Bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz, insanlığı hem heyecanlandıran hem de derinden korkutan o gelecek, belki de tahmin ettiğimizden çok daha yakınımızda. Çinli bir teknoloji şirketi, kelimenin tam anlamıyla hamile kalabilen ve doğum yapabilen bir insansı robot geliştiriyor. Amaç, bir bebeği embriyodan doğuma kadar tamamen bu makinenin içinde büyütmek. Hem de hiçbir insan vücuduna ihtiyaç duymadan.
Bu devrimsel ve bir o kadar da tartışmalı projenin detayları, teknoloji ve etik dünyasında bir şok dalgası yarattı.
Doğum yapabilen robot GEAIR
VICE‘ın haberine göre, projenin arkasındaki isim Kaiwa Technology ve şirketin CEO’su Dr. Zhang Qifeng. Dr. Zhang, prototipin tamamlanmak üzere olduğunu ve GEAIR adı verilen robotun bir yıl içinde piyasaya sürülmesinin beklendiğini açıkladı. Fiyatı ise yaklaşık 14.000 dolar (100.000 yuan) olarak belirlenmiş.
Ancak en çarpıcı detay şu: Bu robot, hamileliğe yardımcı olmak için değil, onun tamamen yerini almak için tasarlandı. Sentetik bir rahme, yapay amniyotik sıvıya ve plastik bir göbek kordonuna sahip olan GEAIR, hayatın başlangıcını laboratuvarlara taşıma potansiyeli taşıyor.
Toplum ikiye bölündü: Özgürlük mü, vahşet mi?
Haber, özellikle Çin sosyal medyasında bir bomba etkisi yarattı ve insanları ikiye böldü.
Bir yanda bu teknolojiyi bir ilerleme olarak görenler var. Yapılan yorumlardan birinde “Kadınlar sonunda özgürleşti” denilirken, bir diğeri “Eğer fiyatı yıllık maaşımın sadece yarısıysa, hemen alırım” diyor.
Diğer yanda ise bu fikri “zalimce” ve “doğal olmayan” olarak nitelendiren büyük bir kitle mevcut. Douyin’de (TikTok’un Çin versiyonu) paylaşılan robot videoları, saatler içinde binlerce yorum alarak tartışmanın fitilini ateşledi.
Cevaplanmamış devasa sorular
Bu devrim niteliğindeki duyurunun arkasında, bilimsel ve etik açıdan devasa soru işaretleri var. CEO Zhang, en kritik soruları yanıtsız bırakıyor:
- Döllenme süreci tam olarak nasıl işleyecek?
- Makine, bir bebeğin sağlıklı gelişimi için hayati olan karmaşık annelik hormonlarını nasıl taklit edecek?
- Plastik bir gövdenin içinde büyümenin, bir bebeğin beyni ve psikolojisi üzerinde ne gibi etkileri olacak?
Yapay rahim fikri tamamen yeni değil. 2017’de bilim insanları, erken doğan kuzuları sentetik bir sıvı dolu torbada hayatta tutmayı başarmıştı. Ancak o deney kuzular üzerindeydi. Bugün ise makinelerin içinde insan inşa etmekten bahsediyoruz.
Neden şimdi ve neden Çin?
Bu teknolojinin Çin’de bu kadar yankı uyandırmasının ardında yatan sosyal bir gerçek var: Ülkede hızla yükselen kısırlık oranları ve artan tüp bebek talebi. Bu durum, böyle radikal bir teknoloji için potansiyel bir pazar olduğunu gösteriyor.
Ancak bir robottan doğan neslin nasıl görüneceği, nasıl hissedeceği ve bizimle, yani bir anne karnında büyüyenlerle nasıl bir ilişki kuracağı tamamen bir muamma. Köken hikayeniz bir anne rahmi değil de bir laboratuvar olduğunda ne olur?
Şimdilik bu sadece bir prototip. Ancak en temel soru masaya çoktan konuldu:
İnsanları seri üretmeye hazır mıyız?
