Son zamanalarda popüler olan yeni bir sosyal medya uygulaması var; peki Bluesky nedir? Merak uyandıran ve merkezsiz bir yaklaşımla eski Twitter’a rakip olan platform, özel beta sürümünde bir yıl sonra davet sistemini kaldırıyor ve halka açılmayı planlıyor. Bir yıl önce, Bluesky’in sektörde ışık yakaladığı bir an vardı.
Uygulama, kapalı beta sürecinde hızla 2 milyondan fazla kullanıcı topladı ve The Verge gibi haber odalarında sıkça konuşulan bir konu haline geldi. Şu an X’in (Twitter) platform içeriği daha çok ActivityPub Protokolüne kaymış durumda. Açıklamak gerekirse örneğin, bir kullanıcı bir ActivityPub uyumlu bir sosyal medya platformunda bir gönderi paylaştığında, diğer ActivityPub uyumlu platformlardaki kullanıcılar da bu gönderiye erişebiliyor, yorum yapabiliyor veya beğenebiliyorlar.
Bluesky nedir?
ActivityPub’un yükselişiyle bile, Bluesky sektörde bir açık gördüğünü düşünüyor ve burayı kullanmak istiyor. Bu haftadan itibaren, uygulama davet sistemini kaldırıyor ve katılmak isteyen herkese kapılarını açıyor. Bu ayın ilerleyen zamanlarında, dış geliştiricilerin kendi sunucularını çalıştırmasına da izin vermeyi planlıyor. Bu da altında yatan AT Protokolü’nü kullanıma sunmak demek. AT Protokolü, ActivityPub’a rakip olması için tasarlandı.
The Verge’e verdiği röportajda CEO Jay Graber “Bluesky nedir?” sorusunu cevaplıyor, kapalı beta’dan çıkmadan önce daha fazla moderasyon özelliği geliştirmeleri gerektiğini ve altyapılarını istikrarlı bir duruma getirmeleri gerektiğini söylüyor. Uygulamanın bir yıl önce başlatılmasından bu yana 3 milyondan fazla kayıt olduğunu ve “çok daha fazla katılma isteği” olduğunu belirtiyor. Sözlerine, “umarım bu kişilerden bazıları artık davet almadan katılabileceği için aktif kullanıcılara dönüşür ve Bluesky, daha genel bir kitle için bir konuşma platformu olarak rol oynayabilir.” şeklinde devam ediyor.
Bluesky, bir kamu yararı işletmesi olarak kurulmuş olup, yaklaşık 40 tam zamanlı çalışanı bulunmakta, bunların yaklaşık yarısı moderasyon ve kullanıcı desteği üzerinde çalışıyor. Graber, Bluesky uygulamasının 1.6 milyon aylık kullanıcısı ve seçilebilecek 25.000 özel müşterisi olduğunu söylüyor. Bu kullanıcılar, herkesin yapabileceği, Bluesky’nin doğasında bulunan tuhaflığı gösteriyor; Graber, Bluesky’da sadece yosun resimlerin paylaşan bir kullanıcıyı takip ettiğini belirtiyor. “Bluesky nedir?” sorusunun ilginç bir cevabı olarak bizleri karşılıyor.
Bluesky, yakında üçüncü taraf geliştiriciler için AT Protokolünü açtığında, teorik olarak herkes kendi kurallarına sahip bir sunucu oluşturabilecek. Graber bunu bir “deneysel dağıtım” olarak adlandırıyor ve bu geçişin kademeli bir şekilde olacağını belirtiyor. “Sanırım yavaş bir şekilde başlayacağız, işleri sınırlayacağız, ağın genel olarak bir gecede değişmemesini sağlayacağız.” ifadelerinde bulunuyor.
AT Protokolü yakında açılmasına rağmen, Bluesky şirketi, uygulamasında ek özellikler için kullanıcılardan ücret almayı planlıyor. Ayrıca, geliştiricilerin ücretlendirebileceği özel imkanlar gibi satın almalardan bir pay almayı planlıyor. Graber’a göre, AT Protokolünde kendi sunucularını kolayca yönetmelerine yardımcı olmak için bir Cloudflare benzeri bir kurumsal kol üzerinde de çalışılıyor.
DignifAI: İnsanları giydiren yapay zeka uygulaması
Bluesky şu anda AT Protokolü’nü kontrol ediyor ve Graber, zaman içinde üzerine birçok şirketin inşa edebileceği bir altyapı olacaksa, bunun sürdürülemez olduğunun farkında. Planın, nihayetinde kontrolü İnternet Mühendisliği Görev Gücü gibi bir web standartları kuruluşuna devretmek olduğunu söylüyor. Ve ekosistem açısından ActivityPub ile nasıl etkileşime gireceklerine dair bir planları olup olmadığı sorulduğunda, bunun için bir planlarının olmadığını ancak şirketin rakiplerine karşı olmadığını söylüyor. “Deneme zamanı olduğunu düşünüyorum,” diyor. Graber ifadelerinde Meta ve X gibi şirketler, merkezsizliği benimseyerek “birkaç yıl önce düşünülemez olan adımlar atıyor.” dedi. Bluesky da bu yolda giderek sosyal ağın bir sonraki aşaması yakalamak istiyor ve ActivityPub Protokolünü bir üst seviyeye taşımayı amaçlıyor.
Öne çıkan kaynak görseli: Bluesky
