G7 üyesi ülkeler olan Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri, bu hafta sonu çok uluslu teknoloji devlerinin iş yaptıkları tüm ülkelerde en az %15 kurumlar vergisi ödemeleri için bir anlaşmaya vardılar. Teknoloji devleri yalnızca genel merkezlerinin veya yan kuruluşlarının kurulu olduğu bölgelerde vergilendirilmek yerine, bu ülkelerde merkez ya da yan kuruluşları olmasa da vergi ödeyecekler.
Vergide ‘offshoring’ olarak bilinen bu teknik, Facebook, Google veya Apple başta olmak üzere birçok teknoloji şirketinin Avrupa Birliği’nde elde ettikleri tüm kazançlar için yalnızca İrlanda’da vergilendirilmesine olanak tanıyor. İrlanda, diğer üye ülkelere göre daha düşük vergi yüküne sahip bir ülke olduğundan, teknoloji devleri burada merkezler açmıştı.
Ayrıca G7 üyeleri, ülkelerindeki teknoloji şirketlerinin kar marjı %10’u geçtiğinde vergi oranının %20 oranında daha yüksek olacağını da belirlediler.
Bu anlaşmaya, ülkelere göre farklılıkların konuşulduğu birkaç yıllık müzakerelerin ardından ulaşıldı. Böyle bir anlaşmaya önceden varılmasının önündeki en büyük engel ABD’ydi. Zira ABD merkezli şirketler, Avrupa’da, özellikle de teknoloji sektöründe gerçekleştirilen vergi yer değiştirmesinden faydalanıyordu.
Ancak, Avrupalı müttefiklerinin yıllarca süren baskısı ve yeni ABD Başkanı Joe Biden’in Avrupa ile işbirliğini artırma konusundaki istekliliği, bir uzlaşmaya varılmasını mümkün kıldı. Aslında, Avrupa ülkeleri ABD’de önerilen oranın yıllar süren ablukanın ardından iyi bir oran olduğunu düşünmelerine rağmen, %21’lik bir vergi talep ediyordu. ABD ise bu rakamın %15’e çekilmesinde ısrarcı oldu.
G7’nin vardığı anlaşmalar bağlayıcı değil, ancak en güçlü yedi Batı ülkesinin uluslararası bir konuda anlaşmaya varması, geri kalan devletler için de örnek niteliği taşıyabilir. Bu nedenle, anlaşmanın önümüzdeki hafta sonu ikinci bir toplantıda onaylanmasıyla, G20 ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) yürütülen benzer müzakerelerin de önemli bir ivme kazanması bekleniyor.
Bu anlaşma, AB’nin Avrupa’da faaliyet gösteren ve yıllık cirosu 750 milyon eurodan fazla olan şirketleri veya yan kuruluşları, birbirini izleyen iki mali yıl boyunca, her ülkedeki finansal hareketlerini açıklayan bir kamu raporu sunmaya mecbur etme konusunda bir anlaşmaya varmasından sadece birkaç gün sonra gerçekleşti.
Her iki anlaşmanın bir araya gelmesiyle, Avrupa kamu idareleri, çok uluslu şirketlerin ilgili her ülkede kazandıkları gelirle ilgili olarak ödeyecekleri vergilerin tam miktarını belirlemek için gerekli bilgilere sahip olacaklar.
