönlendirir. Bu nedenle internetteki herhangi bir eylemi belirli bir kişiyle ilişkilendirmek oldukça zorlaşır. Tor ayrıca konumunuzu verebilecek eklentileri ve diğer bileşenleri de yakından izler. İnternetin sansürlendiği bir ülkede web’de sörf için bile kullanılabilir. Ek koruma nedeniyle siteler biraz daha yavaş yüklenir.
Daha da ileri gitmek isterseniz, Tails’i (Amnesiac Incognito Live System) deneyebilirsiniz. Tails, bir USB sürücüden çalışan ve Tor tarayıcı temelinde inşa edilen bir işletim sistemidir. Bu modun tüm sistem için gizli olduğu söylenebilir. Tails’i her indirdiğinizde, ilk kez açıyorsunuz gibi çalışır. Tails’i kurmak ve kullanmak için eksiksiz bir rehber web sitesinde bulunmaktadır. Bu işletim sistemi, başka birinin bilgisayarında çalışmanız ve aynı zamanda üzerinde kişisel veriler bırakmamanız durumunda oldukça kullanışlı olabilir. Ancak Tor ve Tails ile bile dikkatli olmanız gerekir. Facebook’a giriş yaparsanız ve yerel çiçekçi dükkanını beğenirseniz, cihazda böyle bir kayıt olmasa bile sosyal ağın kendisi ve reklam verenler bu bilgileri kaydeder.
