Amazon’un ABD’deki yüz milyonlarca müşterisi, toplu dava iddiasına göre fazla ödeme yapmış durumda. İddiaya göre Amazon, çoğu müşterisini eşit veya hızlı teslimat sürelerine sahip ucuz ürünler yerine daha pahalı ürünleri öneriyor. Platform bu ürünleri satın almaya yönlendirmek için algoritmasını “rutin olarak” pahalı satın alma hizmetine ayarlamış durumda. Müşterilerinden bazıları bu durumu fark edip Amazon’u dava etti ve toplu dava süreci başlamış oldu.
Davanın iddiasına göre Amazon’un “Satın Al” veya “Sepete Ekle” seçeneklerini sunan ve sepete gittiğiniz alanın adı olan “Alma Kutusu”nu, yani “Buy Box”ı yönlendiren önyargılı bir algoritması bulunuyor. Burada sepete eklediğiniz ürünleri görebiliyorsunuz. Ayrıca aynı alanda satın alma ve göz atma geçmişine göre önerilen ürünlerde bulunuyor. Davayı açan müşterilere göre, kullanıcıların neredeyse %98’i en az bir kere Buy Box’ta önerilen ürünlerden satın aldığını iddia etti. Bu satın almaların çoğunda müşteriler, iddia edildiğine göre, önerilen ürünlerin platformdaki en iyi fırsatları sunduğuna “makul” bir şekilde inanıyorlar.
![Amazon'un gizli bir algoritması mı var? 2 Amazon'un gizli bir algoritması mı var?](https://digitalreport.com.tr/wp-content/uploads/2024/02/anirudh-wKeZstqxKTQ-unsplash_result.jpg)
Amazon, hızlı teslimatlı daha ucuz ürünleri gizliyor
Yapılan incelemelerden sonra müşteriler çoğu zaman yanıldıkları ortaya çıktı. Şikayette, Amazon’un kendi perakendecilerinden ve Amazon’un Teslimat Yoluyla Doldurma (FBA) programına katılan satıcılardan gelen ürünleri öne çıkardığı ifade ediliyor. Öte yandan bu iki opsiyona dahil olmayan satıcıların ürünleri daha ucuz olsa bile “Buy Box”ta yer almıyor.
Şikayete yer alan ifadeye göre; “sonuç olarak, tüketiciler Amazon’un en yüksek ücretleri kazanacağı teklifleri görüntülemeyi seçtiği için daha ucuz fiyatlardan satın alınabilen ürünler için rutin olarak fazla ödeme yapmaktadırlar.” ABD ve Avrupa Birliği yetkilileri, Amazon’un iddia edilen rekabeti engelleyici Buy Box algoritmasını araştırdı ve en az 2016’dan beri FBA satıcılarını “tercih ettiğini” doğruladı. 2021’de İtalya Rekabet Otoritesi, Amazon’a bu haksız uygulamaları nedeniyle 1 milyar dolardan fazla ceza verdi. 2022’de Avrupa Komisyonu, Amazon’u “Buy Box’ta neyin öne çıkacağına karar verirken tüm satıcılara eşit muamele yapmaya” zorladı.
Davalılar, Amazon’un 2020’de algoritmayı düzelttiğini iddia etmesine rağmen, Buy Box algoritmasıyla ilgili tüm endişeleri gidermediğini belirtiyorlar. Avrupa yasal düzenlemeler kapsamında avukatlar, 2023 itibarıyla “kendi yargı bölgelerindeki Buy Box önyargısını gidermek için Amazon’a daha fazla adım atmaları için baskı yapıyorlar.”
![Amazon'un gizli bir algoritması mı var? 3 Amazon'un gizli bir algoritması mı var?](https://digitalreport.com.tr/wp-content/uploads/2024/02/wicked-monday-jxhM5Ni46zw-unsplash_result.jpg)
Kaliforniya’da uzun süredir Amazon’dan alışveriş yapan iki müşteri, Jeffrey Taylor ve Robert Selway, Amazon’un kendilerini ve yüz milyonlarca ABD müşterisini “kasıtlı olarak” ve “aldatıcı bir şekilde” yanılttığını düşünüyor. Taylor ve Selway’in avukatı Steve Berman, Amazon’un müşterilerine “büyük bir yük” yüklediğini belirtti. Diğer Amazon’un Buy Box üzerine açılan davalardan farklı olarak, bu dava müşterilere verilen zararlar üzerine tazminat talep ediyor.
Davalılar, mahkeme jürisinin Amazon’nu müşterileri bilerek daha yüksek fiyatlı ürünlere yönlendirmeye devam ettiğine yönelik karar vereceğini umuyorlar. Ayrıca Kaliforniya’daki davayı ABD’nin Washington eyaletinde bir federal mahkeme üstlendi. Mahkeme Amazon’un satışlarına iddia edilen önyargılı algoritmaları kullanmaktan kalıcı olarak vazgeçmesini istiyor. “Müşteri merkezli” bir şirket olmaya çalıştığını iddia eden Amazon’un, “Washington Tüketici Koruma Yasası’nı ihlal ederek, kârlarını ve tüketici fiyatlarını yüksek tutmak için aldatıcı bir düzenleme kullandığını iddia ediyorlar,” diye dava edildi.
Amazon Prime Video yurtdışında davalık oldu
Amazon’un ödemesi gereken tazminatın boyutu şu anda bilinmiyor. Amazon’un 300 milyonluk kullanıcı tabanının %80’inin ABD abonelerinden oluştuğu tahmin ediliyor. Ayrıca iddialar ispatlanırsa kullanıcılar son yedi yılda alışverişlerinin çoğunda fazladan ödeme yaptılar. Geçen yıl Amazon’un ABD’deki satışları 574 milyar doları aştı.
Öne çıkan kaynak görseli: Andrew Stickelman / Unsplash