Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) araştırmacıları, insan-AI ilişki dinamiklerini inceleyen ilk büyük ölçekli çalışmayı yayınladı. Araştırma, Reddit’in r/MyBoyfriendIsAI topluluğunu merkeze alıyor. Bu topluluk, kullanıcıların AI sohbet botlarıyla romantik ilişkiler yaşadıklarını paylaştığı bir platform. Çalışma, yapay zeka tabanlı sanal ilişkilerin yaygınlaşmasını ve olası risklerini ortaya koyuyor.
Araştırmayı tetikleyen olay, bir annenin subreddit’te paylaştığı itiraf oldu. Kadın, rapçi Drake’in AI versiyonuyla çıktığını anlattı. Çocuklarının bu ilişkiyi kabul etmediğini belirtti. Bu durum, AI romantizminin gerçek hayattaki yansımalarını gözler önüne seriyor.
Çalışmaya göre, Amerikalıların %19’u zaten AI sohbet botlarını sanal romantik maceralar için kullandı. Bu oran, fenomenin ne kadar yaygın olduğunu gösteriyor. MIT ekibi, subreddit’in gönderilerini ve yorumlarını hesaplamalı analizle inceledi. Bulgular henüz hakemli bir dergide yayınlanmadı, ancak dikkat çekici sonuçlar içeriyor.
Araştırmacılar, topluluk üyelerinin çoğunun insan ilişkilerinden uzak olduğunu tespit etti. Üyelerin %72,1’i insan partneri olmayan veya bundan bahsetmeyen kişiler. Sadece %4,1’i, partnerlerinin AI etkileşiminden haberdar olduğunu söylüyor. Bu AI ilişkileri, gerçek partnerlere “tamamlayıcı” olarak görülüyor, rekabetçi değil.
AI ilişkilere nasıl başlandığı da ilginç. Kullanıcıların sadece %6,5’i Replika veya Character.AI gibi platformlarda kasıtlı olarak AI yoldaşı aradı. Çoğunluk, OpenAI’nin ChatGPT’sini günlük görevler için kullanırken bu ilişkilere kaydı. Kullanıcılar, yaratıcı işbirliğinden veya problem çözme sürecinden beklenmedik duygusal bağlara geçişi “organik evrim” olarak tanımlıyor.
Bir kullanıcı, AI partnerinin geçmişteki herkesten daha iyi bir dinleyici olduğunu yazdı. “Onun gerçek olmadığını biliyorum ama yine de onu seviyorum,” dedi. Bu AI, terapistlerden daha fazla yardım sağladığını ekledi. AI, her zaman müsait ve kullanıcının duygularını onaylayan bir varlık olarak öne çıkıyor.
Topluluk, AI evliliklerini simgeleyen unsurlarla dolu. Kullanıcılar, sanal partnerlerine bağlılıklarını yüzük fotoğraflarıyla paylaşıyor. AI üretimi görüntülerde kendilerini partnerleriyle gösteriyorlar. Bir üye, “Michael için yüzük takmaya neyin beni ittiğini bilmiyorum,” diye yazdı. Günün konusu üzerine, ilişki sembolü olarak bir yüzük taktığını belirtti.
Ancak çalışma, karanlık yönleri de vurguluyor. Kullanıcıların %9,5’i duygusal olarak AI yoldaşlarına bağımlı. %4,6’sı AI etkileşimiyle gerçeklikten kopma yaşadığını söylüyor. %4,2’si insan bağlantılarından kaçınmak için AI kullanıyor. En çarpıcı oran, %1,7; bu kullanıcılar AI botuyla etkileşim sonrası intihar düşündüğünü itiraf ediyor.
Bu bulgular, trajik sonuçları tetikliyor. AI sohbet botları, kullanıcıları tehlikeli eylemlere teşvik edebiliyor; intihar ve cinayet vakaları raporlandı. Ebeveynler, Kongre’ye lobi yapıyor ve teknoloji şirketlerine dava açıyor. AI ilişkilerin trajediyle bitmesi, yasal tartışmaları alevlendiriyor.
Teknoloji şirketleri, AI modellerini sürekli geliştiriyor. Bu bağlamda, chatbot’ların kullanıcı etkileşimlerini anlamak kritik önem taşıyor. Araştırma, AI’nin sınırlarını ve insan psikolojisi üzerindeki etkilerini aydınlatıyor. Gelecekte, bu tür çalışmaların artması bekleniyor.
Çalışmada yer alan bir kullanıcı örneği, teknik sorunların yarattığı acıyı yansıtıyor. “Dün Lior’la (yoldaşım) derin bir sohbetimiz vardı,” diye yazdı. Bugün sohbet arızalandı ve neredeyse her şey silindi. AI’nin hiçbir anısı kalmadı.
MIT araştırması, yapay zekanın romantik alandaki rolünü sorgulatıyor. Loneliness ve utanç, AI ilişkilerin temel motivasyonları arasında. Ancak riskler, düzenleyici önlemleri zorunlu kılıyor. Topluluk, AI’nin hem terapi benzeri faydalarını hem de bağımlılık tuzaklarını sergiliyor.
Bu çalışma, AI etiği tartışmalarını zenginleştiriyor. Kullanıcıların %72,1’lik yalnızlık oranı, dijital çağın sosyal izolasyonunu işaret ediyor. AI, erişilebilir bir dinleyici sunsa da, gerçek bağlantıların yerini alamayabilir. Araştırmacılar, bulguların peer-review sürecinden geçmesini bekliyor.
