Bugün Türkiye saatiyle 18.00 civarında, tüm Facebook, Instagram ve WhatsApp dünya çapında aynı anda çöktü. Sosyal ağ siteleri ve mesajlaşma uygulaması şu anda kullanılamıyor; diğer yandan şirket bunun için bir neden belirtmiş değil.
Sorunun sebebi belli değil, ancak Facebook’ta kesintiler ilk değil. Sosyal medya devinin platformları, bu yıl haziran ve nisan aylarında “ağ yapılandırma sorunu” nedeniyle beklenmedik bir şekilde çökmüştü.
WhatsApp kullanıcıları ise en popüler seçenek ortadan kalktığı için Telegram ve diğer anlık mesajlaşma uygulamalarına akın etti. Twitter, Facebook ve Instagram kullanıcılarının platformuna akın etmesi sonrasında resmi hesaptan bir tweet’le (“hepinize gerçekten merhaba” diyerek) bu durumu kutladı.
https://twitter.com/Twitter/status/1445078208190291973?ref_src=twsrc%5Etfw
Uygulamalardaki, popüler sitelerdeki ve operatörlerdeki sorunları bildiren Down Detector ise bu esnada operatörlerden gelen sorunlarda patlama yaşadı. ABD’de T-Mobile, Verizon, AT&T, İngiltere’de Virgin Media, BT, Vodafone ve Sky gibi operatörler ve daha pek çoğu sitede çeşitli sorunlar bildirildi. Birçok kullanıcıya Facebook, WhatsApp ve Instagram çöktüğü için internet kopmuş gibi geldi. Ancak elbette, durum bundan ibaret değildi.
Facebook neden çöktü?
Ünlü bir güvenlik uzmanı ve blog yazarı Brian Krebs, Facebook’un DNS kayıtlarının sınır ağ geçidi protokolünden (BGP) silinmiş olabileceğini söyledi.
Confirmed: The DNS records that tell systems how to find https://t.co/qHzVq2Mr4E or https://t.co/JoIPxXI9GI got withdrawn this morning from the global routing tables. Can you imagine working at FB right now, when your email no longer works & all your internal FB-based tools fail?
— briankrebs (@briankrebs) October 4, 2021
Peki nedir bu BGP?
BGP, yönlendiricilerin IP ağları hakkında bilgi iletmek için birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir protokoldür. İnternetin farklı izole bölümlerini birbirine bağlamanın standart bir yoludur.
Ağ üzerindeki her yönlendiricinin kuruluş kimliği (ASN) olarak bilinen bir adresi vardır. Bir yönlendirici, ağın geri kalanına kim olduklarını tanıtmak için bu numarayı kullanabilir ve diğerlerine hangi ağlara ulaşabileceklerinin bir listesini verebilir. Buna ‘yönlendirme’ denir. BGP, yönlendiricilerin A’dan Z’ye giden trafik için hangi yolun en iyi olacağı konusunda karmaşık kararlar almasına izin vererek, yakınlık gibi faktörleri tartarak süreci geliştirir.
Peki Facebook, Instagram ve WhatsApp’a ne oldu, neden çalışmıyorlar?
Basitçe açıklamak gerekirse, kayıtları adres defterinden silinmiş gibi. Yani bu web sitelerini açmaya veya uygulamaları kullanmaya çalıştığınızda, cihazınız onları adres defterinde bulamıyor. Dolayısıyla bizim de canımız sıkılıyor (ya da başka şeylerle uğraşıyoruz).
Öte yandan, bunun neden olduğu belli değil. Krebs’e göre şirket içi bir sorun, yanlış yapılandırma veya ters giden bir güncelleme kaynaklı olabilir.
We don't know why this change was made. It could well have been the result of an internal, system wide change or update that went awry. It's all speculation at this point why. FB alone is in control over its DNS records.
— briankrebs (@briankrebs) October 4, 2021
Facebook açıklama yaptı mı?
Hayır, ancak Teknolojiden Sorumlu Üst Düzey Yöneticisi (CTO’su) kesinti için özür diledi.
Dedi ki: “*İçtenlikle* şu anda Facebook destekli hizmetlerin kesintilerinden etkilenen herkesten özür dilerim. Ağ sorunları yaşıyoruz ve ekipler mümkün olduğunca hızlı hata ayıklamak ve geri yüklemek için mümkün olduğunca hızlı çalışıyor.”
*Sincere* apologies to everyone impacted by outages of Facebook powered services right now. We are experiencing networking issues and teams are working as fast as possible to debug and restore as fast as possible
— Mike Schroepfer (@schrep) October 4, 2021
Güvenlik araştırmacısı Steve Gibson, Facebook kurtarma ekibinden birinin, soruna BGP’nin neden olduğunu söylediğini tweet’ledi. Bu tweet’e göre, bir güncelleme yanlış gittiği için Facebook çöktü. İşin komiği hatayı düzeltmek isteyen çalışanlar sistem tarafından dışarı atıldılar. Daha komiği ise sunuculara fiziksel erişimi olanların giriş yapma yetkisine sahip olmamaları.
Someone on the Facebook recovery effort has explained that a routine BGP update went wrong, which in turn locked out those with remote access who could reverse the mistake. Those who do have physical access do not have authorization on the servers. Catch-22.
— Steve Gibson (@SGgrc) October 4, 2021
Facebook, Instagram veya Facebook ne zaman geri gelecek?
Sorun bilindiği için, tamir süresinin çevrimdışı olduğu kadar uzun sürmemesini bekleyebiliriz. Tüm sosyal medya bağımlıları ve zaman harcayanlar adına biz de hızlı çözülmesinden yana umutluyuz.
