Geçtiğimiz sene iOS 6’dan 7’ye geçiş sırasında önemli değişikliklere giden Apple’ın iOS 8’de bunu düşük tutup yeni telefonu iPhone 6’ya odaklanmasını beklerken, çok sayıda iyileştirme ile her anlamda yeniden yazılmış bir işletim sistemi bizi bekliyor.
Ancak görsel olarak iyileştirmek yerine, bu sefer Apple sistem özellikleri ve uygulamaları geliştirmeyi amaçlamış. Özetleyecek olursak da, yeni güncelleme ile birlikte cihazlardaki uygulamalar birbirleriyle daha iyi iletişim kuracak ve kullanıcı için de daha zengin, daha renkli bir deneyim sunulacak.
iOS 8 hakkında her şey
iOS 8’in kullanıcıya sunduğu çok fazla şey var, bunları aşağıda okuyabilirsiniz.
Temel bilgiler
Bekleyiş yarın itibariyle resmen sona eriyor. 17 Eylül’de telefon, tablet ve iPod’lara gönderilecek güncelleme Türkiye saati ile akşam saatlerinde indirilebilir olacak. Önceki yılları baz alarak konuşursak, ilk saatlerde ve hatta 17 Eylül günü boyunca çok büyük bir yoğunluk olacağını tahmin etmek zor değil. Rahatça indirip kurmak istiyorsanız en az 24 saat beklemenizi öneriyoruz.
iPhone 4S, iPhone 5, iPhone 5C, iPhone 5S, iPad 2, iPad 3. Nesil, iPad 4. Nesil, iPad Air, iPad Miniler ve iPod Touch 5. Nesil cihazlar iOS 8’i çalıştırabilecek.
iOS 8’de neler olacağını merak ediyorsanız da listenin çok uzun olduğunu belirtelim. Yeni fotoğraf özellikleri, Mesajlar’da değişiklikler, metin tahmini, iOS klavyesine gelen ilk büyük güncelleme, iCloud ve iTunes iyileştirmeleri, sağlık uygulamalarına ve ev otomasyon sistemlerine destek, gelişmiş bir Spotlight ve çok daha fazlası iOS 8 ile kullanıcıyla buluşacak. Bir de büyük bir adım olarak nitelendirilen Devamlılık mevzusu var tabii. Hepsine değineceğiz.
Sistem değişiklikleri, dahili uygulamalar ve diğer üreticilerin uygulamaları şeklinde üç ana başlık altında tüm yenilikleri anlatmaya çalıştık. Umuyoruz bir hatamız olmamıştır.
Sistem değişiklikleri
Devamlılık, neredeyse hiçbir çaba harcamadan birden fazla Apple cihazınızı birbirine bağlamanızı sağlayacak. Mesela AirDrop ile artık Mac bilgisayarlar ile iOS cihazlara arasında kolaylıkla dosya transferi yapabilecek, iPhone’a gelen telefonları Mac veya iPad’den yanıtlayabilecek, yine bilgisayar ve tabletten SMS gönderebilecek, bir cihazda e-posta yazmaya başlayıp diğerinde devam edebilecek ve daha bir sürü özelliği uygulayabileceksiniz. Apple bu Devamlılık özelliğini, kendi uygulamaları içerisinde tanıtsa da, üçüncü parti uygulamaların da bazı özellikleri için Devamlılık’ı desteklemesi söz konusu olacak.
iOS 8’in getirdiği en büyük yeniliklerden birisi de iCloud Drive. Hem iOS hem de OS X cihazlarınızda bulunan çeşitli uygulamalara ait belgeleri saklayıp daha sonra erişebileceğiniz bir dosya yönetim sistemi olacak. iOS cihazlardaki iCloud Drive penceresi, OS X’tekine oldukça benziyor. Klasik klasör düzenindeki iCloud Drive dosyalarını simge veya liste şeklinde sıralayabilir, uygulamalara göre gruplandırabilir ve kendi klasörlerinizi oluşturabilirsiniz. Hem OS X hem de Windows(alkışlar) bilgisayarlarda bulunan iCloud klasörüne dosyalarınızı atarak senkronizasyon da sağlayabileceksiniz. Yani bildiğimiz bulut sistemi, iCloud Drive olarak sonunda telefon ve tabletlere geldi.
QuickType klavyeyi, Apple’ın başından beri sunduğu otomatik düzeltme özelliğinin ciddi şekilde geliştirilmiş yeni bir sürümü olarak özetleyebiliriz. İngilizce yazarken büyük kolaylık sağlaması amaçlanan bu otomatik düzeltme özelliğinin Türkçe klavyelerde bulunmayacağını belirtelim. Yine yeni klavyenin beğenilen özelliklerinden olan metin tahmini de iOS’in Türkçe klavyesinde desteklenmeyecek. QuickType klavye, siz yazdıkça yazdıklarınızı ve konuşma şeklinizi öğrenebilecek ve e-postalar ile mesajlar arasındaki farklı üslubu da ayırt edebilecek durumda olacak. Elbette bu özellikler de Türkçe klavyede desteklenmeyecek. Yine de üzülmeyin, üçüncü parti klavye uygulamaları da iOS 8 ile birlikte App Store’daki yerlerini almaya başlayacak. Android’de oldukça beğenilen klavyeler, Türkçe için de benzeri özellikleri sunabilir.
OS X Mavericks ile karşımıza çıkan interaktif bildirimler, iOS 8 ile birlikte mobil cihazlara da geliyor. İnteraktif bildirimler ile birlikte herhangi bir uygulamadayken gelen mesajlara, e-posralara yanıt verebilecek, takvim bildirimlerini ve hatırlatmaları düzenleyebileceksiniz. Bu özelliği, Facebook ve WhatsApp gibi uygulamalarda da kullanabilecek, yeni paylaşımları beğenip yorum yapacak, gelen mesajlara uygulamaya geçiş yapmadan cevap verebileceksiniz.
Spotlight araması da iOS 8 ile birlikte gelişiyor. OS X Yosemite’ın en büyük iyileştirmesi olarak gördüğümüz Spotlight, iOS 8’de de aktif bir şekilde çalışacak. Artık yalnızca cihaz içerisindeki dosyalar ve Safari geçmişine değil, Vikipedi makalelerine, Harita’dan yakındaki mekanlara, iTunes ve App Store’daki uygulama, film ve şarkılara Spotlight üzerinden erişilebilecek. Aynı arama motoru Safari’nin arama çubuğunda da bulunacak, yani aramaları Safari üzerinden de yapabileceksiniz. Spotlight önerileri olarak belirtilen bu özelliği ne yazık ki ülkemizde tam verimle kullanamayacağız.
Her iOS güncellemesinde olduğu gibi Siri de iOS 8’den nasibini alıyor. Türkçe desteğini halen sunmayan Siri iOS 8’de “Hey Siri” komutuyla uyandırılabilecek. Telefonunuz veya tabletiniz şarja takılıyken, “Hey Siri” diyerek sohbete başlayabileceksiniz. Ancak komutun çalışması için cihazın şarjda olma zorunluluğu bulunuyor. Siri’nin yeni özellikleri arasında Shazam ile ortaklık sonucunda şarkı tanıma da bulunuyor. İngilizce olarak Siri’ye hangi şarkı çalıyor dediğinizde Siei şarkıyı bulup, iTunes’tan indirme linkini de size sunuyor.
Apple TV kullanarak sunum yapıyor veya evde arkadaşlarınızla ekranınızı paylaşıyorsanız, iOS 8’deki AirPlay’den büyük fayda sağlayabilirsiniz. Artık aynı Wi-Fi ağına bağlı olma zorunluluğu olmadan, AirPlay videolarını oynatabilecek ve ekranınızı paylaşabileceksiniz. Projeleri, fotoğrafları, videoları ve sunumları ağ ile uğraşmadan paylaşmak büyük rahatlık sağlayacak.
Apple’ın tanıtım sırasında üzerinde çok durduğu özelliklerden biri de Aile İçi Paylaşım. Aynı evde birden fazla Apple cihazı kullanıyorsanız, 6 kullanıcıya kadar herkes cihazlarını Aile İçi Paylaşım grubuna bağlayabilecek. Tek bir kredi kartının bağlandığı Aile İçi Paylaşım grubunda bulunan üyeler de iTunes ve App Store alışverişlerini evin kartı üzerinden yapacak. Ek olarak bir kullanıcının satın aldığı tüm içerik, diğer kullanıcılar tarafından da indirilebilir olacak. Daha önce Apple ID ve parola paylaşarak sağlanan bu işleme gerek kalmayacak. Aile İçi Paylaşım ile gelen bir diğer özellik de, aile üyelerinin birbirleriyle aile albümleri, takvim bilgileri ve konum bilgilerini paylaşması olacak.
Son olarak sistem alanında gerçekleşen bir diğer değişiklik de, Home tuşuna iki kez bastığımızda çıkan Açık Uygulamalar bölümünde gerçekleşti. Artık Home tuşuna iki kez bastığımızda, en üst kısımda en son iletişim kurduğunuz ve Favori’ye aldığınız kişileri göreceksiniz. Direkt Açık Uygulamalar bölümünden bir fotoğrafa tıklayarak da kişileri arayabilecek, mesaj gönderebilecek ve FaceTime araması yapabileceksiniz.
Dahili uygulamalar
Dahili uygulamalar içerisinde iOS 8 ile birlikte en büyük değişimi yaşayacak olan uygulama, Fotoğraflar oldu. İlk olarak, çektiğiniz ve sakladığınız fotoğraflar artık otomatik olarak iCloud’a yüklenecek ve tam çözünürlüğüyle orada saklanacak. Tüm fotoğraflara diğer iOS cihazlarından ve Web üzerinden erişilebilecek. 2015’in başından itibaren de Mac üzerinden fotoğraf yükleyip, yüklenen fotoğraflara bakılabilecek. Apple depolama fiyatlarını da uygun rakamlara çekerken, 5 GB’lık alan ücretsiz verilecek, 20 GB’lık alan ayda 2 TL, 200 GB’lık plan ayda 8 TL gibi fiyatlara satın alınabilecek. Kısa zaman önce gerçekleşen iCloud hack saldırısının ardından bu fotoğrafların otomatik olarak yüklenecek olması eminiz ki kafaları karıştırmıştır. iOS 8’i kurduktan sonra Ayarlar’dan iCloud kısmına gelerek Fotoğraflar’ın paylaşımını kolaylıkla kapatabilir, elinizdeki fotoğrafların telefonunuzdan çıkmamasını sağlayabilirsiniz.
Sanıyoruz ki hepimizin iOS cihazlarında ilk dolan kısım Fotoğraflar oluyordur. Onca kalabalığın arasında da istediğimizi bulmamız zor oluyordu. iOS 8 ile birlikte akıllı arama ve favori özelliği Fotoğraflar uygulamasına gelecek. Yakında çekilmiş fotoğraflar, önceki yıl aynı zamanda çekilenler, tüm zamanların favorileri, zaman, mekan ve albüm adına göre arama yapılabilecek.
Ek olarak Fotoğraflar uygulaması üzerinden görüntüler için daha detaylı ve yeni düzenleme imkanı sağlanacak. iPhoto’da gördüğümüz kesme, otomatik düzeltme, kırmızı gözü kaldırma, ışığı ve kontrastı ayarlama gibi çok sayıda özellik mobil cihazlara gelecek. Tüm düzenlemeler de diğer cihazlarınız ve iCloud’a anında senkronize olacak. Yine daha önce olduğu gibi fotoğraf üzerinde gerçekleştirdiğiniz tüm düzenlemeleri de geri alıp orijinal haline dönebileceksiniz.
Apple tanıtım sırasında pek bahsetmese de, iOS 8 ile birlikte Kamera uygulaması da uygun miktarda iyileştirme görüyor. Odaklama ve pozlama artık iki ayrı ayar olarak öne çıkarken, geliştiriciler de bu ayarlara tam erişim sağlayabiliyor. Bunun dışında Kamera üzerinden time-lapse(hızlandırılmış) videolar çekilebiliyor. Bu videolar, belirli bir süreçte çekilip sonradan hızlandırılarak zamanda atlama efekti elde etmenizi sağlıyor. Son olarak da arka kamerayla çekeceğiniz selfie fotoğraflar için bir zamanlama özelliği iOS 8 ile Kamera’ya geliyor.
Mail ve Safari de iOS 8’den nasibini alan iki dahili uygulamamız oldu. Mail ile başlayacak olursak, artık sağa ve sola kaydırdığımızda daha fazla seçenek karşımıza çıkacak. E-postaları okundu veya okunmadı olarak işaretleyebilecek, bayrak ekleyebilecek veya direkt silebileceğiz. iOS 6 ile gelen VIP kişilere ek olarak, iOS 8’deki Mail ile mesaj konularını VIP olarak işaretleyebileceksiniz. Bu sayede e-posta kimden gelirse gelsin o konu hep en üstte olacak. Bunların dışında e-posta yazarken, yazıda düzenleme veya kopyalama gibi işlemleri rahat yapabilmek için fotoğraftan uzaklaşıyormuş gibi bir hareket yaparak yazılar küçültülebilecek. Son olarak da bir e-posta’da belirli bir tarih için toplantı veya yemek rezervasyonundan bahsettiğinizde, karşınıza çıkan bildirimle bu etkinliği direkt Takvim’e ekleyebileceksiniz.
Safari de özellikle iPad sürümünde ciddi iyileştirmeler gördü. Artık iPhone’daki açık olan tüm sekmeleri gösteren pencere iPad’de de bulunacak. Ayrıca yer imleri, Okuma Listesi ve Paylaşılan Bağlantılar’ı gösteren bir kenar çubuğu da iPad için Safari’de yerini alacak.
iOS 8’in üzerinde çok çalışılan son dahili uygulaması ise Mesajlar. WhatsApp ve Snapchat gibi mesajlaşma uygulamalarında karşılaştığımız birçok özellik iOS 8 ile Apple’ın Mesajlar uygulamasına geliyor. Uygulamaya dair ilk bahsedeceğimiz yenilik ise dokun ve konuş özelliği. Bu özellik ile mikrofon simgesine basılı tutup kaydettiğiniz sesleri kişilerinize gönderebileceksiniz. Bu sesleri de hoparlörden değil, sanki telefonlar konuşuyormuş gibi dinleyeceksiniz. Snapchat’te olduğu gibi bu mesajlar kaydedilmediği sürece birkaç dakika içerisinde silinecek. Aynı şekilde kısa videolar ve birden fazla fotoğrafı da kolaylıkla kişilerinize gönderebileceksiniz.
Mesajlar ile birlikte grup mesajlaşması da yeni bir boyut kazanıyor. WhatsApp’taki gruplar gibi artık iMessage için de gruplar oluşturabilecek, bunlara isim verebilecek ve kolaylıkla yeni kullanıcıları ekleyip çıkarabileceksiniz. Ek olarak bildirimleri susturmak için grupların “Rahatsız Etme” modundan da faydalanabilirsiniz. Bunun dışında belirli bir grup için Mesajlar üzerinden konum paylaşımı yapmanız da mümkün. Böylece gruptaki kişilere dilediğiniz süreçte, isterseniz bir saat, isterseniz kesintisiz olarak bulunduğunuz yeri görme izni vermiş oluyorsunuz.
Mesajlar’ın bir diğer özelliği ise artık paylaşılan medyaları tek bir pencere altında görebilme özelliği. Konuşma içerisindeyken Ayrıntılar kısmına basarak o konuşmada kaydettiğiniz tüm ekleri görebiliyorsunuz.
iPhone sahibi iPad kullanıcıları da artık telefonlarına gelen SMS’leri tabletlerinden görüp yanıtlayabilecek.
Diğer üreticilerin uygulamaları
iOS 8 ile birlikte geliştiriciler için de önemli yenilikler sunuldu. Artık uygulamalar birbirleriyle ve işletim sistemiyle daha iyi iletişim kuracaklar, daha hızlı ve etkili bir kullanıcı deneyimi sunacaklar.
Sıradan başlayacak olursak, artık belirli uygulamalar Bildirim Merkezi’nde widget yayınlayabilecekler. Bu widget’lar belirli kuruluşlardan haber başlıkları, hava durumu bilgileri veya son dakika skorları gibi çeşitli alanlarda karşımıza çıkabilecek. Bir uygulama yüklediğimizde, telefon bizden widget kullanımı için izin isteyecek, ek olarak widget’lar içerisinde uygulamayı açan linkler de bulunacak.
Uzun süredir Apple’ın sağlık ve fitness uygulamalarıyla ilgilendiğini duyuyorduk. iOS 8 ile birlikte sonunda Apple da resmen bu furyaya katıldı ancak beklenenden farklı bir yaklaşım sergiledi. Yeni bir sağlık cihazı gibi tek bir cihaz yerine, Apple iOS 8 ile birlikte cihazlara yüklenecek Health adındaki sağlık uygulamasını duyurdu. Bu yeni uygulama, HealthKit adındaki geliştirici kitinden güç alacak. HealthKit de çeşitli sağlık ve fitness uygulamalarından verileri toplayarak kişisel sağlık bilgisini tek bir sayfada kullanıcıyla paylaşacak. Tıbbi cihazlar ile farklı uygulamalar, verilerini HealthKit ile paylaşabilecek. Böylece kullanıcı da tek bir pencereden genel anlamda sağlığına dair bilgi edinebilecek.
Yukarıda ev otomasyonundan da bahsetmiştik. HealthKit’in aksine, Apple’ın duyurduğu HomeKit ne bir cihaz, ne de bir uygulama. HomeKit, üçüncü parti akıllı kapı kilitleri, termostatlar, lambalar ve ev gereçleriyle etkileşimi sağlayacak bir API seti. Henüz örneklerine pek rastlamasak da, ileride hepimizin sahip olmasını isteyeceği bir sistemden bahsediyoruz. Mesela akıllı ev konseptinde bir eviniz olduğunu düşünün, gece yatağa girdiğinizde Siri’den kapıları kontrol etmesini, açıksa kilitlemesini, ışıkları kapatmasını ve evin ısısını 3 derece düşürmesini isteyebileceksiniz. Apple ev otomasyonu için Honeywell, Haier, August, Philips, Netatmo, Withings gibi çok sayıda üreticiyle çalışıyor ve iPhone üzerinden evi idare etmeniz için uğraşıyor. Bu markaların iPhone uyumlu cihazları ve sunacakları uygulamalar ile evinizi telefonunuzdan yönetmeniz mümkün olacak.
Yine yukarıda QuickType’ı anlatırken, üçüncü parti klavye uygulamalarının da App Store’a geleceğini söylemiştik. Artık klavye API’ı tüm geliştiricilere açıldı ve Swype, SwiftKey gibi Android’de büyük başarı yakalamış uygulamalar da duyuruyla birlikte iOS sürümlerinin çalışmalarına başladıklarını duyurdu. Böylece Apple’ın destek sunmadığı dillere destek sağlanmasına ek olarak, Swype ile gördüğümüz parmak kaydırarak yazı yazma, otomatik düzeltme ve yazı tarzını öğrenerek sonraki kelimeyi tahmin etme gibi özellikler de telefonlara gelebilecek. Şu an için SwiftKey, iOS 8 ile birlikte uygulamasının App Store’daki yerini alacağını duyururken, ilk aşamada Türkçe desteği sunmayacak. Diğer uygulamaları da yakından takip ediyor olacağız.
iOS 8’in geliştiricilere daha fazla yetki verdiği bir diğer alan da iPhone 5S ile hayatımıza giren Touch ID oldu. iPhone 5S kullanıcıları Touch ID ile yalnızca ekran kilidini açıp App Store alışverişlerine onay verebilirken, artık farklı uygulamalar da Touch ID kullanımı sunabilecek. Parmak izi ile uygulamalara güvenli girişler yapılabilecek ve uygulamaların hiçbir şekilde parmak izi verisine ulaşması mümkün olmayacak.
