Günümüzde şirketler girdikleri her mecrayı reklam alanı olarak görmeye başlarken, bu alanlardan biri de mobil cihaz ekosistemi. Özellikle akıllı telefon kullanımı ve mobil internet sistemlerinin sürekli gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan “mobil reklamcılık” şirketlerin en önemli gelir kalemleri arasında yer almaya başladı.
Şirketler ve işletmeler, mobil iletişim araçları aracılığıyla, daha önceden belirlenmiş “hedef kitlelerini oluşturan” yer alan müşterilerine daha fazla kişiselleştirilmiş reklamlarla ürünlerini ya da hizmetlerini sunmaya başladılar. Bu sayede pazarlamak istediği ürünü ya da hizmeti, amaçladığı kitleye ulaştıran şirket gelirlerini artırırken, mobil reklamların yayınladığı platformlar da (özellikle sosyal medya siteleri) reklamverenler üzerinden elde ettikleri gelirleri gözle görülür bir şekilde artırmaya başladılar.
Bunun yanı sıra basılı reklamcılıktan daha az maliyetli ve daha samimi olan mobil reklamcılık, markaların hedef kitleleriyle daha sağlamlar bağlar kurmalarına olanak sağlıyor. Kitlelerine doğru zamanda doğru mesajı iletebilen markalar, mesajı ulaştırdıkları müşterilerinin kendilerini önemli hissetmelerini sağlar. Aynı zamanda mobil reklamcılıkta gönderilen mesajlar yoluyla kullanıcılarla direk etkileşime geçebilir ve bu sayede kullanıcılar, potansiyel müşteri haline gelir. Bu da hem Facebook, Twitter ve Google gibi servis sağlayıcıların gelirlerini artırmasına hem de reklamveren markaların müşteri portföylerini geliştirmesinin yolunu açar.
Mobil Reklam Türleri
Şirketler ve markalar, mobil yollarla ulaşmak istediklerini müşterilerine ve gelecekteki potansiyel müşterilerine ürünlerini farklı metotlarla tanıtırlar. SMS, MMS, Banner, Arama” ve Video gibi yöntemleri benimseyen markalar, hedef kitlelerine ulaştırmak istedikleri mesajları kendileri için en doğru olan yöntemi seçerek ulaştırırlar.
SMS ve MMS
Özellikle son dönemde turizmden, perakendiciğe kadar birçok sektör müşterilerine mobil reklamlar üzerinde ulaşıyorlar. Markalar, kullanıcıların her an yanlarında taşıdıkları akıllı ve cep telefonlarına gönderdikleri kısa ve multimedya mesajlarıyla, mevcut kampanyalarında, müşterilerini haberdar etmeyi tercih ediyorlar. Her ne kadar günümüzde anlık mesajlaşma uygulamalarına karşı zayıflamış gibi görünen kısa mesaj platformu, birçok şirket ve marka için müşterilerie ulaşmanın en iyi yollarından biri olarak göze çarpıyor. Kendi mobil müşteri müşteri veri tabanını oluşturmaya başlayan markalar, bu sayede doğru kampanyaları, doğru müşterilerle buluşturarak gelirlerini artırma şansı yakalıyorlar.
Banner
Web arayüzünde olduğu gibi mobil cihaz üzerinden internette gezerken de karşılaştığımız banner’lar, markalara müşterilerine ulaşma konusnda geniş bir manevra kabiliyeti sağlıyor. Web sitelerin mobil arayüzlerinde yer alan banner’lar, son dönemde gelişen mobil uygulamalara gömülü olarak da gelebiliyor. Özellikle mobil uygulamalara gömülü halde gelen reklamlar, müşterilerin uygulamadan çıkmadan sunulan hizmet ya da ürün hakkında bilgi almasına olanak sağlar. Bu sayede oluşturduğu müşteri veri tabanı ile daha önceden belirlediği hedef kitleye “güdümlü” reklam gönderen şirketler ve markalar, gelirlerini gözle görülür bir şekilde artırabilirler.
Arama
Kullanıcıların arama motorları üzerinde yaptıkları aramalar ile oluşturulan “müşteri veri tabanları” markalar için hayati önem taşıyor. Ürünlerini ve kampanyalarını, doğru mesajlarla belirledikleri hedef kitlelerine ulaştırmak isteyen markalar ve şirketler, bu şekilde çok daha planlı bir şekilde reklam kampanyaları hazırlayarak, mesajlarını güdümlü olarak belirledikleri hedef kitlelerine iletmeyi başarırlar. Google bu alanda geliştirdiği algoritmayla hem Google Ads üzerinden reklam geliri yaratabilirken, hem de sağladığı müşteri veri tabanıyla mobil reklam alanında önemli bir yere sahiptir.
Video
Günümüzde okumaktan çok izlemenin daha revaşta olmasıyla beraber, reklamların da video alanına kaymaya başladığını gözlemliyoruz. Son dönemde oldukça revaşta olan mobil video reklamlar, bu noktada tablet ve akıllı telefon kullanıcılarına nokta atış yapmak isteyen şirketlerin tercihi haline gelmeye başladı. Bu alandaki servis sağlayıcılar, yaptıkları satın almalarla beraber, markalar ve müşterilerin buluşma noktası haline geldiler.
Sosyal Ağlar ve Mobil Reklamlar
Geniş kullanıcı portföyüne sahip sosyal ağlar, markalar için müşterilere ulaşma konusunda en önemli yollardan biri olarak çarpıyor. Sosyal ağlar açısından baktığımızda ise, özellikle Facebook ve Twitter gibi aktif kullanıcı sayısı fazla olan sosyal medya sitelerinin, yaptıkları satın almalar ve oluşturdukları “mobil reklam ağları” ile reklamverenleri kendilerine çekmek için sıkı bir rekabete girdiklerini görüyoruz. Bununla birlikte Google’ın AdMob, Apple’ın ise iAd mobil reklam modelleri de, Android, iOS ve Windows Phone platformlarında hizmet vererek, markalara hedef kitlelerine ulaşma konusunda kolaylık sağlar.
Olaya daha fazla Facebook, Twitter ve benzeri sosyal ağlar özelinden bakacak olursak, bu şirketlerin son dönemdeki gelirlerinin büyük kısmını mobil reklamlar üzerinden kazandıklarını görüyoruz. Özellikle son dönemde Facebook, bu alanda yaptığı yatırımlarla dikkat çekiyor.
Buna göre şirket mobil platformlarda kullanılmak için farklı bir reklam ağı geliştiren sosyal medya devi, reklamverenlerin direkt olarak müşterilere ulaşmasını hedefliyor. Proje sayesinde sadece büyük markalar değil, orta ölçekli şirket ve geliştiriciler de, son kullanıcıya daha kolay ulaşabiliyor.
Daha önce üçüncü parti reklam ağlarını kullanan şirket, kendi ağını kurarak reklamverenlerden daha yüksek paylar koparabilmeyi amaçlıyor. Öte yandan yeni mobil reklam ağı sayesinde geliştiriciler kullanıcı kitlesi hakkında daha güçlü ve gerçekçi bilgilere erişebilecek, kullanıcıya özel ürün pazarlama stratejisi daha sağlam bir yol izleyecek. Bu alanda sürekli yatırımlar ve satın almalar yapan Facebook, cihaz modeline göre reklamcılık ve video reklamcılık modelleriyle de güdümlü reklamcılığa imkan tanıyan bir yapıya bürünmeyi hedefliyor.
Facebook’un mobil ağlara yönelmesinin en büyük sebeplerinden biri de, şirketin geçtiğimiz ilk çeyrekte bu alanda 1.24 milyar dolarlık kar elde etmiş olması. Öte yandan Google’ın AdMob, Apple’ın iAd gibi altyapıları göz önüne alındığında şirketin oldukça geç kalmış olduğu da görülüyor. Facebook’un mobil reklamlarının yüzde 50′sinden fazlası, yüklenen uygulamalar ile gelen örneklerden oluşuyor.
Kullanıcılar ilgili uygulamayı yükleyebilmek için reklamlara tıklamak mecburiyetinde kalırken, reklamverenler bu sayede kar elde ediyor. Uygulama içerisinde de reklam yayını yapan sosyal medya sitesi, bu sayede kullanıcıların uygulama dışarısına çıkmadan, markaların ya da uygulamanın sunduğu içeriklere ulaşmasına imkan veriyor.
Her ne kadar konuyu biraz Facebook özelinde değerlendirmiş gibi olsak da, Twitter ve diğer sosyal medya sitelerinin de benzer hamlelerle mobil reklam gelirlerini artırmak için kendi “mobil reklam ağlarını” kurmak için yatırımlar yaptığı belirtmek gerekir. Geniş kullanıcı portföylerini, doğru mobil ağ projeleriyle birleştirecek sosyal medya siteleri, yakın gelecekte reklamverenler için biçilmiş kaftan haline gelecekler.
Mobil Reklam Pazarındaki Durum
Şirketlerin genel reklam bütçelerindeki obil reklam payları giderek artarken, bu artışın ilerleyen yıllarda da devam etmesi bekleniyor. Mobil cihazlar üzerinden internete giriş oranının artması ve mobil cihaz sayısındaki düzenli artış buna neden olarak gösterilirken, müşterilerin mobil reklamlara olan ilgisi de şirketlerin iştahlarını kabartmış durumda.
Facebook ve Google‘ın başını çektiği mobil reklam piyasası 2013′te yüzde 105 oranında büyüme kaydederek 17,96 milyar dolara ulaşırken, mobil pazarla ilgili raporlarda 2014′ün ilk çeyreğinde ise mobil reklamların atılıma geçmesiyle yüzde 75,1 oran büyümeyle tüm dijital reklam gelirlerinin 31,45 milyar dolar daha arttığı belirtiliyor.
Gartner tarafından hazırlanan raporlarda, mobil reklam pazarının küresel anlamda gelişme evresinde güçlü büyümeyi gösterdiği belirtilirken, Kuzey Amerika ve Japonya’da doymaya ulaştığı paylaşılıyor. Mobil reklam pazarındaki büyümenin bu zamana kadarki gelişiminde en önemli sebep Kuzey Amerika’da reklam bütçelerinin önemli bir kısmının mobile kaymasıyla açıklanıyor.
Mobil reklam çeşitleri üzerine de bilgilerin yer aldığı raporda videonun en fazla büyümeyi gösterdiği belirtiliyor. Tablet pazarındaki büyümenin mobil video reklam pazarını birebir katkı yaptığı paylaşılırken, buna karşılık mobil reklam pazarında en fazla bütçenin gösterim reklamlarına gittiği yer alıyor.
Yerel reklam verenlerle birlikte mobil pazarın hareketleneceği öngörüsü de yer alan raporda, 360 derece pazarlamada mobilin daha fazla yer alacağı da paylaşılan noktalar arasında yer alıyor.
Mobil reklam alanın liderliğini halen Google yaparken, şirketin mobil reklam pazarının neredeyse yüzde 50’sine sahip olması, pazardaki diğer oyuncuları, Google’ı geride bırakma ve pastadan daha büyük dilim alma konusunda kamçılıyor.
Türkiye’deki Durum
BTK’nın son raporundaki verilere göre Türkiye’deki mobil penetrasyon yüzde 92 ve akıllı telefon penetrasyonu da yüzde 30′a ulaşması Türkiye’yi mobil uygulama sektöründe önemli bir pazar konuma sokmuş durumda. Özellikle sosyal medya üzerinden yapılan kampanyalar ve GSM operatörlerinin mobil reklam alanındaki “hegemonyoları” Türkiye’deki mobil reklamcılığa olan bakış açısını tamamen değiştirmiş durumda. Sektörler, mobil reklamlara karşı olan çekingenliklerini atarak, bu alandaki potansiyeli keşfetmeye başladılar. Hedef kitlelerine, iyi analizler sonucu oluşturulmuş kampanyalarla ulaşmaya başlayan şirketler, 4G ve yakın gelecekte hizmet vermeye başlayacak 5G ile beraber mobil reklam alanına daha fazla yatırım yaparak, ekosistemin gelişmesine katkıda bulunacaklar.
Mobil yollardan müşterilerine çok daha verimli bir şekilde ulaşabileceklerini farkeden markalar ve şirketler, televizyon, radyo, dergi ve gazete gibi kanallara göre maliyet avantajı sunan mobil reklamcılığı giderek daha fazla benimsemeye başladılar.
Geniş kullanıcı kitlelerine sahip sosyal medya sitelerinin, kendi “mobil ağlarını” oluşturmaya başlamalarıyla beraber, mobil reklamcılığın, genel reklam pastası içerisindeki payının giderek artmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Buradan yola çıkarak, reklamcılığın geleceğinin mobil alanda yattığını söyleyebiliriz.
Mobil Ödeme
Ülkemizde insanların korku ve şüpheyle yaklaştığı mobil ödeme modeli, dünyada milyonlarca insanın tercih ettiği, pratik bir ödeme çeşididir. Genel anlamda, internet alışverişlerinde kapıda ödeme ve kredi kartı alışverişini ortadan kaldıran mobil ödeme modeli, NFC teknolojisinin de yaygınlaşmasıyla birlikte fiziksel alışveriş sektörünü de tamamen değiştirecek gibi görünüyor.
E-ticaret sektörünün Türkiye’de ivme kazandığı dönem aynı zamanda mobil ödemenin de temel ödeme sistemlerinden biri olduğu döneme denk gelecek. Uzmanlar mobil ödemenin tüm dünyayla birlikte Türkiye’de de 2020 yılında altın dönemine başlayacağını söylüyor. Aynı zamanda 2020 e-ticaretin de %90’lara dayandığı dönem olacak. Ödeme sistemleri için gereken alt yapı gelişimi sağlandığı takdirde, sektörün ilerlememesi için hiçbir neden yok.
Türkiye’de genel olarak her yaş aralığında ve sosyoekonomik sınıfta teknolojiye karşı büyük bir ilgi mevcut. Özellikle genç nesil yeni teknolojilere ve yeni ödeme sistemlerine hızlıca adapte oluyor. Bu adaptasyon asla ezbere gerçekleştirmiyor. Okuyan, araştıran, karşılaştıran ve en doğru veriler ile karar veren bir nesilden bahsediyoruz. E-ticaret sektörünün güvensizlik nedeniyle gerekli atılımı yapamadığı düşünülürse, yeni neslin ödeme sistemleri ve mobil ödeme konusunda yapılan yenilikleri fark etmeme gibi bir durumu olmadığını görebiliriz.
İnternetten alışverişte sahtecilik durumları ve bunun yarattığı güvensizlik ortamı yavaş yavaş yok oluyor. SSL Sertifikası, 3D Secure ve diğer güvenlik önlemleri herkesin hakkında fikir sahibi olduğu konular. Alternatif ödeme sistemlerine yönelmeler de bu bilgi sahibi nesil sayesinde gerçekleşecek. Daha hızlı, daha kolay ve daha güvenli olmayan ödeme sistemlerinin sektörde tutunamayacağı aşikar.
NFC Modeli
Mobil ödemeden söz ederken, bu alandaki yenilikçi NFC uygulamasından bahsetmemek olmaz. NFC dünyasına bakacak olursak, özellikle Apple ve Google’ın bu konuda aktif olarak proje geliştirdiğini görüyoruz. Bunun yanı sıra günümüzde GSM operatörleri de bu konuya yatırım yapmaya başlamış ve uygun paketlerle insanları bu ödeme modeline alıştırmaya başlamışlardır.
Dünyadaki NFC Akımları
NFC gelişmiş bir konsepte sahip olmasına rağmen, teori de gerçekten kullanılabilirliği konusunda Dünyanın sayılı kurumları tarafından çeşitli örnekler vardır. Google, PayPal, MasterCard ve çeşitli diğer ödeme sistemlerine sahip kurumlar NFC testlerini geliştirmeye devam etmektedirler.
MasterCard PayPass
Google Wallet ile birlikte çalışan bir temassız ödeme sistemidir. PayPass kredi kartları için geliştirilmeye ve uygulanmaya başladıktan sonra, kart sahipleri bilgilerini akıllı telefonlarındaki Google cüzdanlarına taşımaya başladılar. Bu kişiler NFC’ yi kullanarak mobil ödeme sistemlerini kullanmaya başlamışlardır.
Google Wallet
Google Wallet, PayPass kredi kartları için kullanılan tek ödeme sistemidir. Gelecekte bir çok kurumun NFC yeteneklerini kullanarak bu gibi temassız ödeme sistemlerine geçmesi ön görülmektedir.
PayPal
PayPal NFC’ yi kullanarak, kullanıcıların akıllı telefonlarını birbirlerine temassız yaklaştırarak, para transferleri ve ödeme yapmalarını sağlamaktadır.
Mobil cihaz satışlarının giderek artması ve yakın tarihlerde insan nüfusunu geçeceği öngörülerine bakacak olursak, ödemenin geleceğini mobil ödeme modellerinin oluşturduğunu görüyoruz.
