Ticaret Bakanlığı, influencer’lar aracılığıyla yapılan reklamlar hakkında yol göstermek amacıyla, Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuzu yayımladı.
Influencer kimdir?
Kılavuzda, sosyal medya hesabından kendisine ya da reklam verene ait bir malın, hizmetin satışını veya kiralanmasını sağlayan, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek, ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişiler, “sosyal medya etkileyicileri” olarak tanımlanıyor.
Paylaşımların reklam olduğu ilk bakışta anlaşılmalı
Kılavuz influencer’lar tarafından tüketiciye yönelik yapılan her türlü reklam ile ticari uygulamayı kapsıyor. Kılavuz ile influencer’ların ve reklamverenlerin yükümlülükleri ve reklam içerikli paylaşımların nasıl olması gerektiği düzenlendi. Influencer’ların yapacağı reklamların, açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunlu. Bu şekilde, tüketicinin aldatılmasının önüne geçmek ve paylaşımın reklam amacıyla yapıldığının açıkça anlaşılması amaçlanıyor.
Influencer’ların reklam verenden fayda (maddi kazanç, ücretsiz/indirimli mal veya hizmet gibi) sağladığı paylaşımlarda ise bu durumun paylaşımda belirtilmesi gerekiyor. Bunun yanında, paylaşımın yapılacağı platforma ve paylaşımın niteliğine göre, paylaşımda bulunması zorunlu unsurlar da belirlendi. Örneğin, Instagram üzerinden yapılan fotoğraflı bir paylaşımda, fotoğrafın içinde, altında veya açıklamalarında “#Reklam, #Reklam/Tanıtım, #Sponsor, #İşbirliği, #Ortaklık, “@[Reklam veren] ile işbirliği”, “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”, “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı” açıklamalarından en az birine yer verilmeli. Yine video paylaşım/canlı yayın platformları, kısa süreli paylaşım platformları ve podcast platformlarındaki paylaşımlar için de özel düzenleme mevcut. Bu etiket ve açıklamalar, kolaylıkla fark edilebilmesi ve paylaşımın reklam içerikli olduğunun ilk bakışta anlaşılabilmesi için renk, büyüklük gibi açılardan da belli standartlarda olmalı.
Deneyimlenmeden tavsiye edilmemeli
Influencer’lar takipçi kitlelerine bir mal veya hizmeti daha önce kullanmış olduğu ve bundan duyduğu memnuniyetten bahsederek öneride bulunur. Ancak zaman zaman influencer’ların bir mal veya hizmeti daha önce kullanmadığı halde aksi yönde bir algı yarattığı, mal/hizmet tanıtımına ilişkin maddi gelir elde etmesine rağmen kendisinin tüketici olduğu izlenimi oluşturduğu bilinmekte. Kılavuz ile birlikte bu şekilde yanıltıcı reklamların önüne geçmek için influencer’lara yönelik yükümlülükler getirildi. Bunlardan en dikkat çekenleri; influencer’ların deneyimlemedikleri mal/hizmetin tanıtımı yapamaması, tanıtılan mal/hizmetten fayda sağlaması halinde kendini tüketici olarak tanıtamaması ya da bu şekilde bir algı yaratamaması veya kendisine reklamveren tarafından hediye edilmiş bir mal/hizmeti satın aldığı yönünde izlenim oluşturamaması.
Reklamveren de sorumlu
Reklam verenler, kılavuz hakkında influencer’ları bilgilendirme, mevzuata uygun davranmalarını isteme ve influencer’ların yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba gösterme konusunda sorumlu. Ayrıca reklamverenler, reklam ajansları ve influencer’lar,, kılavuza uyum konusunda ayrı ayrı sorumlu. Yoksa idari para cezası dahil yaptırımlar söz konusu olabilir.
