Kripto madenciliği, staking, lending ve düzenli faiz geliri sağlayan sistemlerdir. Genellikle uzun vadeli yatırımcılar tarafından tercih edilir.
Sonunda yatırımcı için aynı noktaya götürse de, staking ve lending kripto para ekosisteminde farklı şeylerdir. Bilinçli bir yatırımcıysanız, staking ve lending hakkında temel bilgilere sahip olmalısınız.
Staking nedir?
Staking yapan madenciler, kripto para birimlerini cüzdanlarına kilitleyerek blok zincirindeki işlemleri doğrular ve transferler gerçekleştirir. Kilitli kripto para birimleri, teminat olarak kabul edildikleri için ağın güvenliğini sağlamaya da yardımcı olur. Stake yapan yatırımcılar, ağın koşullarına bağlı olarak belirli bir yıllık faiz yüzdesi veya madencilik geliri ile ödüllendirilir. Bu yatırımcılar ayrıca ağdaki güncellemeler hakkında oy verebilir veya fikir verebilir. Her yatırımcı, kilitli tuttukları ile aynı miktarda oy hakkına sahiptir. Bu nedenle, uzun vadeli yatırımcılar, kripto para birimlerini bir borsada veya soğuk cüzdanda tutmak yerine, varlıkları üzerinden faiz geliri elde etmeyi de düşünebilirler. Aslında, hemen hemen her büyük borsa, ağlarda stake etmeyi kolaylaştıran çeşitli sistemlere sahip.
Kripto staking ile pasif gelir elde etme
Yatırımcıların kilitlediği paralar, ağ tarafından yeni bloklar oluşturmak ve ağdaki işlemleri onaylamak için kullanılır. Ne kadar çok kripto paranız varsa, kripto paralarınız işlemlerde o kadar çok kullanılır. Yeni blokta işlenen her bilgi, bir kripto para birimi tarafından, yani aslında madenci tarafından doğrulanır. Çünkü doğrulama için kripto para birimini ağa kilitleyen madencidir.
Güvensiz bir ağda stake yaparsanız, bir saldırı veya ağ çökmesi durumunda kripto varlıklarınızı kaybedebilir veya değer kaybı yaşayabilirsiniz. Bu nedenle hem kalite hem de fiyat olarak artacağını düşündüğünüz bir kripto para blok zincirine yatırım yapmalısınız. Böylece kilitlediğiniz kripto paraların değeri USD olarak artacak ve staking sonucunda faizden elde ettiğiniz kripto paraların değeri yükselecektir.
Lending nedir?
Lending, aracı şirketler aracılığıyla kripto paranızı ödünç vererek belirli faiz oranları ile gelir elde etmenizi sağlayan sisteme verilen isimdir.
Lending yapmanıza izin veren platformlar, çeşitli kripto para birimleri ile bir kredi havuzu oluşturur. Merkezi olmayan borsalar, takas işlemlerini daha hızlı hale getirmek için likidite havuzları da oluşturur. Bu havuzların faiz oranları anlık veya günlük olarak değişebilmekte, havuzlardan elde edilen kredi gelirleri anında veya günlük olarak hesaba aktarılabilmektedir. 2020’nin ortalarından itibaren hızla büyüyen DeFi ile bu işlemlerin sayısı artabilir.
En çok stake edilen kripto para birimleri
Ethereum, stake eden yatırımcılara yıllık %5 ila %20 arasında getiri sunar. Ethereum blok zincirinde stake edebilmek için minimum 32 ETH’ye sahip olmanız gerekirken, Binance gibi borsalarda çok daha düşük miktarlarla stake yapabilirsiniz. Staking için elde ettiğiniz gelir, ağdaki işlem sayısına ve sıkışıklığa bağlı olarak değişebilir.
Proof of Stake için bir konsensüs algoritmasına sahip olan ve stake etmeyi destekleyen daha birçok coin var. Solana (SOL), Algorand (ALGO), Tezos (XTZ), Celo (CELO) ve daha birçok blok zincirinde stake yaparak pasif gelir elde edebilirsiniz. Hangi kripto para birimini stake etmek isterseniz isteyin, yatırımınızın ani fiyat düşüşlerinden ve ağ çökmelerinden zarar görebileceğini unutmayın.
En iyi lending ve staking platformları
En çok kullanılan dexler Uniswap, dYdX, PancakeSwap, Sushiswap ve TraderJoe’dur. Farklı merkezi olmayan borsalar, farklı blok zinciri ağlarında işlem yapar. Örneğin, varlıklarınız Ethereum ağındaysa, getiri toplamak için Uniswap, dYdX ve SushiSwap kullanabilirsiniz. PancakeSwap, Binance Smart Chain’de işlem görüyor. Trader Joe, Avalanche ağında işlem yapıyor. SushiSwap, Kine, 1inch Exchange gibi exchange’ler birden fazla ağ ile çalışabilir. Merkezi olmayan borsalar bunlarla sınırlı değil, her ağ için yüzlerce merkezi olmayan borsa bulunmaktadır.
Sator Coin (SAO) nedir ve nasıl alınır?
Sonuç
Stake getirileri, lending getirilerinden daha yüksektir. Verim çiftliği (Yield farming) getirileri ikisinden de yüksektir. Stake yaparak, PoS konsensüsünü kullanan madencilik algoritmalarına sahip blok zincirlerde doğrulayıcı olarak aktif bir rol oynayabilirsiniz. Ağdaki güncellemeler ve gelişmelerde söz sahibi olmak istiyorsanız staking yapmanız gerekiyor. Ancak bunlarla ilgilenmiyorsanız, lending de sizin için iyi bir seçim olabilir. Ne olursa olsun uzun vadede paranızı iyi değerlendirmek ve enflasyonun kötü etkilerinden korunmak için bu tür sistemlere mutlaka göz atmalısınız.