2021 yılı pek çok açıdan oldukça zor geçse de ödeme sistemleri dünyasında önemli gelişmeler yaşandı. Forbes’da Aralık ayında 2021’in fintech ve bankacılık alanında kazanan ve kaybedenlerine yönelik bir yazı yayınlandı. Yazıya göre kazananların başında eski adıyla Square geliyor. TikTok ve Google iş birlikleri, şimdi al sonra öde şirketi AfterPay’i satın almasıyla yeni nesil girişimler arasında en hızlı olmayı başaran marka olarak birinci sırayı alıyor. Liste Plaid ve Klarna gibi şirketleri başarılılar listesinde sıralarken 2019’da operasyonlarına başladığı Amerika’dan çıkan N26’nın yanlış strateji ve pazarlama, segmentasyon gibi alanlardaki eksiklikleriyle başarısızlar listesine girdi.
Ben de bu yazıdan yola çıkarak ödeme sistemlerini firma bazında değil ancak ürün ve trendler bazında yorumlarımı paylaşmak istedim.
2021 yılına Ocak ayında hayata giren TCMB’nin FAST uygulaması ile hızlı bir giriş yaptık. Fast uygulaması 7/24 para transferi imkanın yanı sıra kare kod, açık bankacılık, ödeme isteme ile birleştiğinde yeni bir ödeme sistemi olarak çok büyük potansiyele sahip. Dünyada pek çok başarılı uygulamasını gördüğümüz ve özellikle düşük tutarlı nakit ödemelerin yerini alabilecek pek çok yeni iş modelini FAST üzerinde göreceğimize inanıyorum.
Temassız ödemeler büyümeye devam etti
2021 yılının bir diğer önemli gelişmesi pandeminin de getirdiği itici güç ile temassız ödemelerde yaşanan büyük artış oldu. Barclaycard tarafından açıklanan ve İngiltere’de temassızın mağaza içi ödemelerdeki payının %90’a yükseldiğini gösteren verinin bir benzeri ülkemizde de yaşandı. BKM verilerine göre 2020 yılında 1,7 milyar temassız işlem yapılırken bu rakamın iki katına 2021’in sadece üçüncü çeyreğinde ulaşıldı, şifresiz işlem limiti 350TL’ye çıkarıldı. Benzer şekilde mobil temassız ödemeler ve kare kod ile yapılan ödemeler de 2021 içerisinde önemli artış göstererek bir önceki seneye göre yaklaşık iki kat büyüdü. Hijyen kaygısıyla başlayan bu geçiş artık bir alışkanlığa dönüşmek üzere. Hem kasiyerler hem de kart sahiplerinin nihayet temassız işlemlerin kolaylığına alıştığını görmek sektör adına çok sevindirici. Çünkü bu alışkanlık değişimi dijital ödemelere geçiş sürecini de bir o kadar kolaylaştıracak.
“Şimdi Al Sonra Öde” çözümleri revaçta
2021 nakitten dijitale geçişin çok hızlandığı bir yıl oldu. İnternet üzerinden 1 milyardan fazla işlem yapılırken pazarda pek çok yeni ürün yerini aldı. Özellikle dijital cüzdanlar konusunda pek çok yeni uygulamanın hayata geçtiğini gördük. Kurumlar tedarik süreçlerinde dijitalleşmeye geçmek, müşterilerine veya iş ortaklarına destek olmak, bağlılık yaratmak amacıyla dijitalleşme süreçlerini destekleyecek pek çok ürün ve hizmete daha çok ihtiyaç duymaya başladılar.
Diğer yandan Şimdi Al Sonra Öde (BNPL) çözümleri de 2021 yılına bu alana yapılan önemli yatırımlar, satın almalar ile damga vurdu. Tüketicilerin gerek kartlarda uygulanan ücret ve faizleri yüksek bulmaları gerek daha kullanıcı dostu ve inovatif ürünleri tercih etmeleri nedeniyle geçtiğimiz sene 93 milyar dolarlık bir hacme ulaşmış olan BNPL çözümlerinin önümüzdeki yıl çok daha fazla kullanıcıya ulaşması bekleniyor.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken bir de Metaverse kavramı gündeme oturdu. Pek çoğumuz “Second Life” isimli sanal dünya ile en azından merakından tanışmıştır. İleride hayatımızda çok daha büyük yer edinecek bu yeni sanal dünyalarda ödemelerin nasıl yapılacağı, kripto paralar ve finansal kuruluşların yeni iş modelleri üzerine çalışmaların gittikçe hızlandığını görüyoruz.
Kuşkusuz ödeme sistemlerinde 2021 yılı demişken yeni bir dönemin başlangıcı diyebileceğimiz TCMB tarafından yayınlanan kare kod standartları ile ikincil düzenlemeler, BDDK’nın dijital bankacılık alanında attığı adımlar ile önümüzdeki senenin çok hareketli bir sene olacağına şüphe yok. Bir yandan mevzuata uyum çalışmaları yapılırken diğer yandan yeni iş modelleri ve fırsatları ile hep birlikte göreceğiz.
Bu yazı Digital Report Dergisi 12. sayısında yayınlanmıştır.
