Uluslararası Af Örgütü, Google’ın yapay zekanın silah ve gözetim araçlarının geliştirilmesinde kullanılmasına yönelik yasağını kaldırmasının insan haklarına ciddi bir darbe olduğunu ifade etti. Google’ın bu kararına tepkiler sürerken, özellikle yapay zekanın güvenlik, savaş ve gözetim alanlarındaki potansiyel kötüye kullanımına dair kaygılar artıyor.
Uluslararası Af Örgütü, şirketin yıllarca yapay zekanın insan haklarına zarar verecek şekilde kullanılmasını engellemeye çalıştığını hatırlatarak, bu yasağın kaldırılmasının “utanç verici” olduğunu belirtti. Örgüt, yapay zekanın kitlesel gözetim, ayrımcılık ve şiddet araçlarına dönüşebileceğini ve bunun gizlilik hakkı gibi temel insan haklarını ihlal edebileceğini vurguladı.
Google’ın, “silahlar ve gözetim sistemleri gibi genel zarara yol açabilecek teknolojileri kullanmama taahhüdünü” kaldırması, şirketin önceki insan hakları ilkesinden sapması anlamına geliyor. Google, bu değişiklikle birlikte şirketlerin ve devletlerin “ulusal güvenliği desteklemek amacıyla” yapay zeka teknolojileri üzerinde işbirliği yapması gerektiğini savunuyor. Ancak bu karar, bu teknolojilerin olası kötüye kullanımını engelleyecek denetimlerin yokluğuna yol açabilir.
Uluslararası Af Örgütü Yapay Zeka ve İnsan Hakları Araştırmacısı Matt Mahmoudi, Google’ın yapay zeka ilkelerini değiştirmesinin ardından, devletlerin bu teknolojilerin kullanımını denetleyen bağlayıcı insan hakları yasaları çıkarması gerektiğini belirtti. Mahmoudi, teknoloji şirketlerinin kendi kendini düzenleme söylemiyle insan haklarını korumak için güçlü bir mevzuatın oluşturulması gerektiğini ifade etti.
Google’ın geçmişteki yalnızca barışçıl kullanım taahhüdü
Google, daha önce yapay zeka teknolojilerini savaş alanlarında ve kitlesel gözetleme ağlarında kullanmama taahhüdü vermişti. Ancak, Donald Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturmasıyla birlikte şirket, bu taahhüdünü sessizce rafa kaldırmış ve askeri sanayiyle işbirliğine gitmişti. 2018’de, Google Pentagon için bir yapay zeka projesi geliştirmeye başlamış, ancak bu proje büyük bir tepkiye yol açmış ve birçok çalışan bu nedenle işten ayrılmıştı.
Savaşın ve gözetimin teknolojisi
Google, şu anda sadece bir teknoloji şirketi değil, aynı zamanda dünyanın en büyük veri toplama ve analiz merkezi. Arama, YouTube, Gmail gibi platformlar sayesinde milyarlarca insanın verisini işleyen şirket, gizlilik konusunda ciddi endişelere yol açıyor.
Şirketin silah sanayisiyle olan geçmiş ilişkisi, giderek daha fazla göz önüne çıkarken, Google’ın bu alandaki yatırımları da artış gösteriyor. 2025 yılı itibariyle yapay zeka projelerine 75 milyar dolar harcanması planlanıyor. Bu şirketin savaş alanlarında ve askeri sistemlerde kullanıma yönelik yapay zeka projelerine verdiği desteğin somut bir örneği olarak yorumlanabilir.
Google’ın bu tür projelere verdiği destek, şirketin etik sorumluluklarını daha da sorgulatıyor.
Distopik bir gelecek gelecek mi?
Google’ın bu kararı, yapay zekanın daha fazla otoriter rejimler ve savaş araçları için kullanılmasının önünü açıyor. Artık teknoloji şirketlerinin etik sorumluluklarını yerine getirmeleri beklenmiyor, yerine kar maksimize edilerek savaş ve gözetim teknolojilerine hizmet edilmeye başlandı. Bu kararlar, insanlık için büyük bir tehlike oluşturuyor ve gelecekte yapay zekanın yönetim ve savaş kararlarında daha fazla söz sahibi olacağı bir distopik geleceği işaret ediyor.
Google’ın bu yeni adımları, “skynet” gibi makinelerin insana karşı savaşması olasılığını daha yakın hale getiriyor. Bu gelişmelerin en endişe verici yönü, etik kaygıların geride bırakılarak sadece ekonomik çıkarların ve askeri işbirliklerinin ön plana çıkması.
