Kablosuz şarj nedir sorusunun yanıtı, teknik anlamda açıklaması zor bir durum olarak gelebilir. Telefonunuzu özel bir platforma koyup, bir süre sonra döndüğünüzde tamamen şarj olduğunu görmek, kolay alışılabilecek bir yenilik değil. Peki kablosuz şarj teknolojisi nedir ve nasıl çalışır?
Kablosuz şarjın çalışa modeline ve teknolojisinin geleceğine bakalım.
Kablosuz şarj nedir?
Kablosuz hızlı şarj, geçmişte endüktif şarj adıyla anılan bir teknikten faydalanan bir altyapı. Şaşırtıcı gelebilir ama kablosuz şarjın dayandığı endüktif şarj tekniği 1800’lerin sonundan beri var.
Enerjiyi aktarmak için bobinleri ve Oersted yasasını kullanan endüktif şarjın çalışma mantığı, elektrik akımının bir telden geçtiğinde yarattığı manyetik akıma odaklıdır.
Basit bir şekilde anlatmak gerekirse bir bobin oluşturur ve içinden elektrik geçirirseniz, daha da güçlü bir manyetik alan ortaya çıkar. Bu küçük bobin kablosuz bir şarj pedinde yer alan yapıdır. Orada yer alır, elektrik akımını elektromanyetik alana dönüştürür. İlgili bölgede enerjiyi alacak bir yapı geldiğinde, enerji alınır.
Elbette ki bir pili, manyetik alanda tutup şarj olmasını beklemek mümkün değil. Bu elektromanyetik alanı alıp tekrar elektrik akımına dönüştürebilecek bir alıcıya ihtiyaç var. Örneğimizde, en iyi alıcı yine bir bobin olur.
Havadan elektriği aktarmak için indüksiyon bobinine bir elektrik akımı koyabilir ve ardından yakına bir alıcı bobin yerleştirebilirsiniz. Endüksiyon bobini, elektrik akımını Oersted yasasına göre elektromanyetik alana dönüştürür.
Alan içerisinde bir alıcı bobin yerleştirilirse elektromanyetik enerjiyi alıp tekrar elektriğe çevirir. Daha sonra bu elektrik akımını gitmesi gereken yere, yani telefonun bataryasına yönlendirebilirsiniz.
- Kablosuz hızlı şarj teknolojisi nasıl çalışır?
- Xiaomi, 80 W kablosuz şarj ile 19 dakikada bir telefon pilini dolduruyor
- MagSafe, iPhone 12 mini’yi daha yavaş şarj edecek
Kablosuz şarj neden her yerde kullanılmıyor?
Kablosuz şarj teknolojisi, 21. yüzyılın en heyecan verici teknolojik gelişmelerinden biri gibi görülebilir ancak bu teknoloji 100 yıldır var. Elektrik enerjisinin havada dolaşabilmesi ilginç olsa da, teknolojinin kullanımı biraz sınırlı.
Bunun ilk nedeni, indüksiyon ve alıcı bobinlerin birbirinden sadece milimetre ile ölçülebilen uzaklıkta olması gerekliliği. Bunun nedeni manyetik alanın o kadar da büyük olmaması. Bu nedenle bir akış sağlamak için iki bobinin birlikte kodlanması gerekir.
Bu durum, kablosuz şarj teknolojisi için Wi-Charge gibi kızılötesi ışın kullanarak uzak mesafe enerji aktarımı yapabilen bir teknolojiye karşı büyük bir dezavantaj. İsrailli Wi-Charge, önceden her bir şarj cihazıyla eşleştirilmesine gerek olmadan, 9 metreye yakın bir kablosuz şarj mesafesine sahip.
İkinci durum ise, şarj hızı kablolu şarja göre biraz yavaş kalıyor. Kablosuz şarjın bir bobini şarj etmesi ve bu enerjiyi, milimetrik bir boşlukta diğer bir bobine aktarması gerekir. Bu da sürecin uzamasına neden oluyor.
Bu gibi nedenlerden ötürü kablosuz şarj teknolojisi sadece sağlık hizmetlerinde ya da elektrikli diş fırçası gibi birtakım spesifik ürünlerde kullanıldı ve yaygınlaşmadı. Yakın zamanda ise kablosuz şarjın, akıllı telefonlar için kullanıma sunulduğunu görmeye başladık. Günümüzde, telefonunuz kablosuz şarjı destekliyorsa, bunu bir platform aracılığı ile sağlayabilir. Bu platform, telefona enerji aktaran bobinleri içerir.
Qi kablosuz şarj nedir?
Kablosuz şarj nedir sorusunun yanıtı tek cümle ile ifade edilebilecek kadar basit değil. Kablosuz şarjlar için farklı standartlar kullanılıyor ve bu, farklı telefonların bataryalarını doldurmak için, farklı şarj bağlantı noktalarını kullanmak gibi. Tek bir kablo türü tüm telefonlar için uymadığı gibi, tüm kablosuz şarjlar da standart olarak telefonları şarj etmez.
Buna rağmen, kablosuz şarj teknolojisinde bugünlerde, telefonları şarj edebilmek için USB 3.0 kablolarının kullanıldığı kendi ana standardı söz konusu. Kablosuz şarjda şu anda en büyük standart Qi olarak adlandırılıyor.
iPhone’dan Google Pixel’e ve Samsung Galaxy serisine kadar tüm büyük telefon markalarında Qi şarj standardı yer alıyor. Apple’ın modellerine göre çok daha uygun olan bazı kablosuz şarj cihazlarında, üçüncü taraf şarj cihazlarında da Qi standardının desteklendiğini göreceksiniz.
Qi kablosuz şarj nedir sorusunun yanıtına gelirsek, yazımızın başında anlattığımız tekniğin aynısını kullanıyor. Bununla birlikte, bu teknoloji etrafında bir standart oluşturarak, kablosuz şarj üreticileri ve telefon tasarımcılarının ürünleri senkronize etmeleri ve doğru düzeyde şarj almasını sağlamaları artık daha kolay.
Kablosuz şarj kullanımının avantajları
Siz de kablosuz şarj özelliği sunan bir akıllı telefon tercih etmek istiyorsanız, bu tekniğin birçok avantajının olduğunu söylemek gerekiyor. Bunlardan ilki telefonunuzu fişe takmayı unutuyorsanız, şarj pedi epey kullanışlı bir sisteme sahip. Şarj pedini, bilgisayarınızın yanına ya da masaya koyduğunuzda, telefonunuzu pedin üzerine bıraktığınızda şarj olur.
Kablosuz şarj buna ek olarak, her şarj etmek istediğinizde telefona bir kablo takıp çıkarmak zorunda kalmadığınız anlamına da geliyor. Bir bağlantı noktası, telefonda zamanlı bir aşınma ve yıpranma yaratabilir. Kablosuz şarj cihazında ise bu durum söz konusu değil.
Kablosuz şarjın dezavantajları
Bu harika özelliklere sahip yenilikçi kablosuz şarj teknolojisini neden herkes kullanmıyor? Görünen o ki bu teknolojinin kullanım alanında birtakım sorunlar var.
Her şeyden önce kablosuz şarj, telefon bağımlıları için iyi bir sistem değil. Neler olup bittiğini görmek için her beş on dakikada bir telefonu elinize alıyorsanız, kablolu şarjda yapabileceğiniz bu işlemi kablosuz şarjda yapamazsınız. Telefonunuzu her elinize aldığınızda şarj bağlantısı kopyacağı için, telefonunuz şarj olmaz.
Diğer bir konu ise kablolu şarj çok daha hızlıdır. Hızlı şarj olan telefonlara alıştıysanız, kablosuz şarja hemen alışamayabilirsiniz.
iPhone X’te kablolu ve kablosuz şarj kullanılarak yapılan bir testte, kablolu şarj bir saat içinde yüzde 51’lik doluluk sağlarken, kablosuz şarj ise yüzde 38 doluluk sağladı. Arada bir fark var ancak inanılmaz bir boyutta da değil.
Bu durumun gitgide değiştiğini de söylemek gerekiyor. Xiaomi, bir telefonun bataryasını 20 dakika içinde şarj edebilen bir kablosuz şarj cihazı geliştirdi. Bu nedenle kablosuz şarj hızları, çok yakın bir dönemde kablolu şarj cihazlarına yetişebilir.
Kablosuz şarjın geleceği
Kablosuz şarj nedir, nasıl kullanılır ve hangi avantajları, dezavantajları sunuyor sorularının yanıtları bu şekilde. Kablosuz şarj teknolojisi elbette ki mükemmel değil ancak bu teknoloji henüz ilk günlerinde. Ancak artık nasıl çalıştığını biliyorsunuz.
Bütçeniz elveriyorsa, bir kablosuz şarj özelliği sunan akıllı telefon alabilirsiniz. Henüz çok ileri düzeyde bir deneyim sunmasa da, kablosuz hızlı şarjlar gün geçtikçe daha da yaygınlaşacak ve iyileşecek.