Bu yazımızda, NFT’lerin çevresel etkilerinden bahsedeceğiz. Daha sürdürülebilir bir NFT deneyimi için kripto paraların, piyasaları nasıl etkilediği ve NFT’lerin karbon ayak izi hakkında tartışıp araştırma yapmak oldukça önemli. Son birkaç yılda, NFT’ler veya diğer adıyla değiştirilemez token’lar giderek daha popüler hale geldi. NFT’ler genel olarak dijital sanat eserlerinin ve koleksiyonların mülkiyetini devretmek için kullanılıyor. NFT’lerin zaman zaman güzel sanatlar statüsüne kavuştukları da oluyor.
Ancak varlıkları platformlara aktarabilmek için blok zinciri kullanmak gerekiyor ve bunun bir maliyeti var.
NFT’lerin çevresel etkileri nedir?
NFT’lerin çevresel etkileri, tüm kripto işlemlerini etkileyen bir sorun. Daha önce de belirttiğimiz gibi, NFT’lerin çoğu Ethereum blok zincirini kullanıyor. Ağdaki bilgisayarlar, yani madenciler birbirleriyle rekabet ediyor. Bloğu onaylama hakkı, ağdaki ilk bilgisayara veriliyor ve ayrıca ödüllendiriliyor. Ayrıca bloktaki her işlem için komisyon ücreti ödeniyor.
Proof-of-work sisteminde çözüm bulmanın önemi Ethereum ve işlem ücreti (gas fee) fiyatları ile birlikte artıyor. Sonuç olarak, madenciler bilgisayar donanımına daha fazla para harcamaya motive oluyor. Bu durum da elektrik kullanımını ve talebini paralel olarak artırıyor. Enerji, sera gazı salan veya ekosisteme başka şekilde zarar veren diğer kaynaklardan herhangi bir çevresel koruma olmaksızın üretim devam ederse, çevre zarar görecektir.
NFT’lerin ekosistemi nasıl etkilediği tam olarak bilinmiyor. Ethereum blok zincirindeki işlemlerin yalnızca küçük bir yüzdesi NFT olarak yapılıyor. Madencilerin, bilgi işlem gücünü ne kadar ölçüde etkileyip etkilemedikleri de bilinmiyor. NFT’lerin bir miktar etkisi olduğu düşünülüyor. Ancak kripto ve merkezi olmayan finans (DeFi) kabulündeki genel artış kadar önemli olmayabiliyor.
NFT’ler nasıl çalışır?
Blok zinciri teknolojisi, bir varlığın sahipliğini doğrulamak amacıyla değiştirilemez bir belirteç olarak kullanılıyor. NFT’ler, içerdikleri belirli bilgiler sebebiyle, kripto paralardan biraz daha farklı. NFT’ler değiştirilemez olduğundan, karşılaştırılabilir olan biri diğeriyle değiştirilemiyor. Bitcoin’in değeri sürekli aynı kalır ama NFT’lerde durum böyle değil.
Çoğu NFT, Ethereum blok zincirini kullanarak mint’leniyor veya takas ediliyor. Etherum blok zincirinde, bir kullanıcı NFT satın aldığında, NFT’nin o anki sahibine ya da işleme sponsor olan pazaryerine, ethereum ile ödeme yapıyor. Ödemeyi gerçekleştikten sonra NFT, sanal cüzdana geliyor. Transfer ile ilgili komisyon ücretleri veya hizmet ücretleri de ödemeye dahildir.
Blok zincirindeki işlemleri onaylamak için kullanılan bilgisayar ağının sahipleri (madenciler) de bu transferlerden yararlanıyor.
Bir NFT, bir sanat eserinin veya bir koleksiyon parçasının haklarını elinde bulundurmaya benziyor. Birinin, herkesin görebileceği bir film veya görüntünün dijital bir kopyasını üretmesini engellemek neredeyse imkansız. Bununla birlikte, yasal haklara sahip olmak, bir sanatçının orijinal sanat eserine sahip olmasına daha çok benzerken, kopyalara sahip olmak daha düşük kaliteli bir baskıya sahip olmaya benziyor. Kopya olan baskılar esasen işe yaramıyor fakat orijinal olanlar “paha biçilemez”.
Yeşil NFT nedir?
NFT’lerin çevresel etkileri azaltılarak daha çevre dostu hale getirilebilir.
İlk olarak, kripto para endüstrisinde madencilik için daha sürdürülebilir enerji kaynakları kullanma yönünde bir baskı bulunuyordu. Bununla birlikte, bu çözümün elektrik sistemi üzerindeki sürekli baskısı, yenilenebilir enerjinin insanların diğer acil ihtiyaçları için kullanılabileceği gerçeği de dahil olmak üzere, kendine has problemleri bulunuyor.
NFT’lerin altında yatan teknolojide yapılan değişiklikler diğer seçenekler arasında bulunuyor. NFT ile ilgili tüketim ve sera gazı emisyonları, daha verimli enerji hisse kanıtı yöntemini kullanan bir blok zinciri kullanılarak azaltılabiliyor. Madenciler, bir hisse kanıtı sistemi altında belirli bir miktarda kripto para birimini güvence altına alarak, blok zincirinde aşağıdaki bloğu doğrulama fırsatına sahip oluyor.
Cardano ve Solana, halihazırda NFT’leri etkinleştiren ve hisse kanıtı işlevini kullanan blok zincirleri. Ethereum, bir hisse kanıtı mekanizması olan Ethereum 2.0’a geçmeye çalışıyor. Ethereum bir süredir bu geçiş üzerinde çalışsa da, geçiş için belirlenen net bir tarih bulunmuyor.
Denizlerdeki Misak-ı Milli Haritası NFT oluyor
Blok zincirine ikinci bir katman eklemek, NFT’lerin çevresel etkisini ele almanın bir başka yoludur. Herkes blok zincirinin dışında ikinci bir katman kullanarak işlemleri gerçekleştirebiliyor. Bu da blok zincirinde tek bir büyük işlemin toplu olarak işlenmesine olanak tanıyor. Her blok zincirinin ayrıca “Katman 2” çözümü bulunuyor.
NFT’leri gelecekte neler bekliyor?
Hem sanatçılar hem de koleksiyoncular, NFT’leri daha çevre dostu hale getirmek için çok önemli çabalar sarf ediyor. Buna ek olarak, kripto varlıklarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla, tüm kripto para sektörü üzerinde baskı bulunuyor.
Endüstri, NFT’leri almak, satmak ve toplamak için daha çevre dostu bir araç sağlayabilir. Birçok NFT pazar yeri ve platformu, hizmetlerinin çevre dostu olmasını teşvik ediyor. Ekstra NFT projelerinin bu altyapılara taşınması ve hisse kanıtı konsensüs mekanizmasını kullanarak blok zincirlerinden yararlanması mümkün.
Bununla birlikte, diğer blok zincirleri, NFT’ler için gerekli olan akıllı sözleşmeleri destekleyen Ethereum’un güvenilirliğine sahip değil. Örneğin, Beeple gibi sanatçıların orijinal çalışmaları da dahil olmak üzere daha büyük NFT’ler, Ethereum ağını kullanmak istiyebilir. Sonuç olarak, Ethereum 2.0’a yükseltme ve Ethereum blok zincirindeki NFT’ler için sağlam bir Katman 2 oluşturmak Ethereum ağına bağlı. Buradaki temel amaç NFT’lerin çevresel etkilerini ve kripto varlıkların, çevresel etkisini azaltmaktır.
Kripto paralar çevreyi nasıl etkiliyor?
Bitcoin ve kripto para madenciliği için tüketilen enerji miktarı doğrudan hesaplanamıyor ancak ağın hash gücünden ve satın almak için kolayca erişilebilen, madencilik teçhizatlarının kullandığı miktardan hesapalabilir. 2019’daki en son ülke enerji tüketim tahminleri ve Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi‘ne göre en yaygın madenciliği yapılan kripto para birimi Bitcoin olarak gözüküyor. Üretim noktasında yaklaşık olarak 218 Terawatt-saat (dünya enerji üretiminin yüzde 0.13’ü) ve 85 Terawatt-saat (yüzde 0.38) elektrik kullandığını hesaplanıyor.
9 Temmuz 2022’ye kadar yapılan enerji kullanımına göre, ikinci en büyük kripto para ağı olan Ethereum, öngörülen 62.77 Terawatt-saat elektrik kullanıyor. Bu da İsviçre’nin elektrik tüketimiyle karşılaştırılabilir. Normal bir Ethereum işleminde, tipik bir Amerikan hanesinin 5 günde kullandığı miktara eşdeğer olan 163 kilovat-saat elektrik kullanılıyor.
NFT’lere yatırım yapmalı mısınız?
NFT’ler eğer dikkatinizi çektiyse ve NFT’ler hakkında herhangi bir bilgiye sahip değilseniz, yatırım yapmadan önce araştırma yapmanız gerekiyor. Proof-of-stake blok zincirini kullanan NFT’leri bulmak zor değil. Ethereum blok zincirini kullanmak istemiyorsanız, en iyi bilinen NFT koleksiyonlarından mahrum kalabilirsiniz.
Daha da önemlisi, NFT’lerin piyasasındaki hareketliliği düşünün. Değerlerinde kripto para birimlerinden bile daha fazla dalgalanma gösterebilir ve takas edilemez olduğundan, onları satmanız daha zor olabilir. Bir şey satmanız gerekiyorsa, ürünün değerinden daha azıyla yetinmeniz veya istediğiniz fiyatı karşılayacak bir alıcı beklemeniz gerekebilir.
NFT’lere yatırım yapmaya karar verirseniz, sahip olmaktan gurur duyacağınız bir eseri satın aldığınızdan emin olun. İyi haber şu ki, onu asla satmazsanız çevreye daha fazla zarar vermemiş olursunuz.