2022 yılında milyarlarca dolarlık kripto dolandırıcılıkları gerçekleştirildi. Çalınan kripto para miktarı şaşırtıcı olsa da, her şey sadece parayla ilgili değil.
En büyük kripto dolandırıcılıkları (2022)
Listede yer alan sayısız plan ve dolandırıcılık yoluyla önemli miktarda para aklandı. Altı rakam değerinde çalınan kripto para birimiyle kaçan kişiler tarafından gerçekleştirilen bu hack’lemelerin ve kripto dolandırıcılıklarının bazılarının cesareti ve özgünlüğü dikkat oldukça dikkat çekiciydi.
İşte 2022 yılında gerçekleşen en büyük kripto dolandırıcılığı…
BBC davası
Herkes iyi bir “sıfırdan zengin olma” hikayelerinden hoşlanır. Açıkçası, BBC bu hikayeye o kadar hayran kaldı ki, sıfırdan zenginliğe ulaşmak için kripto para dolandırıcılığı kullanan kişi hakkında kapsamlı bir soruşturma yürütmeyi ihmal etti.
Birminghamlı yerel bir kripto para yatırımcısı olan Hanad Hassan, BBC tarafından şubat ayında yayınlanan bir yazıda yer aldı. Yazıya göre, Hassan geçen yıl kripto para birimine 50 sterlinlik yatırım yaptı ve bunu milyonlara dönüştürmeyi başardı! Sadece bu da değil. Raporda ayrıca Hassan’ın yeni bulduğu parayı topluluk üyelerine yardım etmek için kullanma arzusuna da yer verildi.
Ancak internette Hassan’ın dolandırıcı olduğuna yönelik bir ton şikayet bulunuyordu.
Hassan, Nisan 2021’de bir “hayırseverlik token’ı” olan Orfano’yu tanıttı. Bir kripto para birimi yatırımı olmasının yanı sıra, hayır kurumlarına yardım etmek için gelirlerin yüzde 3’ünü ayırıyor. Bu, kripto dolandırıcılıklarında yatırımcıları akıllıca finansal kararlar aldıklarını düşünmelerini sağlamak için kullanılan tipik bir stratejidir. Birkaç ay sonra Orfano, yatırımcıların tüm parasıyla birlikte birdenbire kapandı. Kullanıcılar paralarına erişim sağlayamadı ve hiçbirini çekemedi.
Bir ay sonra Hassan, Orfano’nun adını OrfanoX olarak değiştirdi ve bu token’da yeni yatırımcıları bir kez daha kandırdı.
Senaryo o kadar saçma ki kripto para eleştirmeni ve “Attack of the 50 Foot Blockchain”in yazarı David Gerard bu senaryolardan birini önermişti. Gerard’a göre, kripto dolandırıcısı Hanad Hassan, BBC’nin We Are England: Birmingham’s Self-Made Crypto-Millionaire başlıklı 30 dakikalık bir belgeseline konu oldu. BBC ayrıca onun hakkında bir “şişirme haber” yayınladı.
Hassan’ın kripto dolandırıcılığı 2021’de gerçekleşse de, BBC’yi bu yıl da aldattı. Hassan’ın hikayesine inanmaya bağlanmışlardı. Sahtekarlık içinde sahtekarlık.
615 milyon dolarlık Axie Infinity dolandırıcılığı
Biri sizden 615 milyon dolar çalsa, bir şeylerden şüphelenmez misiniz? Belli ki en ünlü kripto para oyunlarından biri olan Axie Infinity’nin geliştiricisi Sky Mavis sizin kadar şüpheci değil!
Axie Infinity’ye güç veren Ethereum tabanlı yan zincir olan Ronin blok zincirinde, bilgisayar korsanları mart ayında bir güvenlik açığı buldu. Daha da kötüsü, Sky Mavis’in aralık ayında güvenlik protokollerini azaltan güncellemesi güvenlik açığına neden oldu. Sadece birkaç ay sonra, bilgisayar korsanları senaryodan yararlanmayı başardılar, çünkü güvenlik açığı düzeltilmemişti.
Sky Mavis sonunda yüz milyonlarca doların kaybolduğunu nasıl öğrendi? Bir kullanıcı para çekmeye çalıştı ancak artık likidite olmadığı için başarısız oldu.
Axie Infinity, oyuncuların katılmak için pahalı NFT’ler satın almalarını gerektiren, oynayarak kazanılan bir kripto para oyunudur. Daha sonra bu NFT’leri oyunu oynamak ve kripto para biriminden gerçek para kazanmak için kullanabilirler. Bununla birlikte, NFT’ler çok pahalı olduğu için, onları satın alamayan kullanıcılar, oynamak için diğer oyunculardan NFT’lerini ödünç alarak, kazandıkları ödülleri NFT sahipleriyle paylaşmaya zorlayan sömürücü “burslar” ile karşılaşıyorlar.
Ancak, Axie Infinity gibi oynayarak kazanılan oyunlar Filipinler gibi ülkelerde popülerlik kazandı, çünkü oyuncular maaşlarıyla karşılaştırılabilir düzeyde para kazanabiliyor. Ne yazık ki, bu kişiler de yaşanan saldırının kazançlarına erişememelerine neden olduğunu öğrendi.
O zamandan beri Axie Infinity, kullanıcılarına çalınan parayı tazmin etmek için 125 milyon dolar topladı. Ancak bu, rakam kaybettikleri 625 milyon doların karşısında çok az. Muhtemelen o parayı asla geri alamayacaklar.
ABD makamlarına göre, saldırıdan Kuzey Kore merkezli bir kuruluş sorumlu. Bu, 2022’nin en büyük kripto dolandırıcılıklarından biriydi.
Ukrayna rug pulls bağışı
Ukrayna hükümeti, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden hemen sonra, Şubat 2022’de kripto para birimi sektöründe sürekli olarak coin’lerini desteklemeye ve olumlu manşetleri toplamaya çalışan büyük oyunculardan yararlanmak için kripto para birimi biçiminde bağışları hızla kabul etmeye karar verdi.
Başlangıçta sayılı bağış yapılırken, kripto para birimi Ukrayna Ethereum ağı üzerinden bağış yapan kişilere bir airdrop duyurusu yaptığında akmaya başladı. Temelde, bir airdrop, kripto cüzdanı alıcılarının, genellikle kripto token’ları veya NFT’ler aldıklarında oluşur. Ukrayna’ya göre bu, katkıda bulunan kişilere destekleri için bir “ödül” sağlamak anlamına geliyordu.
Airdrop’tan yararlanmak için insanlar Ukrayna’ya büyük miktarda kripto para bağışı göndermeye başladı. Ethereum blok zincirinde, iki günden kısa bir sürede Ukrayna’ya 60.000’den fazla işlem yapıldı. Ukraynalı yetkililere göre, insanlar sadece airdrop için küçük miktarlarda para göndermeye başladılar. Aslında insanlar, bedavadan kâr elde etmek için savaşta olan bir ülkeden yararlanmak istediler.
Açıklanmasından sadece birkaç gün sonra, Ukrayna airdrop’u kaldırmaya karar verdi. Bu bedavayı elde etmek isteyen bazı katkıda bulunanlar, bunun “dolandırıcılık” olduğunu söyledi. Buna teknik olarak “rug pulls” denildi. Bir kripto para geliştiricisi para toplama sözü verip, projeyi terk ettiğinde ve ardından tüm parayla çekip gittiğinde rug pulls meydana gelir.
Ukrayna, insanların durumdan yararlanmaya çalıştığını öğrendiğinde, bağış toplama çalışmalarını durdurdu ve iyi niyetle bağış yapan herkese teşekkür etti. Ancak, fonlar yine de iyi bir amaca gitti. Öyleyse bunu rug pulls olarak değerlendirebiliriz. Bu sebeple de listenin başında yer alıyor.
Day of Defeat
Sizde 10.000.000 kat fiyat artışı garanti eden bir yatırımın gerçek olamayacak kadar iyi göründüğünü mü düşünüyorsunuz? Day of Defeat token’ı sözünü tuttu ve birçok kişi katıldı.
Tüm dolandırıcılık ve hileleri kayıt altına alan bir web sitesi olan Web3 Is Going Great, Molly White tarafından kuruldu. Kendisine, bu yıl içerisinde şu ana kadar hangi kripto dolandırıcılığının dikkat çektiği sorulduğunda Day of Defeat’i önerdi. Ona göre, projelerden birinde “şimdiye kadar görülen en büyük kırmızı bayraklardan bazıları” vardı.
Day of Defeat’in yaratıcıları girişimini, “sahiplerine 10.000.000X FİYAT ARTIŞI sunmak için matematiksel olarak hesaplanmış” “cesur bir sosyal deney” olarak nitelendirdi. Ek olarak, gelecek yılın haziran ayında uygulanacak ve token’ın fiyatında 1.000.000 daha fazla artışa neden olacak bir “Gizem Planı”nı teşvik ettiler. Day of Defeat web sitesinde bir SSS’de mali havuza erişim ile ilgili bir soruya, fonları kullanmayacaklarına “söz vereceklerini” belirterek yanıt verdiler. Bu dava, tüm zamanların en kötü kripto dolandırıcılıklarından biriydi.
Bilin bakalım ne oldu? Sözlerini tutmamışlar gibi görünüyor. Token’ın değerinde yüzde 96’dan fazla bir düşüşle 1,35 milyon dolar alındıktan sonra mayıs ayında ortadan kayboldu.
Seth Green’in çalınan Bored Ape NFT’si
Oyuncu Seth Green’in sahip olduğu BAYC NFT’leri çalındı. Green’in mayıs ayında bir kimlik avı dolandırıcılığına düşmesinin bir sonucu olarak, Robot Chicken’ın mucidi tüm NFT koleksiyonunu çaldırdı. Green, Bored Ape Yacht Club #8398’i, iki Mutant Maymun’u, Bored Ape Yacht Club tasarımcıları Yuga Labs’ın farklı bir NFT eserinin yanı sıra bir Doodle NFT’sini kaybetti.
Ancak gördüğünüz gibi Green, NFT yeniden satış değerinde beklenen yüz binlerce doları aşan kayıplar yaşadı. Green’in Fred olarak adlandırdığı Bored Ape #8398, bir barmen olarak Seth Green NFT şovunun yıldızı olacaktı.
Bored Apes sahipleri kendi özel maymunları için bir IP lisansına sahip ve onlarla ürün satmak, video oyunları yapmak ve hatta durum komedileri oluşturmak gibi istediklerini yapmakta özgürler. Ve bu Green için büyük bir sorun teşkil ediyordu. Maymunu yoktu; Kim aldıysa, Bored Ape’i karaborsadaki bir koleksiyoncuya sattı, bu da Seth Green’in artık Fred Simian’ın haklarına sahip olmadığı anlamına geliyordu.
Ama neyse ki Green için, kısa süre önce Bored Ape’ini 297.000 dolara geri almayı başardı. Bored Ape’i satın almak için iki kez altı rakamlı bir meblağ harcadı.
NFT’ler sıklıkla çalınır, değiştirilemez token ekosistemine aşina olup olmadığınızı düşünebilirsiniz. Bu ay, Yuga Labs’ın sosyal medya hesapları hack’lendi ve Bored Ape sahiplerine Seth Green’den daha fazla para kazandırdı.
Yukarıda anlattığımız dolandırıcılık hikayeleri, 2022 yılında yaşanan en büyük kripto dolandırıcılığından sadece bazılarıydı. Sizin başınıza böyle olaylar gelse ne yapardınız?
