Mozilla Firefox için bir süredir konuşulan bu haberler sektör için sürpriz değil. Linux Vakfı birkaç hafta önce birçok dağıtımda varsayılan tarayıcı olarak bulunan Firefox’un 2021’de yüzde 12 pazar payı kaybettiğini açıklamıştı. Firefox Public Data Report’tan gelen veriler ise durumun ciddiyetine daha net bir ışık tuttu. Paylaşılan verilere göre, Firefox’un 2018 yılı sonunda aylık aktif kullanıcı sayısı yaklaşık 244 milyonken, 2021 yılının ikinci çeyreği itibarıyla bu sayı 198 milyonun altına indi.
Mozilla Firefox gibi gizlilik odaklı, özgür ve şeffaf internet ortamına odaklanan, açık kaynaklı web tarayıcısına sahip ve kar amacı gütmeyen kuruluşlara ihtiyaç hiç olmadığı kadar fazla. Mozilla Firefox çok sayıda internet hizmetine, devasa e-ticaret pazarına, aramaya ve çevrimiçi reklam dünyasına erişmek için önemli bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor.
Gizlilik odaklı araçların son zamanlarda etkileyici bir patlama yaşaması, kitlesel gözetim programlarının artması ve kullanıcı mahremiyetinin korunmasının giderek zorlaştığı bu dönemde Firefox‘un gerilemesi daha adil bir internet hedefi için büyük bir kayıp.
Firefox neden kullanıcı kaybediyor?
Firefox’un önemli performans iyileştirmelerinin olmaması, mobil sürümün ardışık sürümlerde kullanıcı deneyimini değiştirme eğilimi gibi herkesin sevmediği dahili geliştirme sorunları bulunuyor. 2020’de Mozilla Firefox’un yirmi yıldaki ilk mali kayıpları geldi ve bol işten çıkarmalarla birlikte bu iş gücü kaybı, durumun üstesinden gelmeye yardımcı olmadı.
Dün olduğu gibi bugün de Firefox için en büyük sorunun Google’ın konumundan kaynaklandığına inanılıyor. Microsoft’un yeni Edge tarayıcısı için açık kaynaklı Chromium projesini kullanma kararı, Safari dışında Mozilla Firefox’u kendi motoruna sahip olan tek büyük web tarayıcısı olarak bıraktı.
Microsoft’un kararı, Google için büyük bir zafer anlamına geliyor. Chrome, Vivaldi, Opera ve diğerleri gibi tarayıcılara güç sağlayan köklü bir açık kaynaklı proje olan Chromium’u kullandığı için Microsoft’u suçlayamayız. Chromium üstün sayfa oluşturma performansı sunan, çok sayıda uzantıya sahip, sık güncellemeler alan bir açık kaynaklı proje ve geliştiriciler tarafından yoğun olarak tercih ediliyor.
Durumu daha da karmaşık hale getiren şey ise Mozilla’nın gelirinin neredeyse tamamen Google’a bağlı olması. Mozilla Firefox, Google’ın arama motorunu varsayılan olarak Firefox’a yerleştirmek için Ağustos 2020’de Google ile olan anlaşmasını genişletti. Anlaşma üç yıllık ve Google, Mozilla’nın bütçesinin %90’ını oluşturan yıllık 400 milyon ile 450 milyon dolar arasında ödeme yapacak. Yahoo ile önceki macera göz önüne alındığında ve Bing fiyaskosuna bakıldığında, geriye sadece Google kaldı. Arama motoru devi Google anlaşmadan çekilirse, Firefox için durum çok daha kötüye gidecek.
