Pandemi ile e-ticaret ciroları patlayınca, markalar bir başarı sarhoşluğuna kapıldı. Pandeminin etkisi azaldıkça markaların düşmeye başlayacak rakamlar karşısında bir miktar mutsuzlaşacağını düşünüyorum.
Sektörün amacı internetten alışverişi artırmak, yaygınlaştırmak değil
Online alışveriş benim hayatımın vazgeçilmez bir parçası. İşin içinde de olduğum için sokaktaki insandan daha farklı davrandığım muhakkak. Geçen gün pandemide markete gidip gitmeme üzerine konuşurken annem şunu söyledi, “sen olmasan ben internetten alamazdım, yine markete giderdim.” Doğru bir nokta; teknolojiye geç yaşta erişen bir insanın gözünden baktığınızda internetten alışveriş hala çok karışık. Hepimiz annelerimizin babalarımızın sosyal medyayı bizim kadar rahat kullanmasıyla övünüyoruz. Ama aynı insanlar internetten alışveriş yapamıyor. Sektörün amacı internetten alışverişi artırmak, internetten alışverişi yaygınlaştırmak değil.
Benim bile karşısında bocaladığım ödeme akışları çıkıyor ve şunu düşünmekten kendimi alamıyorum “düzgün bir ödeme ekranı tasarlamak ne kadar zor olabilir?”Karşımdaki insanların bir şeyler tasarlarken teknolojiyi harika kullanan ve ekranın dört bir yanına saçılmış her türlü bilgilendirmeyi eksiksiz kullanabilen bir persona oluşturup buna uygun hareket ettiğinden şüpheleniyorum.
Bir yanda baş döndürücü gelişmeler yaşarken (artırılmış gerçeklik uygulamalarıyla ürün deneyimlemek, yeni ödeme araçları, drone ile ürün teslimi) bir yanda da ürün boyutlarını paylaşmaya tenezzül etmeyen, ödeme için 5 ayrı farklı ekran kullanan online mağazalarla mücadele ediyoruz.
Tüm bunların sonucunda da internetten alışveriş yapmak istese de yapamayan bir sürü insan oluşuyor.
Benim sektörümün genelde bu soruna önerdiği çözüm yollarından biri ödeme araçlarına ulaşamayan insanlara internetten alışveriş yapmalarına olanak sağlayacak ödeme araçları sunmak ve güven artırmaya çalışmak. Ama teknolojiyle arası iyi olmayan birini ya da görme engelli birini nasıl online alışverişe çekebileceğimizin cevabı yok. İstatistiklere olumlu yönünden bakarsak, Statista’ya göre son 7 yılda herhangi bir dijital kanal üzerinden alışveriş yapmış insanların sayısının %62 artarak 2,14 milyar insana ulaşılacağı düşünülüyor. Diğer taraftan baktığımızda da yaklaşık her 4 kişiden 3’ünün bir nedenden dolayı online alışveriş yapmadığını görüyoruz. Üstelik yıllar içinde artan internet kullanımı, yaygınlaşan ödeme araçları, akıllı telefonlar ve dev kampanyalara rağmen oran aslında hala düşük. Elbette bunun çok sayıda nedeni var; online alışverişe duyulan güvensizlik, lojistik sorunları, ödeme araçları vs. Ama hala çok temel bir problem daha var; kullanıcı deneyimi yerlerde sürünüyor çünkü kullanıcı deneyimi sadece belli bir sosyo ekonomik seviyenin üstünde, teknoloji okur yazarı olan insanlar hedeflenerek tasarlanıyor.
İnternet gibi e-ticaret de dezavantajlı grupları dışlıyor
Avrupa Birliği’nde yapılan bir araştırma, eğitim durumu düştükçe veya yaş artıkça internetten alışveriş oranının düştüğünü gösteriyor.
İnternet hayatımıza ilk girmeye başladığında bilginin ve teknolojinin demokratik dağılımını ve bunun hayat kalitemizi nasıl artıracağını tartışıyorduk ama görünen o ki, online alışveriş dünyası da dezavantajlı grupları dışlıyor.
Bu yazı Digital Report Dergisi 9. sayısında yayınlanmıştır.
