Çin’in DeepSeek hamlesi, ABD borsasında bir deprem etkisi yaratarak 1 trilyon doların tek bir günde buharlaşmasına neden oldu. Asya ile teknoloji yarışına girmenin stratejik bir hata olup olmadığı tartışılırken, Nvidia tarihinin en büyük piyasa değeri kaybını yaşadı.
Daha birkaç gün önce dünyanın en büyük piyasa değerine sahip şirketi olan Nvidia, Pazartesi günü tarihindeki en büyük tek günlük piyasa değeri düşüşünü yaşadı. Şirketin hisseleri %17’ye yakın değer kaybederken, piyasa değeri tam 465 milyar dolar azaldı. Bu büyük satış dalgası, Çinli girişim DeepSeek’in geliştirdiği düşük maliyetli yapay zeka modellerinin, Nvidia gibi yapay zeka sektörünün liderleri üzerindeki etkisine dair artan endişelerden kaynaklandı.
Nvidia’dan DeepSeek açıklaması
Nvidia’nın konuyla ilgili yaptığı açıklamada, DeepSeek’in geliştirdiği teknolojinin önemine dikkat çekildi. Daniel Newman, Nvidia adına şu ifadelerde bulundu:
“DeepSeek, Test Zamanı Ölçekleme’nin mükemmel bir örneği olan önemli bir yapay zeka yeniliğidir. Bu çalışma, geniş çapta erişilebilen modelleri ve ihracat kontrolüyle uyumlu donanımları kullanarak yeni modeller geliştirmenin mümkün olduğunu gösteriyor. DeepSeek’in çıkarım süreçleri, yüksek performanslı Nvidia GPU’larına ve ağ altyapısına ihtiyaç duyuyor. Artık elimizde üç ölçekleme yasası var: ön eğitim, sonrası eğitim ve yeni test zamanı ölçekleme.”
DeepSeek’in düşük maliyetli modeli piyasayı sarstı
2023 yılında hedge fon yöneticisi Liang Wenfeng tarafından kurulan Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek, geçtiğimiz hafta yeni yapay zeka modeli DeepSeek-V3’ü tanıttı. Modelin eğitim maliyeti yalnızca 5,6 milyon dolar olarak açıklandı. Bu rakam, OpenAI’nin GPT-4 modeli için harcanan 100 milyon doların çok altında. DeepSeek’in düşük maliyetle benzer performans sunması, yapay zeka altyapı yatırımlarının geleceğine dair ciddi soru işaretleri oluşturdu. Özellikle Nvidia gibi şirketler, yüksek maliyetli çiplerinin talebinin düşebileceği endişesiyle karşı karşıya kaldı.
Raymond James analisti Srini Pajjuri, yatırımcılara yazdığı bir notta şunları belirtti:
“Eğer DeepSeek’in yenilikleri yaygın olarak benimsenirse, model eğitimi maliyetlerinin önemli ölçüde düşebileceği söylenebilir.”
Teknoloji sektöründe zincirleme etki
DeepSeek’in duyurusunun ardından teknoloji sektöründe hisseler hızla düşüşe geçti. Broadcom hisseleri %18’in üzerinde değer kaybederken, Micron %13, AMD ise %6’dan fazla düşüş yaşadı. Microsoft, Alphabet ve Meta gibi teknoloji devleri de sırasıyla %2,5, %4 ve %3 oranında değer kaybetti. Avrupa’da ise Hollanda merkezli çip ekipmanı üreticisi ASML %7’den fazla düşerken, Siemens Energy %20’lik bir düşüşle ağır darbe aldı.
ABD teknoloji şirketlerinden yaklaşık 1 trilyon dolarlık piyasa değeri silinirken, Nasdaq Kompozit Endeksi %4,5 gerileyerek Mart 2020’den bu yana en kötü gününü yaşadı.
Jeopolitik gerilimler ve yapay zekanın geleceği
DeepSeek’in yükselişi, ABD ile Çin arasındaki yapay zeka hakimiyeti mücadelesinin tam ortasında gerçekleşiyor. ABD, Çin’e ileri düzey çiplerin ve çip üretim ekipmanlarının ihracatını kısıtlayarak bu alandaki gelişimini yavaşlatmayı hedefliyor. Ancak DeepSeek’in başarısı, Çinli firmaların bu kısıtlamalara rağmen yenilikçi çözümler geliştirebildiğini gösteriyor. Şirketin, ihracat yasağından önce Nvidia’nın A100 çiplerini stokladığı ve bu çipleri düşük seviye donanımlarla birleştirerek modellerini geliştirdiği bildirildi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 500 milyar dolarlık Stargate projesiyle ABD’nin yapay zeka altyapısını güçlendirme kararı, bu rekabetin ne kadar kritik olduğunu ortaya koyuyor. Ancak DeepSeek’in düşük maliyetli modeli, bu tür dev yatırımların gerekliliği konusunda soru işaretleri yarattı. Reflexivity adlı yapay zeka araştırma firmasının başkanı Giuseppe Sette, “DeepSeek daha az kaynakla daha fazlasını yaparak piyasayı altüst etti,” dedi.
Yapay zeka yatırımları için belirsizlikler
DeepSeek’in hızlı yükselişi, yapay zeka pazarında büyük belirsizlikler yarattı. Bazı analistler, düşük eğitim maliyetlerinin yapay zekayı demokratikleştireceğini ve daha geniş bir kullanım alanı yaratacağını savunurken, diğerleri ABD’li teknoloji devlerinin yaptığı devasa yatırımların boşa çıkabileceğinden endişe ediyor.
Nvidia için riskler oldukça büyük. Yapay zeka patlamasının gözde hissesi olan Nvidia, DeepSeek’in yeniliklerinin hâkimiyetini tehdit etmesiyle ciddi bir tehlike altında. Singapur merkezli teknoloji danışmanı Vey-Sern Ling, “DeepSeek, tüm yapay zeka tedarik zinciri için yatırım argümanını rayından çıkarabilir,” dedi.
Öne çıkan görsel: Pexels
