İster çalışırken mecbur kalın, ister okuma yapın, ister fotoğraf bakın, ister film izleyin veya isterseniz de oyun oynayın, monitör karşısında geçen saatlerimizin amacı farklı.
Monitör satın alma rehberi
Saatlerimizi başında geçirdiğimiz monitörleri satın alma konusunda da, fiyattan daha farklı birçok konuda dikkatli bir değerlendirme gerekiyor. Biz de, monitör satın almadan önce dikkat edilmesi gerekenleri sizler için derledik.
Boyut
Markalar ekran boyutunu belirtirken, ekranların çapraz ölçüsünü bize söylerler. LCD monitörler, kocaman CRT monitörlerin yerini aldığı zaman, 14-15 inç monitörler dönemin normu sayılıyordu. Zaman geçtikçe, ortalama ekran boyutları büyüdü ve fiyatlar da düşmeye devam etti. Günümüzde artık 24, 27, hatta 30 inç monitörler, ortalama bir bilgisayar kullanıcısının satın alabileceği kadar makul fiyatlara satılmaya başlandı. Monitör alışverişine çıktığınız zaman da, bütçenizin ve kullanacağınız alandaki yerin izin verdiği ölçüde en büyük ekranlı monitörü almaya çalışmalısınız. Böylece pencereleri kapatmadan veya kaydırmadan, daha fazla içerik görme imkanınız olur. Elbette çalışacağınız bölgeyi de iyi düşünmeniz gerekiyor çünkü birçok masa, büyük monitör kullanımına makul boyutlarda olmuyor.
Çözünürlük
Monitörün çözünürlüğü, bir resimde gösterilen piksel sayısını bize gösterir. Çözünürlük sayılarındaki ilk sayı, yatay piksel sayısını verirken, ikinci sayı da dikey piksel sayısını gösterir. 27 inç monitörlerin çoğu 2560×1440 piksel çözünürlük sunarken, bazıları 24 inç modellerde görülen 1920×1080 piksel ile sınırlı kalıyor. Bu çözünürlükte, pikseller daha fazla yayıldığı için, simgeler, harfler ve pencereler ekranda daha büyük görünüyor. TV’de kullanım gibi bazı durumlarda büyük görünme faydalı olsa da, insanların büyük ekran alma sebeplerinin başında, daha fazla veri görüntülemek geldiği için monitör alırken çözünürlük desteğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
En-boy oranı
En-boy oranı, monitörün yüksekliği ve genişliği arasındaki orandır. Günümüzdeki çoğu monitör, 16:9 veya 16:10 geniş ekran en-boy oranını desteklemektedir. Normal bir 24 inç monitör, 1920×1080 piksel ile 16:9 en boy oranına sahiptir. Aynı boyutta, 16:10 en-boy oranına sahip bir monitör ise, 1920×1200 piksel çözünürlük destekler. 16:9 en-boy oranı, geniş ekran oyun oynamak, HD içerik seyretmek için gayet uygundur ve bu durum göz önüne alındığında, 1080 piksel dikey çözünürlük, birçok HD içerik için tam uymaktadır. 16:10 ekranlarda ise, daha fazla dikey piksel bulunduğu için, HD içerikler gayet güzel bir şekilde gösterilirken, aşağıda ve yukarıda 60’ar piksellik siyah alanlar ortaya çıkar. Toplamda artan 120 piksellik dikey alan da, büyük belgeler üzerinde çalışırken oldukça fayda sağlayabilir.
Arka aydınlatma
Geçtiğimiz birkaç yılda, monitörlerin arka aydınlatmaları konusundaki trend, soğuk katod florasan lambalardan, LED arka aydınlatmaya doğru kaydı. LED aydınlatmalı monitörler, genellikle daha ince oluyor, daha az ısı üretiyor ve CCFL’lere göre daha stabil bir parlaklık sunuyor. LED aydınlatma aynı zamanda daha az güç kullanarak elektrik faturasına da fayda sağlıyor.
TN mi IPS mi?
LCD panellerin de farklı türleri bulunuyor. Twisted nematic (TN) monitörler daha yaygın olmakla birlikte fiyatları da daha uygun. In-plane switching (IPS) modeller ise daha yüksek kalite sunarken, daha yüksek bir fiyata sahip ve genellikle profesyonel seviyedeki kullanıcıların tercihi durumunda. IPS ekranlar, daha geniş görüş açıları ile, daha fazla sayıda renk gösterme özelliğine sahip, bu da sanat yönetmenlerini ve profesyonel fotoğrafçıları, daha fazlasını ödemeye iten en önemli sebep.
Video girişi
Birçok monitörde en az iki video girişi bulunur; bir analog ve bir de dijital. VGA denilen analog giriş, bilgisayarınız eskiyse oldukça faydalı olabilir. Yeni bilgisayarların çoğunda ise DVI, HDMI veya DisplayPort gibi dijital bağlantı birimleri bulunur. Mevcut Mac serisi ise, bunlardan farklı olarak Thunderbolt portu kullanır. Tunderbolt ise Mini DisplayPort bağlayıcılarıyla monitörlerin bağlanmasına olanak sunar. HDMI bağlantısı bulunan monitörlerin yaygın olduğu günümüzde, en makul seçenek olarak şu an için HDMI görünmektedir. HDMI girişiyle elektronik cihazlarınızı TV ve oyun konsollarına bağlayabilirsiniz.
Ergonomik esneklik
Boynunuzun ağrımaması için altına kitap koymanız gereken muhteşem bir monitör almanızın faydasını sorgulamak oldukça önemlidir. Birçok monitör, yalnızca birkaç derece öne geriye gitmek haricinde esnek bir kullanım sunmazken, az sayıdaki monitörler, ekranı öne geriye götürmenize, yüksekliği ayarlamanıza, sağa ve sola döndürmenize olanak sağlar. Bir monitör almadan önce bunları da değerlendirmek sonrasında başınızın ağrımaması için önemlidir.
Tek ekran mı, iki ekran mı?
Bilgisayarınızı iki ekranla mı kullanacaksınız? Tamamen kişisiel ve profesyonel kullanımınıza göre değişecek olan bu karar, çalışma şeklinize karar verecek. Bazı insanlar, iki ekranı da farklı amaçlar için kullanır; örneğin birinde tarayıcı, sosyal medya, chat uygulamaları açıkken, diğerinde belgeleri üzerinde çalışmayı tercih ederler. Bazı kullanıcılar ise iki ekranı yan yana getirerek, birini diğerinin devamı şeklinde kullanmayı tercih ederler. Başta de belirttiğimiz gibi tamamen size kalmış bir karar. Eğer ki iki farklı ekran kullanacaksanız, ekran kartınızın birden fazla monitör desteklediğinden emin olmanızı da son olarak ekleyelim.