Eğer hatalı hava tahminlerinden şikayetçiyseniz, Google’dan size iyi bir haberimiz var: Google’ın yapay zeka araştırma laboratuvarı DeepMind, 15 günlük yüksek doğrulukta hava tahmini yapabilen yeni bir yapay zeka modeli tanıttı.
GenCast adı verilen bu yapay zeka modeli, ChatGPT’ye benzer bir yapıya sahip. Model, mevcut hava durumu verileriyle beslenerek gelecekteki hava durumu senaryolarını üretebiliyor ve en olası sonucu verebiliyor.
DeepMind ekibi, GenCast’ı 1979 ve 2018 yılları arasında toplanan arşiv hava durumu verileriyle eğitmiş. Bu veriler, dünya genelindeki sıcaklık, rüzgar hızı ve hava basıncı ölçümlerini içeriyor.
Google, modelin etkinliğini test etmek için tahminlerini endüstrinin mevcut en iyi aracı olan Ensemble Forecast (ENS) ile karşılaştırdı. Model, 2019 yılına ait 1.320 farklı değişken kombinasyonu ve öngörü zaman aralığı üzerinde denendi. Sonuçlara göre GenCast, ENS’den %97,2 oranında daha doğru tahminlerde bulundu. 36 saatten uzun vadeli tahminlerde bu oran %99,8’e kadar yükseldi. Model, tropikal siklonlar gibi aşırı hava olaylarını tahmin etmede de çok başarılı oldu.
DeepMind’a göre, bir Google Cloud Tensor Processing Unit v5 (yapay öğrenme işlemlerini hızlandırmak için kullanılan bir çip) sadece sekiz dakikada 15 günlük tahmin oluşturdu. Geleneksel tahmin sistemleri kullanılırsa aynı işlem binlerce işlemciye sahip süper bilgisayarlarda saatler sürebiliyor.
Geleneksel tahmin sistemleri, toplanan verilere dayanarak fizik tabanlı karmaşık hesaplamalarla hava durumu tahminleri oluşturuyor GenCast ise aynı verileri kullanarak, öğrenmiş olduğu tarihsel hava verilerinden esinlenerek en olası senaryoyu sunuyor.
Meteorologların geleceği ne olacak?
Hemen söyleyelim GenCast henüz meteorologların yerini almayacak. Modelin güvenilirliği, eğitildiği verilere bağlı ve değişen iklim koşullarında geçmiş hava desenleri uzun vadeli tahminlerde her zaman doğru olmayabilir. Ayrıca modelin hesaba katamadığı atmosferik değişkenler bulunduğu için manuel hesaplamalara hala ihtiyaç duyulacak.
GenCast’in, meteorolojik araçlar arasında bir tamamlayıcı olarak kullanılması bekleniyor. İnsan uzmanların, farklı veri kaynaklarını birleştirerek en olası senaryoyu değerlendirmesi gerekecek.
GenCast yapay zeka ile hava durumu tahmininde ilk değil
GenCast, daha kesin hava tahminleri yapmak için derin öğrenme kullanan ilk model değil. Nvidia’nın FourCastNet modeli ve Huawei’nin Pangu-Weather sistemi, testlerde sayısal hava tahminlerinden daha doğru sonuçlar verdi. San Francisco merkezli Atmo da gerçek zamanlı hava verilerine dayalı olarak tahminleri iyileştirmek için yapay zeka modelleri geliştiriyor.
DeepMind, GenCast’in standart tahminlerin ötesinde uygulamaları olduğunu belirtiyor. Farklı hava olaylarının olasılığını sunarak yetkililerin farklı senaryolara göre planlama yapmasına ve kaynak tahsisine imkan tanıyor. Örneğin hangi bölgelerin çok rüzgarlı olduğunun tahmin edilmesi yenilenebilir enerji planlaması açısından büyük önem taşıyor.
DeepMind ekibi şimdilik GenCast ve diğer yapay zeka tabanlı hava modeli çalışmalarını sürdürüyor. Model açık bir yapıya sahip ve yakında diğer modellere entegre edilmek üzere kullanıma sunulacak.
Öne çıkan görsel: Google DeepMind
