Bitcoin ekosisteminin can damarlarından biri olan kripto para birimlerinin nasıl çalıştığı ve değer kazandığını bilmek ve bunu anlamak büyük bir önem gerektiriyor. Bitcoin halving (yarılanması), bu ekosistemin temel taşlarından birisi ve bunu takip etmek gerekiyor. Çünkü hem madenciler hem de yatırımcılar için ilerleyen süreçler de önemli sonuçlar doğuruyor.
Bitcoin halving tanımı ve işleyişi
Bitcoin halving yani yarılanması, Bitcoin madenciliği ödülünün yarıya düşürülmesi olayına deniyor. Ödül dediğimiz ise bu madencilerin işlediği “blokchain” algoritmasından edindiği gelire deniyor. Bu, Bitcoin ağında yaklaşık dört yılda bir, 210.000 blok eklendikten sonra gerçekleşiyor. Bitcoin’in yaratıcıları tarafından belirlenen bir standart olan bu süreç, kripto para biriminin piyasaya sürülme hızını sürekli olarak azaltmayı amaçlar. Bu olay, Bitcoin ekonomisinin enflasyonla mücadele etme ve nihayetinde deflasyonist (sürekli düşüş durumu) bir varlık olma yolundaki stratejisi olarak karşımıza çıkıyor.
Karşımıza çıkan bu durumun çok belli bir sebebi; bir şey sınırsız üretilirse değersiz olur. Bitcoin üretimi de gittikçe zorlaşan bir yapıya sabit. Aynı madencilik ekipmanlarıyla sürekli olarak aynı blok zincirini elde edemiyorsunuz. İşleyen süreçte sürekli olarak azalıyor. Aynı dünya üzerindeki altın madedinin gittikçe azalması gibi.
Bitcoin’i ilk başta çıkarmaya çalıştığınız da ve tam olarak verim aldığınız da 50 bitcoin çıkartabiliyordunuz, zamanla bu:
- 28 Kasım 2012’de 25 bitcoin,
- 9 Temmuz 2016’da 12.5 bitcoin,
- 11 Mayıs 2020’de 6.25 bitcoin.
Bir sonraki yarılanmanın Nisan 2024’te gerçekleşmesi ve blok zincirinin 3.125 BTC’ye düşmesi bekleniyor.
Mart 2024 itibarıyla, piyasada yaklaşık 19.65 milyon bitcoin dolaşımda olup, geriye madencilik ödülleri vasıtasıyla dağıtılacak sadece yaklaşık 1.35 milyon bitcoin kaldı.
Bitcoin ağı ve madenciliğinin temelleri
Bitcoin yarılanmasını anlamak için, Bitcoin ağının nasıl çalıştığı hakkında bilgi sahibi olmak gerekiyor. Bitcoin’in altında yatan teknoloji, blockchain, işlem geçmişinin tamamını veya bir kısmını barındıran ve Bitcoin yazılımını çalıştıran bilgisayarların (düğümler olarak adlandırılır) ağlarından oluşuyor. Her bir tam düğüm, Bitcoin üzerindeki işlemlerin tam tarihçesini içeriyor.
Bitcoin madenciliği, insanların Bitcoin’in blockchain ağına işlemler yazmaları ve doğrulayıcılar olarak bilgisayarlar veya madencilik donanımı kullanarak katıldıkları bir süreç diyebiliriz. Madenciler, blockchain’e işlenen her bir veri için ödüller ve işlem ücretleri alıyorlar. Bitcoin, işlem bilgilerini doğrulamak için çalışma ispatı (PoW) adı verilen bir sistem kullanıyor. Bu isim, kriptografik bulmacanın çözülmesinin zaman ve enerji gerektirmesinden, yani bir işin yapıldığının kanıtı olarak adlandırılıyor.
Bitcoin yarılanması, hem ağın güvenliğini korumak hem de Bitcoin’in arzını kontrol altında tutmak amacıyla kritik bir öneme sahip. Bu periyodik olay, Bitcoin’in değerinin zaman içinde artmasına yardımcı olan deflasyonist bir özelliği teşvik ederken, madencilik ödüllerinin azalmasıyla birlikte madenciler için maliyet ve gelir dengesini de yeniden şekillendiriyor. Yarılanma, Bitcoin ekosisteminin sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme yolunda ilerlemesini sağlayan temel bir mekanizması olarak işlemeye devam ediyor.
Bitcoin Halving’in etkileri
Bitcoin yarılanmasının, kripto para biriminin ekonomik dinamikleri üzerinde önemli etkileri bulunmak. Bu etkiler, enflasyon kontrolünden talep artışına ve madenciliğin geleceğine kadar geniş bir yelpazede değerlendirilebilir. Bu konuyu enflasyon, talep, yatırım, madencilik ve tüketiciler alt başlıkları altında inceleyelim.
Enflasyon üzerine etki
Bitcoin yarılanmasının arkasındaki temel fikirlerden biri, enflasyon endişelerini ele alıyor. Enflasyon, belirli bir miktar para biriminin herhangi bir anda satın alabileceği mal miktarındaki azalmayı ifade eder. Genel olarak enflasyon, bir ticari değeri olan eşyaların satın alma maliyeti üzerinden ölçülür. Genellikle %2 civarında kabul edilen bir enflasyon oranı ekonomi için iyi kabul edilse de bu oran, genellikle merkez bankaları tarafından bir hedef olarak belirlenen ancak ulaşılması zor olan bir rakam. Bitcoin yarılanması, ödül miktarını düşürerek ve kıtlığı koruyarak Bitcoin’in üzerindeki enflasyonist etkileri engellemeyi amaçlar. Ancak bu enflasyon “koruma” mekanizması, ekonomide kullanılabilmek için dönüştürülmesi gereken itibari para biriminin enflasyonist etkilerinden Bitcoin kullanıcılarını korumaz. Piyasa değeri açısından elde edilen kazanımlar, yatırımcılar için enflasyona karşı bir koruma sunabilir, ancak bu kripto para biriminin ödeme yöntemi olarak öngörülen kullanımı için geçerli değil.
Talep üzerine etki
Bir yarılanmanın, yeni tanıtılan Bitcoin’lerin sayısını azaltması nedeniyle, genellikle yeni Bitcoin’lere olan talebin arttığı görülür. Bu, her bir önceki yarılanma olayından sonra Bitcoin’in fiyatına bakılarak not edilebilir; genellikle fiyatlar da bu yönde artış gösteriyor.
Yatırım üzerine etki
Bitcoin başlangıçta bir yatırım aracı olarak düşünülmemişti. Düzenleyici kurumların veya üçüncü tarafların işlemlere müdahil olmasına gerek kalmadan bir ödeme yöntemi olarak tanıtıldı. Ancak kazanç potansiyeli fark edildikten sonra yatırımcılar bu yeni varlık alanına akın etmeye başladı ve kripto para biriminin tasarımcılarının öngöremediği bir talep yaratıldı. Yatırımcılar için bir yarılanma, yeni coin arzında bir azalma anlamına gelir, ancak olayın etkileri aynı kalırsa yatırım değerinde bir artış vaadi de sunar. Ancak bu, Bitcoin yatırımını spekülasyon alanına itmekte çünkü kripto para birimine yatırım yapanlar, kazanç umuduyla hareket ediliyor.
Madencilik üzerine etki
Madenciler, karlılık için madenciliğe odaklanan kişiler, gruplar veya işletmeler olabilirler. Yeni Bitcoin’ler ödüllendirildiğinde, ödülü alan madenci(ler), geçmişte önemli kazançlar elde ettiler. Bitcoin’in fiyatı yıllar boyunca dalgalansa da büyük madencilik işletmeleri faaliyetlerini sürdürmeye devam etmezse, kârlı bir girişim olmaktan çıkmaya başlar. Ancak bir yarılanma madencilik ödüllerini keser, bu nedenle fiyatlar aynı kalırsa veya düşerse girişim her yarılanma ile daha az karlı hale geliyor. Rekabetçi kalmak için gereken büyük ölçekli madencilik tesisleri, büyük miktarda para ve enerji gerektiriyor. Bu tesislerin ekipman ve tesisleri bakım gerektiriyor. Bitcoin’inin yaratıcıları bunu yapacak insanlara ihtiyaç duyuyorlar. Ayrıca endüstrideki konumlarını korumak için madencilik kapasitelerini yükseltmeleri de gerekiyor. Örneğin, dünyanın en büyük madencilik firmalarından biri olan Marathon Digital Holdings, Şubat 2024’te Bitcoin varlıklarını 16,930’a ve Bitcoin madencileri filosunu 231,000’e çıkardı. Bu, firmanın hash oranını saniyede 28.7 trilyon hash’e (5 Mart 2024 itibarıyla ağın toplam hash oranının %5’i) getirir. Küçük ölçekli madenciler için ödüldeki azalma daha düşük şanslar anlamına geliyor. Bir madencilik havuzunun parçası olan insanlar, fiyatlar artsa bile daha küçük ödüllerle karşılaşma olasılığı artıyor.
Tüketiciler üzerine etki
Halving Bitcoin kullanıcılarını ve tüketicileri, ellerinde tuttukları Bitcoin’in değeri açısından da etkileyebilir. Bitcoin satın alanlar, genellikle yarılanmadan önceki fiyat dalgalanmalarına benzer şekilde, sonrasında da bu durumdan etkilenebilir. Zaten dönem içinde çok fazla sabit kalmayan Bitcoin zaman geçtikçe üretilmesi zor ve ulaşılması güç bir hal alacak. Bu yüzden tüketicilerin Bitcoin yatırımlarını bir zaman sonra başka coin’lere aktarması olası gözüküyor.
Bitcoin halving ne zaman gerçekleşebilir ve sonuçları neler olabilir?
Bitcoin yarılanması, kripto para biriminin madencilik ödüllerinin nasıl dağıtıldığı ile ilgili bir terim olarak karşımıza çıkıyor. Bu, azalan getirileri simüle etme yöntemi olarak işliyor ve teorik olarak talebi artırma amacı taşıyorlar.
Bitcoin halving neden her 4 yıl olmadan gerçekleşiyor?
Bitcoin madencilik algoritması, yeni blokların her 10 dakikada bir bulunması hedefiyle ayarlandı. Ancak bazı bloklar 10 dakikadan daha uzun sürerken bazıları daha az sürebilir. Bu, bir sonraki yarılanma hedefine ulaşılacak zamanı azaltabilir veya artırabilir. Örneğin, blokların ortalama olarak 9,66 dakikada madenlenmesi durumunda, gereken 210,000 bloğun çıkarılması yaklaşık 1,409 gün sürer (dört yıl, artı bir artık yıl günüyle birlikte 1,461 gündür).
Bitcoin’ler tükendiğinde ne olacak?
Genellikle 2140 yılında son Bitcoin’in madenlenmiş olacağı düşünülüyor. Ancak ödül her 210,000 blokta bir yarıya indirildiğinde, ödül giderek küçülecek ta ki tek bir satoshi ödül olarak verilene kadar ve toplam dolaşımdaki miktar 21 milyona ulaşana dek. Bir satoshi, 0.00000001 Bitcoin; Bitcoin’in en küçük birimi ve yarılanamaz.
AltStore PAL: iPhone App Store’una alternatifler gelmeye başladı
Bitcoin yarılanmasını kripto ağı üzerinde önemli etkileri bulunacağı ön görülüyor. Madenciler için yarılanma olayı, bireysel madencilerin ve küçük işletmelerin madencilik ekosisteminden çıkması veya daha büyük oyuncular tarafından devralınması sonucunda kendi saflarında bir konsolidasyona (birleşme) yol açabilir. Bu, hem madenciliğin geleceği hem de Bitcoin ekosisteminin genel sağlığı için önemli sonuçlar doğuracak.
Öne çıkan kaynak görseli: Thought Catalog / Unsplash
