ABD Temsilciler Meclisi yakın zamanda FISA 702 için yeniden yetkilendirme yasasını kabul etti. ABD meclisinde kendi ülkesi dışındaki kişilerin, üstelik bu insanlar ABD vatandaşı olmasa dahi iletişim bilgilerini toplama olanağı tanıyan yasanın süresi doldu. Fakat ABD hükümeti yasayı tekrar yetkilendirdi. Böylece ABD’nin kendi içinde aldığı kararla başka insanları izlemesi yasal oldu. Bu yasa, yıllardır hem yurtiçinde hem de yurdışında tartışma konusu oluyor.
Bunun ne anlama geldiğini sizlere açıklayalım.
![ABD istediği kişiyi gizlice izleyebilecek 2 FISA 702 nedir?](https://digitalreport.com.tr/wp-content/uploads/2024/04/dmitry-ratushny-xsGApcVbojU-unsplash_result.jpg)
FISA 702 nedir?
Yabancı İstihbarat Gözetim Yasası (FISA), 1978 yılında ABD hükümetinin yabancı hedefleri gözetlemesine yönelik yasal bir çerçeve oluşturmak amacıyla kuruldu. FISA’nın 702. maddesi “yabancı istihbarat bilgilerinin” herhangi bir izin olmaksızın toplanmasına izin veren özel bir bölüm içeriyor. Bu sayede ABD hükemeti eğer isterse şu bilgileri takip edebilir:
- E-postalar
- Sohbetler
- Telefon çağrıları
- Diğer iletişimler
Yasa sadece ABD dışına değil: Normal de izlenen kişiler ülke dışındaki ABD vatandaşı olmayanlar olması gerekirken, Amerika vatandaşları da bazen yurtdışına çıktığı zaman kendi ağlarına yakalanabiliyor. Halk mevzu bahis kendilerinin izlenmesi olunca yasaya itiraz edildi ve protestolar yapılmaya başlandı.
FISA 702’nin tartışmalı bir tarafla yeniden yetkilendirilmesi
FISA 702’nin yakın zamanda yeniden yetkilendirilmesi pek de ABD’de de pek de olaysız olmadı. Meclisin her iki tarafında da endişeler vardı.
Bazı milletvekilleri, yasanın Amerikan vatandaşlarının izinsiz gözetlenmesine izin verdiğini ve bunun da ABD Anayasası’na aykırı olduğunu savundu. ABD Anayasası’nda bulunan “Dördüncü Değişiklik” kanunu (makul olmayan aramalara ve el koymalara karşı koruma) ile FISA 702 çelişiyor. ABD vatandaşlarının verilerinin toplanması için izin alınmasını gerektiren değişiklikler önerdiler ancak bu değişiklikler kabul edilemedi.
Öte yandan bazı milletvekilleri, yeniden yetkilendirmenin yeterince güçlü olmadığını düşünüyordu. Toplanan bilgilerin nasıl kullanılabileceği ve paylaşılabileceği konusunda daha katı sınırlamalar istiyorlardı.
Sonunda, yeniden yetkilendirme yasası tartışmalara rağmen iki partinin de desteğiyle kabul edildi. Ancak FISA 702 hakkındaki tartışmanın devam etmesi muhtemel. Asıl olay ise yurtdışındaki ve kendi vatandaşları bile olmayan kişilerin izlenmesiyle ilgili herhangi bir itiraz dahi yapılmadı.
![ABD istediği kişiyi gizlice izleyebilecek 3 ABD istediği kişi izleyebilecek](https://digitalreport.com.tr/wp-content/uploads/2024/04/parker-coffman-8EYMcqG5GRU-unsplash_result.jpg)
Dengeleyici yeniden yetkilendirme yasası
FISA 702’nin yeniden yetkilendirilmesi, ulusal güvenlik ile bireysel mahremiyet arasında devam eden mücadeleyi vurguluyor. Her ülkenin halihazırda kendi vatandaşlarını koruyacak yasaları var. Fakat konu internet olunca bu işler daha da zorlaşıyor.
ABD savcısı bunun bir istihbarat toplamak ve terörizmi önlemek için hayati bir araç olduğunu savunuyor. Bu olmadan hükümetin yabancı aktörlerden gelebilecek potansiyel tehditlere karşı kör olacağını söylüyorlar.
Karşıt görüşlere sahip insanlar ise yasanın şunları sağladığını savunuyor: Hükümetin çok fazla gücü var ve ifade özgürlüğünü kısıtlıyor. Eskiden olsa bunun bir komplo teorisi olduğunu söylemek daha kolay olurdu. Fakat Edward Snowden gibi olay durumun ciddiyetini ve gerçekçiliğini ortaya koyuyor.
İleriye bakmak
Yeniden yetkilendirmeyle kanun, FISA 702’yi belirli bir süre için daha uzattı (tam süre, spesifik kanuna bağlı olarak değişebilir). Bu, başka bir yeniden yetkilendirme oylamasının zamanı geldiğinde tartışmanın büyük olasılıkla yeniden yüzeye çıkacağı anlamına geliyor.
Unutulmamalıdır ki, ulusal güvenlik ve bireysel mahremiyet arasında denge kurmak her zaman zor bir görev. Bu dengeyi korumak için, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sivil toplumun katılımı gibi temel unsurlara önem vermek gerekiyor.
Sosyal reset
Dünyada yaşayan her insanın, ulusundan ve etnik kökeninden bağımsız olarak, temel hak ve özgürlüklere sahip olduğunu unutmamak gerekir. FISA 702 gibi gözetleme yasalar, bu hakları korumak için uluslararası iş birliğini ortadan kaldırıyor.
Öne çıkan kaynak görseli: Possessed Photography / Unsplash