Meta’nın yapay zeka politikalarından bıkan sanatçılar, alternatif platformlara yöneliyor. Bu durumun en büyük kazananı ise Cara oldu. Sanatçılar tarafından yönetilen ve yapay zekaya karşı olan sosyal platform Cara, son bir hafta içinde 40.000’den 650.000 kullanıcıya ulaşarak App Store listelerinin zirvesine yerleşti.
Instagram, birçok sanatçı için işlerini tanıtmak ve müşteri bulmak için vazgeçilmez bir platform. Ancak Meta herkese açık gönderileri kendi üretken yapay zeka sistemlerini eğitmek için kullanıyor ve sadece GDPR (Genel Veri Koruma Tüzüğü) yasalarıyla korunan Avrupalı kullanıcılar bu durumdan kaçınabiliyor. Üretken yapay zeka, Meta’nın uygulamalarında o kadar ön plana çıktı ki sanatçılar artık bardağı taşıran son damlaya ulaştı.
Cara’nın kurucusu ve ünlü fotoğrafçı Jingna Zhang, TechCrunch’a verdiği demeçte, “Yapay zekayı bu kadar göz önüne çıkardığınızda ve ardından onlara vazgeçme seçeneği sunduğunuzd, ancak vazgeçme işlemini zorlaştırdığınızda… Bence bu onların öfke seviyesini artırıyor – tamam, artık gerçekten yeterince çektim.” dedi.
Cara sanatçılar için güvenli bir liman
Hem web hem de mobil uygulamaya sahip olan Cara, Instagram ve Twitter’ın bir karışımı gibi ancak özellikle sanatçılar için tasarlanmış durumda. Profilinizde bir çalışma portföyü barındırabilirken, diğer mikroblog sitelerinde olduğu gibi yayın akışınıza güncellemeler de gönderebilirsiniz.
Zhang, sanatçıların yapay zeka için bir eğitim veri setinin parçası olma riski olmadan içerik paylaşabilecekleri, sanatçı merkezli bir sosyal ağın dümeninde olmaya son derece uygun. Zhang, son zamanlarda Harper’s Bazaar Vietnam için çektiği bir fotoğrafını kopyalayan bir ressamla ilgili Lüksemburg mahkemesinde temyiz başvurusunu kazanarak sanatçılar adına mücadele etti.
Zhang ve diğer üç sanatçı, telif hakkıyla korunan çalışmalarını AI görüntü oluşturucu Imagen’i eğitmek için kullandığı iddiasıyla Google’a dava açtı. Ayrıca Stability AI, Midjourney, DeviantArt ve Runway AI’ya karşı da benzer bir davada devam ediyor.
Sanatçılar neden yapay zekayı istemiyor
Sanatçılar yapay zekaya bu kadar dirençli çünkü bu görüntü oluşturucularının arkasındaki eğitim verileri çoğunlukla onların çalışmalarını izinleri olmadan içeriyor. Bu modeller, internetten görüntüleri toplayarak devasa sözde sanat eseri yığını oluşturuyor ve bu görüntülerin telif hakkı olup olmadığına aldırış etmiyor. Bu, sanatçılar için bir tokat gibi; sadece işleri yapay zeka tarafından tehdit edilmekle kalmıyor, aynı zamanda aynı yapay zeka genellikle onların çalışmalarıyla destekleniyor.
Zhang konu hakkında şunları söylüyor:
“Sanata gelince, maalesef, temelden farklı bir perspektiften ve bakış açısından geliyoruz, çünkü teknoloji tarafında, bu güçlü açık kaynak geçmişiniz var ve insanlar sadece ‘bunu ortaya koydunuz, yani insanların kullanması için’ diye düşünüyor” dedi. “Sanatçılar için bu, kendimizin ve kimliğimizin bir parçası. En iyi arkadaşımdan bile bana sormadan çalışmamı manipüle etmesini istemem. Bir şeyleri nasıl gördüğümüze dair bir nüans var, ancak insanların yaptığımız sanatın bir ürün olmadığını anlamadığını düşünüyorum.”
Cara ve Glaze projesi: Sanatçıları korumak için el ele
Sanatçıları telif hakkı ihlalinden koruma taahhüdü, Chicago Üniversitesi’nin Glaze projesiyle ortaklık kuran Cara’ya kadar uzanıyor. Glaze’i kullanarak, çalışmalarına Cara’da manuel olarak Glaze uygulayan sanatçılar, yapay zeka için taranmaya karşı ek bir koruma katmanına sahip oluyor.
Diğer projeler de sanatçıları savunmak için harekete geçti. Sanatçı liderliğindeki bir şirket olan Spawning AI, sanatçıların çalışmalarını popüler veri kümelerinden çıkarmalarına olanak tanıyan bir API oluşturdu. Ancak bu vazgeçme seçeneği, yalnızca bu veri kümelerini kullanan şirketler sanatçıların taleplerini yerine getirirse işe yarıyor. Şimdiye kadar, HuggingFace ve Stability, Spawning’in Do Not Train kayıt defterine saygı duymayı kabul etti ancak sanatçıların çalışmaları, daha önce eğitilmiş modellerden geriye dönük olarak kaldırılamıyor.
I won. I won my appeal.
The Luxembourg court has ruled that Jeff Dieschburg infringed upon my copyright when he used my work without consent.
Using a different medium was irrelevant. My work being 'available online' was irrelevant. Consent was necessary. 1/ pic.twitter.com/f9GrmUScCY
— Jingna Zhang @ cara.app/zemotion (@zemotion) May 10, 2024
Zhang, 2022’nin sonlarında kurulan Cara’nın tamamen kendi öz kaynaklarıyla finanse edildiğini ve mühendislik desteğinin çoğunun gönüllülerden geldiğini söyledi. Herhangi bir şirket, kullanıcı sayısında beklenmedik bir %1525’lik artışla mücadele eder, hele ki bu kadar küçük bir ekiple çalışan bir şirket için bu daha da zorlayıcı olabilir.
Geçtiğimiz Çarşamba günü, Zhang e-postasını açtığında korkunç bir şokla karşılaştı: web barındırma şirketi Vercel’i kullanma faturası, son hafta için 96.280 dolara mal olacaktı. Bu faturayla ilgili Twitter’da paylaşım yaptıktan sonra, Vercel’in ürün başkan yardımcısı Lee Robinson, ekibinin önceden ulaşmaya çalıştığını iddia ederek yanıt verdi. Fakat Zhang, platformun hızlı büyümesiyle o kadar boğulmuştu ki Vercel’in e-postalarını kaçırdı.
Robinson, Twitter’da Zhang’a “Ekip ve ben, uygulamanızın altyapımızda mümkün olduğunca verimli çalışmasını sağlamak için sizinle birlikte çalışmaya hazırız” yazdı. Ancak bu sorunun nasıl sonuçlanacağı ve Cara’yı hayatta tutup tutamayacağı belirsiz.
Zhang ise konuyla alakalı olarak dış yatırımcılara hesap vermek istemediği için risk sermayesi fonu aramadığını söyledi. Fakat durumun zorluğunun farkında olduğunu belirterek; “sanatçıların çıkarlarını desteklemeye kendini adamış bir iyi niyetli yatırımcı bulmak kolay olmayabilir.” ifadelerinde bulundu.
Önümüzdeki birkaç hafta Cara için ya hep ya hiç olabilir ancak en azından Zhang’ın yanında benzer düşünen sanatçılardan oluşan bir topluluğu var.
Netflix yeni arayüzüyle sadeliği hedefliyor
Cara’nın bu ani yükselişi, teknoloji devlerinin sanatçıların haklarına saygı gösterme konusundaki ihmalkar tutumlarının bir sonucu olabilir. Ancak bu aynı zamanda, sanatçıların kendi platformlarını oluşturarak ve kendi topluluklarını güçlendirerek geleceklerini şekillendirme potansiyeline sahip olduklarını da gösteriyor.
Öne çıkan kaynak görseli: Cara
