Son günlerde bir trend haline gelen NFT, dijital sanat satışlarını da artıyor. Bununla birlikte dijital sanat hırsızlıkları da yaşanmaya başlıyor.
- Bir tuvalet kağıdı markası da NFT pazarına girdi
- NFT, spor dünyasında yeni bir yatırım trendi haline geliyor
- Jack Dorsey, ilk tweet’ini NFT olarak 2,5 milyon dolara satıyor
Bilindiği üzere Beeple isimli bir sanatçının bir eseri için 69 milyon dolar, Cristiano Ronaldo’ya ait futbol kartı için yaklaşık 300 bin dolar ve bir video oyunundaki bir arazi parçası için bir milyon dolar para ödendi. Tüm bunlar NFT aracılığı ile gerçekleşti.
Birkaç aydır blockchain ve kripto para dünyasında devrim yaratan bir fenomen olan NFT ile ilgili çarpıcı haberler görmeyi başladık. Ama şimdilik sanat piyasasını patlatan ve en azından koleksiyon yapan bu yeni dünya ile çözülmesi gereken pek çok bilinmeyen var. Komisyonlar, çalışmanın yaratıcısı, bu projeleri ölçeklendirme olanakları, çevresel etki veya kopyalar hakkında çeşitli şüpheler var.
Bu sorulardan bir tanesi de NFT’nin çalınması ile ilgili. Acaba dijital bir sanat içeren değerli bir NFT çalınırsa ne olur?
Dijital sanat hırsızlıkları başlıyor
Bugünlerde yayınlanan bir haber, bu hafta birkaç kullanıcının NiftyGateWay sitesindeki hesaplarının ve dolayısıyla yüzbinlerce euro değerindeki koleksiyonlarının çalındığını gösteriyor. Şirket, olanları araştırdıktan sonra, çıkan büyüık ‘hackleme’ iddialarını reddediyr. Ancak garip hareketler tespit ettiğini ve iki aşamalı kimlik doğrulamasını etkinleştirmemiş olan bazı kullanıcıların etkilenebileceğini belirtiyor.
Aynı zamanda, The Verge gibi medya organlarında yayınlanan bilgiler, çarpıcı bazı ihtimalleri ortaya koyuyor: Blockchain teknolojisinin doğası gereği, bir NFT eserinin çalınması, eserlerin yaratıcılarının veya yatırımcılarının o NFT’yi bir daha kurtaramayacağı ve göremeyeceği anlamına geliyor olabilir. Fakat durum o kadar da basit değil.
Blok zinciri teknolojisi, NFT’lerin merkezi olmayan ağlarda, halihazırda birkaç alternatif olmasına rağmen çoğunlukla Ethereum’da kayıtlı olmasını sağlıyor. Nifty gibi birçok platform, güvenilir, iyi tasarlanmış ve ticaret için basit bir pazar sunan aracılar olarak öne çıkıyor. Tüm bu varlıklarda, sahiplik veya güvenlik gibi konuları kullanıcıların kendi ellerine bırakıyor, ancak uzmanlar bunu o kadar net görmüyor. Dijital hukukta uzmanlaşan avukatlar, bu konuda hala bir düzenleme eksikliği olduğunu ve bu platformun alması gereken bazı kararların olduğunu savunuyor.
Zira söz konusu web sitesi bir ‘hack’ olduğunu kabul ediyor, ancak bu durumdan sorumlu olmadığını söylüyor. Sonunda, varlık kendi platformundaysa, kullanıcı bu sorunun yaşanması ihtimaline karşı bir sözleşme imzalamak durumundadır. Başka bir konu da, kişisel bir cüzdanda bulundurulan dijital bir sanat eserinin bir açık veya ihmalden ötürü çalınması olayıdır.
Ekonomik miktarları olan herhangi bir piyasa şu ya da bu şekilde düzenlenir, ancak geçmişte kripto para borsalarının iflasıyla gördüğümüz gibi (DAO ve Mt. Gox en iyi bilinenlerden ikisidir) bugün hala bu konuda alınacak uzun bir yol vardır.
List of stolen pieces from @niftygateway hack. Not one other account of mine compromised and other ppl on NG same hack. $150K+ of things stolen. pic.twitter.com/GEC3Y4PdHQ
— Keyboard Monkey -KBM- (@KeyboardMonkey3) March 15, 2021
Bu mevcut düzenleme eksikliği, bu sorunların çözümünün hala havada olduğu anlamına geliyor. Twitter hesaplarında etiketleen koleksiyonerlerin bazılarına göre, platform sonunda eserlerinin çoğunu geri verebildi, ancak hepsini değil, kalan eserleri ve değerlerini kayıp olarak sildi.
Platform yaptığı çalışmalara devam ederse, sanat eserlerinin çıkışını engellemek hala mümkün. NFT’nin hala cüzdanlardan birinde olduğu ve çalınmasının engellenebileceği düşünülüyor. Fakat durumun tamamen düzeltilmesi çok zor görünüyor.
Bu platform, işlemlerin yalnızca kendi alanında gerçekleşmesini sağlayan ve en azından bir süre platformdan ayrılmayan ana blok zincirinin dışındaki zincirler olarak bilinen bir ‘yan zincir’ kullanıyor olabilir.
Web sitenizde yapılan NFT işlemleri yalnızca veritabanınıza kaydedilir, bu nedenle biraz daha güvenlidir çünkü hareketi en azından bir süre kontrol edersiniz ve ‘cüzdanın’ kendisinden farklı bir ‘cüzdan’a’ geçiş için talep ettiği komisyon maliyetlerinden kaçınırsınız. Ürün sahibi tarafından alınmak istediğinde verilir. Elbette, bunun olumsuz yanı, platformun işlerinizi halledeceğine ve işlemlere ve hareketlere saygı duyacağına güvenmeniz gerektiğidir.
Çalınan NFT’ler nasıl takip edilir?
NFT’ler ile ilgili en ilginç konulardan bir tanesi de, platformun dışına çıktıktan sonra bile mutlak olarak takip edilebilmeleridir. Yani jetonun tüm hareketleri, bir tür tarih ve yazarlık sertifikası ve dijital mülkiyet verme fikriyle kaydedilir. Kayıtlar gösterilir ve herkese açıktır, ancak belirli bir anda ona kimin sahip olduğu, nasıl edindikleri veya nasıl taşıdıklarıyla ilgili bilgiler net değildir.
I caught my account getting hacked right as it was happening. @niftygateway seemed to be able to lockdown the account where all my nfts got transferred to so that they never left the platform.
— Lt.Crandog (@LtCrandog) March 16, 2021
Bazı ülkelerde Nifty gibi platformları yargılamak için yasalar var ama bu kolay değil. Örneğin, hesapların kendisinin ‘hacklenmesi’ şu anda hemen hemen tüm ülkelerde ceza kanunu kapsamındadır. Ve bir yargıç bile bu tür suç belirtilerini görürse uluslararası düzeyde soruşturma açılmasını isteyebilir. Bununla birlikte, şüpheler dijital varlığın kendisiyle birlikte gelir.
Ancak bir tartışma daha var: NFT maddi bir mal mı, para mı, kripto varlık mı, yoksa finansal varlık mı? Bu sorunun yanıtı halen tartışılmaktadır. Ve neredeyse tüm bu tartışmaların anahtarı bu sorunun cevabıdır.
Aynı tartışmayı takiben, bunu taşınabilir bir mülk olarak ele alırsak; zamanaşımı süresinin sona ermesi şartıyla veya alt devralma durumunda durum ne olacak. Elbette tüm bunlar suçluları bulmak ve yakalamak için sorulan sorular.
Mağdurun zincir üzerinde ‘jetonunu’ görebildiğini ve hiçbir şey yapmadan onu kimin çaldığının görebildiğini düşünün. Sanki arabanız çalınmış ve siz hiçbir şey yapamadan uzaklaştığını izliyor gibisiniz.
Bu son nokta, NFT için hayati önem taşımaktadır, çünkü bu durumlarda eserlerin çoğu, büyük platformlardan ikincil pazarlara doğru kaybolur ve jeton izlenebilir olsa bile, artık çalıntı bir nesne olarak kabul edilemeyeceği bir noktada olacaktır.
Sorun şu ki, bu eserlerin satışlarının çoğu ikincil pazarlarda gerçekleşiyor, platformlardan çıkıyorlar ve P2P işlemleri ile satılıyorlar. Bu nedenle bu ortamlarda NFT’nin nereden geldiğine pek bakılmıyor. Bu ‘kara’ dijital sanat pazarı, analizinde çalınan eserlerin çoğunun daha sonra olası kontrollerden kaçınmak için Twitter veya Discord gibi ağlarda yeniden satıldığını platformun kendisi tarafından bile kabul ediyor.
3/4
We encourage our users to enable 2FA that we provide on the platform and never reuse passwords. We have seen some reports that NFTs involved in these account takeovers were sold in transactions negotiated over Discord or Twitter.
— Nifty Gateway Studio (@niftygateway) March 15, 2021
Tüm bu nedenlerden dolayı, birçok uzman, biraz daha fazla güvenliğe sahip olmanıza izin veren piyasa platformlarının dışında fiziksel bir kripto para birimi cüzdanı veya kişisel bir dijital cüzdan seçmeyi öneriyor.
Bunun nedeni hala devam eden kripto para borsası davaları. Birçok kişinin borsa tarafından sunulan ‘cüzdanlarda’ kripto para birimleri vardı, ancak web sitesi bir ‘hack’ geçirdi, iflas etti ve çoğu kullanıcı parayı bir daha hiç görmedi ya da en azından paranın önemli bir bölümünü kaybetti. Ayrıca, bu sitelerin çoğunun emanet fonları veya benzeri bir şeyi yoktur ve bağımsızdır, bu nedenle dikkatli bir şekilde ilerlemek gerekir.
Avrupa, MiCA ile kripto varlık piyasalarını düzenleyecek
Avrupa’nın düzenlemesi, prensip olarak, onaylanmaya çok yakındır ve hırsızlık, yükümlülükler ve garantiler hakkındaki bu soruların çoğuna bir yanıt sağlayabilir. Kripto Varlık Piyasaları (İngilizce kısaltması ile MiCA) ortaklığında gerçekleştirilecek olan Avrupa Birliği düzenlemesi, tüm kripto varlık piyasasını bölgesel düzeyde düzenlemeyi amaçlamaktadır ve ne zaman onaylanacağı veya herhangi bir değişikliğe uğrayıp uğramayacağı henüz bilinmemektedir. Bununla birlikte işaretler 2021 veya en geç 2022 sonuna işaret etmektedir.
Bu düzenleme, Nifty gibi ‘borsaları’ veya platformları çok daha güvenli bir hale getirecek ve bu alana girmek isteyen herkesin uyması ve her şeyden önce hazırlıklı olması gereken bazı kurallar getirecek. Şimdiye kadar kripto varlıkları ile çalışabilmek için bir web sitesinden biraz daha fazlasına sahip olmak yeterliydi ama bu durum artık bitecek ve bilmeden giriş yapanlar sorumlu hale gelebilecekler.
