Apple, Çin hükümetinin ulusal güvenlik endişelerini gerekçe göstererek verdiği bir emir üzerine, Meta Platforms’a ait WhatsApp ve Threads uygulamalarını Çin’deki App Store’undan kaldırdığını açıkladı. Telegram ve Signal gibi diğer yabancı mesajlaşma uygulamaları da Cuma günü mağazadan kaldırıldı. Bu hamle, Çin merkezi hükümetinin kontrolünün dışında kalan bazı yabancı çevrimiçi mesajlaşma hizmetlerine olan hoşgörüsünün azaldığını ve Apple’ın Çin’deki manevra alanının daraldığını işaret ediyor.
Yine de Reuters’ın Cuma günkü kontrollerine göre Meta’nın diğer uygulamaları olan Facebook, Instagram ve Messenger indirilmeye devam ederken, YouTube ve X gibi Batı şirketleri tarafından geliştirilen birçok popüler uygulama da erişilebilir durumda kaldı.
WhatsApp ve Threads, Çin tarafından güvenilmez bulundu
Çin makamları için WhatsApp veya Threads’in nasıl bir güvenlik endişesi oluşturduğuna bir açıklık getirmedi. Apple, “Çin Siberuzay İdaresi, ulusal güvenlik endişeleri temelinde bu uygulamaların Çin mağazasından kaldırılmasını emretti.” dedi ve açıklamalarına şu şekilde devam etti: “İşletmelerimizi sürdürdüğümüz ülkelerdeki yasalara uymak zorunda olduğumuzu, hatta katılmadığımız zamanlarda bile kurallara uyulması gerektiği” ifadesilerini de ekledi.
Meta ise yorum yapmaktan kaçındı ve sorular odağını Apple’a yönlendirmiş oldu. Apple, Signal ve Telegram hakkındaki yorum taleplerine ise yanıt vermedi. Zaten bu iki şirketin temsilcileri de bir yorum bulunmadı.
WhatsApp, Threads, Telegram ve Signal’in hiçbiri Çin’de yaygın olarak kullanılmıyor; ülkede Tencent’in WeChat uygulaması açık ara hakim servis konumunda. Bu uygulama ve birçok yabancı uygulama, “Büyük Güvenlik Duvarı” olarak adlandırılan ülkenin geniş sansür sistemine tabii tutuluyor. Eğer ki bu güvenlik durumundaki şartları ihlal eden bir durum söz konusu olursa uygulamalar kapatılıyor. Tencent’in Çin hükümeti ile olan yakınlığı zaten bilinen bir durum. Ayrıca WeChat üzerinden suç unsuru içerikler paylaşıldığı anda Çin polisine bilgi aktarılıyor. Çin ağlarında genellikle kendi sistemlerine aykırı paylaşımlar engelleniyor. Çinli vatandaşlar bu durumu aşmak için yalnızca sanal özel ağ veya diğer gizli araçları kullanılabiliyor.
Dört uygulama da Çin’in iki özel idari bölgesi olan Hong Kong ve Makao’da kullanılmaya devam ediyor. Çin’in teknoloji sektörü konusunda bazı uzmanlar, WhatsApp ve Threads’a kaldırılmasına ilişkin hükümetin yeni bir yasası yüzünden olduğunu söylüyor. Bu yeni yasa Çin’de mevcut tüm uygulamaları hükümetin izninde kaydettirmek gerekiyor. Aksi takdirde uygulamalar kaldırılıyor. Şirketlerin kayıtlarını tamamlamaları için son tarih Mart sonuydu ve düzenlemeler 1 Nisan’da yürürlüğe girdi.
Apple, daha önce de Çin uygulama mağazasından bazı uygulamaları kaldırdı. 2017’de, The New York Times haber uygulamasını, yerel düzenlemeleri ihlal ettiği gerekçesiyle kaldırdı ve bu hamle, dünyanın ikinci en büyük ekonomisinde artan haber sansürü sırasında gerçekleşti. Uygulama, Apple’ın Çin App Store’unda hala erişilemez durumda.
Geçen yıl, Pekin generatif yapay zeka (AI) hizmetleri üzerine yerel düzenlemeler üzerinde çalışırken, Apple bir dizi ChatGPT benzeri uygulamayı da mağazasından çekti. WhatsApp ve Threads’in Çin App Store’dan kaldırılması ilk olarak The Wall Street Journal tarafından rapor edildi.
Çin’in büyümesi ve kapalı sistem politikasının güçlenmesi
Çin’in hızlı ekonomik büyümesi ve teknolojik ilerlemesi, dünya sahnesindeki etkinliğini her geçen gün artırıyor. Ancak bu gelişim, özellikle dijital alanlarda, uluslararası markalar ve uygulamalar için giderek daralan bir alan anlamına geliyor. Apple’ın, Çin hükümetinin talimatı üzerine WhatsApp ve Threads gibi uluslararası popüler olan mesajlaşma uygulamalarını Çin’deki App Store’undan kaldırması, bu trendin son örneğini teşkil ediyor.
Yabancı uygulamaların kaldırılması, Çin hükümetinin ulusal güvenlik ve yerel düzenlemelere olan hassasiyetini de gözler önüne seriyor. Bu, yalnızca uluslararası iş yapma biçimlerini değil, aynı zamanda Çin vatandaşlarının küresel çevrimiçi toplulukla etkileşimini de önemli ölçüde kısıtlamakta. Çin’in “Büyük Güvenlik Duvarı” altında, yerel ve yabancı şirketler sıkı bir denetime tabi tutuluyor ve belirlenen çerçevenin dışına çıkmaları mümkün olmuyor.
Meta AI ve Llama 3 ile sosyal medyalarınız yapay zeka ile tanışıyor
Özellikle, WeChat gibi yerel uygulamaların popülaritesi ve hükümet ile olan yakın ilişkileri, Çin’in kendi dijital ekosistemini nasıl şekillendirdiğine dair net bir örnek sunuyor. Uluslararası markalar ve uygulama geliştiriciler için Çin pazarı büyük bir potansiyel taşısa da bu gelişmeler Çin’de faaliyet göstermenin zorluklarını da gözler önüne seriyor. Çin hükümetinin sunduğu yeni yasalar ve düzenlemeler, şirketlerin yerel kurallara uyum sağlamalarını ve hükümetin isteklerine yanıt vermelerini gerektiriyor.
Öne çıkan kaynak görseli: Christian Lue / Unsplash
