Akıllı telefon büyüklüğündeki sensörler, farklı kokuları algılayabiliyor. Çığır açan bu cihazlar güvenlik, tarım ve sağlık alanlarında kullanılmaya hazır.
Hayvanlar, biz insanların sahip olmadığı fakat faydamıza kullanabildiğimiz birçok özel yeteneğe sahip. Bunların başında ise muazzam koku alma duyularu geliyor. Köpekler yıllardır yasa dışı maddeleri saptıyor, Afrika keseli fareleri bomba ve mayınları yakalıyor, hatta güvercinlere kanser hücrelerini sağlıklılardan ayırt etmeyi bile öğrettik.
Bugüne kadar bu yetenekleri için hayvanlarla işbirliği yapıyorduk. Ancak artık bu yetenekleri cep telefonu boyutundaki cihazlara sığdırmayı başardık.
Hayat kurtaran ve kolaylaştıran biyolojik makineler geliştiren Koniku isimli girişimin kurucu CEO’su Oshiorenoya Agabi’ye göre: “Biyoloji en geniş açık kaynaklı donanım ve yazılıma sahip.”
Koniku tarafından geliştirilen Konikore isimli cihaz, gezegenimizde bulunan en kuvvetli burunların işlevini taklit etmek için minik reseptörlerden faydalanıyor.
Cihazın merkezinde, havayı koklayan yaşayan bir biyolojik çip yer alıyor. Aldığı her koku için tıpkı antivirüs yazılımları gibi bir imza atayan sensör, olası bir tehlike anında ya da gerek duyulan herhangi bir senaryoda kullanıcılarını uyarıyor.
Konikore’un deniz anasından esinlenen tasarımı cihazın önemli işlevlerini mümkün kılıyor: Hava dolaşımı, kolay seri üretim ve taşınabilirlik. Öte yandan sensör tamamen kendini idare edebiliyor ve faaliyetini sürdürmek için herhangi bir kullanıcı etkileşimine ihtiyaç duymuyor.
Konikore iki ana bileşenden oluşuyor: Dirayetli silikon cihaz ve değiştirilebilir biyoçip. Gerektiğinde kullanıcılar cihazın içerisindeki biyoçipi değiştirerek Konikore’un kullanım ömrünü uzatabiliyor.
Akıllı tarımda kullanılabiliyor
Konikore’un birçok kullanım alanı ve amacı mevcut. Bunların başındaysa modern tarım geliyor. Sensör, hastalığı erkenden koklayarak önerilerde bulunuyor, çiftçilerin ekinlerini ve hayvanlarını sağlıklı tutmalarına olanak tanıyor.
Sensör ayrıca soluduğumuz havayı gözlemleyerek, kalitesini ölçümleyebiliyor. Bu özellik, önleyici teknolojiler alanında büyük bir yenilik olma özelliği taşıyor.
Cihaz, ABD Ordusu tarafından mayınların keşfi ve etkisiz hale getirilmesi için kullanılıyor. Eskiden bu operasyonlar için insan ve hayvan hayatları tehlikeye atılıyordu.
Cihazın güvenlik alanında sağlayabilecekleri halihazırda iş dünyasının da ilgisini çekmiş durumda. Her yıl 4,1 milyar yolcu uçak yolculuğu yapıyor ve her birisi için kapsamlı güvenlik taramaları gerekiyor. Mevcut güvenlik prosedürleri verimsiz ve yüksek maliyetli, üstelik neredeyse yüzde 80 senaryoda silah, uyuşturucu ve patlayıcıları saptamakta başarısız oluyor.
Airbus uçaklarda ve havaalanlarında kullanacak
Ünlü uçak üreticisi Airbus, Konikore’ biyoteknolojik sensörü 2020 yılının sonunda uçaklarında ve havaalanlarında kullanmayı planlıyor. 2001 yılından bu yana ABD’deki havaalanı ve tren istasyonlarında bulunan güvenlik önemleri sıkılaştırıldı. Bu sektörlerde yer alan şirketler, yolcuları güvende tutmak için yeni cihazlar geliştirme ve/veya destekleme konusunda bir hayli istekliler.
Avrupalı dev Airbus da bu kervana katıldı ve Silikon Vadisi girişimlerinden Koniku’nun teknolojilerine yöneldi. Şirket, 2020 yılının sonunda bu sensörleri birkaç seçilmiş havalanında bulunan X-ray tünellerine yerleştirerek bomba, uyuşturucu ve silah gibi yasakl, tehlikeli nesneleri daha yüksek bir doğrulukla saptamayı hedefliyor. Airbus’a göre Koniku ile yaptıkları işbirliği güvenlik konusunda gerçek bir devrimi havayolları yolcularına ulaştıracak.
Sırada COVID-19 var
Biyoteknolojik sensörler, salgın hastalıklarla savaşta insanlığa büyük fayda sağlayabilir. Henüz bu alanda geliştirilen sensörlerin çok büyük bir başarı yakalamadığı ortada ancak Koniku da bu hedefin peşinden gidiyor. Girişimin uzun vadeli hedefi bu teknolojiyi kullanarak insan sağlığına fayda sağlayabilmek. Bu amaçla çeşitli sensörler kullanılarak birçok hastalığı erken aşamada teşhis edebilecek cihazlar üzerinde AR-GE çalışmaları yürütülüyor.
Koniku, COVID-19’u koklayarak teşhis edecek ve bunu geleneksel testlerden çok daha hızlı gerçekleştirebilecek bir robot üzerinde çalışıyor.
Koniku’nun COVID-19’u koklayan cihazının klinik testleri 1 aya yakın bir süredir COVID-19’a yakalanmış insanlardan alınan örneklerle sürüyor. Girişimden yapılan açıklamada, söz konusu cihazın halihazırda yüksek bir doğrulukla domuz gribini algılayabildiği duyuruldu. COVID-19 test sonuçları ise henüz açıklanmadı.
Bu yazı Digital Report Dergisi’nin 5. sayısında yayımlamıştır.
